1930: zagadka pierwszego hat-tricka

Chodzi o gole w meczu USA-Paragwaj, 17 lipca 1930 roku. Stany Zjednoczone wygrały 3:0.

W 2006 roku FIFA ogłosiła w specjalnym komunikacie prasowym, podanym potem w serwisach przez największe agencje, że strzelcem wszystkich goli był Bert Patenaude. 76 lat po meczu i 32 lata po śmierci zawodnika (zmarł w 1974 roku)!

W wielu źródłach jedną z bramek przypisywano albo innemu Amerykaninowi (Tom Florie), albo - najczęściej - traktowano jako gola samobójczego (González z Paragwaju). Tę ostatnią wersję zamieszcza w "Encyklopedii Piłkarskich Mistrzostw Świata" Andrzej Gowarzewski, który przez lata badał ten problem. W ślad za tym jako autor pierwszego hat-tricka wymieniany jest Guillermo Stábile z Argentyny, który trzy bramki zdobył w meczu z Meksykiem, dwa dni po meczu USA-Paragwaj.

Batalia o "amerykańskiego hat-tricka" trwała wiele lat. Prowadził ją głównie dziennikarz, a zarazem historyk futbolu Colin Jose z Kanady. Powoływał się na prasę z 1930r. opisującą mecz USA – Paragwaj, cytował wywiady z zawodnikami grającymi w tym spotkaniu. W końcu FIFA opublikowała komunikat przyznający pierwszeństwo Bertowi Patenaude.

Oczywiście nie ma zapisu filmowego meczu USA-Paragwaj. Na relacje prasowe przywoływane przez Colina Jose można odpowiedzieć jeszcze wiekszą liczbą cytatów z 1930 roku, w których Patenaude wcale nie strzela trzech bramek. Wypada więc zauważyć, że oficjalne stanowisko FIFA niekoniecznie musi być prawdziwe. Per analogiam: w 2002 roku Brazylijczykowi Ronaldo przypisano samobójczy strzał Kostarykańczyka Luisa Marina. Ale stało się to "przy zielonym stoliku", bo pierwotnie sędzia w protokole meczowym uznał "samobója". Dopiero po oficjalnym proteście Ronaldo, kierując się nowymi wytycznymi w sprawie takich bramek, uznano racje Brazylijczyka. Ten gol winduje Ronaldo na czoło najlepszych strzelców w historii mś. Idąc tym tropem - czy rzeczywiście, jak ogłasza FIFA, Patenaude ustrzelił hat-tricka?