Klęska igrzysk w Rio!

Brazylijska gospodarka przeżywa kryzys. Zaczął się jeszcze przed piłkarskimi mistrzostwami świata 2014 roku. Raporty przewidujące, że mundial i igrzyska przyczynią się do wzrostu brazylijskiego PKB okazały się kłamstwem. Stadiony stoją puste, podobnie jest z arenami olimpijskimi. Budowano za drogo, zbyt duże, bez refleksji co po mistrzostwach i igrzyskach. Do tego budowano byle jak, byle szybko, byle zdążyć...W przededniu rocznicy otwarcia igrzysk, Rio nie ma pojęcia co dalej z olimpijskimi arenami!

Olimpijski skandal

Rok po zakończeniu igrzysk pojawił się raport ministerstwa sportu, który jako żywo przypomina wnioski spisane rok po mundialu. Co zrobić z arenami? Jak je wykorzystać? Jak zachęcić lokalny biznes do korzystania z aren? Jakie imprezy ściągać? Czy jest szansa na zarabianie pieniędzy? O dziwo, znów Brazylijczycy zastanawiają się po fakcie, a nie przed przystąpieniem do konkursu o organizację imprezy!

Przypomnijmy, w 2007 roku Brazylia zorganizowała Igrzyska Panamerykańskie, wielką imprezę sportową, na którą postawiono sporo aren, takich jak welodrom, baseny oraz wielozadaniowy stadion Engenhao. Jednak, wbrew logice, areny z 2007 nie były bazą infrastrukturalną igrzysk olimpijskich. Chociażby ostatni z wymienionych, stadion Engenhao, który kosztował o dwie trzecie drożej niż pierwotnie zakładano, po czym okazało się, że ma wadę konstrukcyjną, która kosztowała tyle, że łączny koszt Engenhao okazał się dwa i pół raza wyższy od planowanego!

Stadion na co dzień wykorzystywany jest przez piłkarską drużynę Botafogo. Jego możliwości lekkoatletyczne raczej sprawdzane w praktyce nie będą bo... piłkarze w Brazylii grają przez 11 miesięcy więc trudno ich przegnać. Oczywiście można na Maracanę, która również była areną olimpijską, ale 76-tysięcznik jest za duży i kluby z Rio z niego uciekają! Dość powiedzieć, że zwiało już Flamengo, a o własny, niewielki stadion stara się Fluminense. Czyli druga arena przestrzelona. A to dopiero początek!

Opłakany stan welodromu jest opisywany regularnie w brazylijskim mediach. Nie, nie tego welodromu z 2007 roku. Tego postawionego za astronomiczne pieniądze w jego miejsce zaledwie dziewięć lat później! Pieniędzy wydano w bród, tylko że w Brazylii praktycznie nie istnieje kolarstwo torowe. Dopiero przed igrzyskami panamerykańskimi stworzono pierwszy profesjonalny program, ale w kraju jednego poważnego welodromu, w kraju, gdzie nie ma kolarskich tradycji, plan zagospodarowania tak specyficznej areny jest z góry skazany na porażkę. Ba, chyba klęskę, wnosząc ze stanu nawierzchni i dachu ogromnej areny olimpijskiej. Powiedzmy to wprost, rok po igrzyskach welodrom wygląda jakby zastał porzucony wskutek jakiegoś konfliktu zbrojnego! Zdjęcia z placu boju na swoim profilu twitterowy minister sportu okrasił wyjaśnieniem, jakoby za zniszczeniami stali wandale, którzy doprowadzili do pożaru wewnątrz areny.

"Porażająca pustka straszy także na centralny korcie olimpijskim" – donosi tygodnik Veja. A Rio ciągle nie organizuje zbyt wielu turniejów tenisowych czemu trudno się dziwić zważywszy na fakt, iż tenis nie jest w Brazylii zbyt popularnym sportem. Rok po igrzyskach i ta arena czeka na cud.

Do tego słynne hale Carioca 1 i 2. Też stoją puste. Według ministerstwa sportu, aren postawiono po prostu zbyt wiele i nie przemyślano jak je wykorzystać po zawodach olimpijskich. Czy to dziwi? Absolutnie nie! Przecież przed mundialem FIFA naciskała na Brazylię by nie organizowała mistrzostw w zbyt wielu miastach. Federacja mówiła o maksimum 10, Brazylia domagała się... 16! Stanęło na 12, z czego połowa stadionów dziś straszy i obciąża budżety lokalne miast, które ze cenę czterech meczów mundialu wzięły na siebie ogromne koszty utrzymania stadionów. Cuiaba, Brasilia, Manaus, Natal – z góry były skazywane na porażkę. Porażka stała się faktem. Klęskę ponoszą też areny w Rio de Janeiro i Salvadorze, a Recife, Belo Horizonte i Fortaleza desperacko jeszcze walczą. Tylko w Sao Paulo, Kurytybie i Porto Alegre nie narzekają po zakończeniu mundialu, bo stadiony są własnością klubów, a te same wiedzą jak najlepiej wykorzystać areny. Podobnej taktyki nie zastosowano w przypadku aren olimpijskich. Areny są za duże, dla publiczności olimpijskiej, a nie lokalnej. Budując trybuny nie pomyślano o tym co potem, nie skorzystano z doświadczeń Austrii z Euro 2008.

Wytknięcie przez ministerstwo 1642 błędów organizacyjnych i usterek technicznych to zapewne nie koniec litanii wpadek związanych z igrzyskami, bowiem kolejne śledztwa w sprawie korupcji na szczytach brazylijskiej władzy zapewne zahaczą także o imprezy sportowe. Trudno bowiem zrozumieć poziom wydatków ponoszonych przez Brazylię w związku z organizacją igrzysk i mundialu. Dość powiedzieć, że miasto Rio de Janeiro od dwóch lat nie jest w stanie zrealizować budżetu, burmistrz za którego kadencji przygotowano igrzyska odszedł w atmosferze skandalu a wskazany przez niego nowy kandydat poniósł klęskę w wyborach. Gubernator stanu trafił do więzienia po oskarżeniach o korupcję, a agencja rozliczająca koszty imprezy... do tej pory nie przedstawiła raportu końcowego! Na koniec 2016 roku mówiono o 42 miliardach reali (ok. 47 mln złotych), a do dziś nie wiemy ile dokładnie kosztowały igrzyska. Ale czyż może być inaczej skoro Brazylijski Komitet Olimpijski nadal nie rozliczył swoich kosztów, a przecież już pół roku temu nie byli w stanie wytłumaczyć deficytu w wysokości 110 milionów reali?

Zdaniem tygodnika "Veja", to jeszcze nie koniec skandalizujących wiadomości na temat urzędniczej beztroski. W podobnym tonie komentuje ją Edgard Alves z dziennika Folha do Sao Paulo, przypominając, że wielu sportowych działaczy objętych jest korupcyjnym śledztwem znanym jako Lava Jato.

Nie można też zapomnieć o akcji brazylijskiego oddziału ESPN opisującego jak mniejsze związki sportowe, takie jak tenisa stołowego czy badmintona szastały pieniędzmi na prawo i lewo chociaż wiadomo było, że po igrzyskach strumień pieniędzy się skończy i znowu będzie biednie i ciasno. W przededniu pierwszej rocznicy igrzysk wygląda na to, że Rio staje do konkursu z Montrealem i Atenami w konkursie na najmniej przemyślaną organizację i najgorzej wydane pieniądze na zawodowy sport. Konkurencja silna, ale ekscesy organizacyjne związane z mundialem pokazują, że Brazylijczycy w szastaniu publicznym groszem są równie dobrzy jak w kopaniu piłki.

Bartłomiej Rabij