Henry, Maradona i... Boniek. Wielcy piłkarze, słabsi trenerzy

Solskjaer, Neville, Giggs, Berg... Jak radzą sobie następcy Fergusona?

Nie twierdzimy oczywiście, że z Henry'ego nic już nie będzie i powinien darować sobie trenerkę. Może w Monaco trafił po prostu na zły grunt, a z tej mąki nie da się nic ulepić. Francuz wcześniej pracował przecież w reprezentacji Belgii jako asystent Roberto Martineza i wszyscy, którzy mieli z nim styczność, twierdzili, że doskonale nadaje się na szkoleniowca.

– Nie mam wątpliwości, że w przyszłości będzie wybitnym trenerem. W naszej kadrze jest nadal mile widziany – zapewnił Eden Hazard. Na razie jednak były ekspert telewizyjny będzie pewnie chciał odpocząć i z dystansem spojrzeć na bilans jego krótkiej pracy w Monaco: 11 porażek w 20 meczach.

Bardzo podobną przygodę miał nieprzyjemność przeżyć niedawno Gary Neville. Rywal Henry'ego z boiska i kolega ze studia Sky Sports podjął się pracy w Valencii i po 28 meczach musiał pakować manatki. Szerzej jego przypadek opisaliśmy w tekście, w który możecie kliknąć powyżej.

Maradona – trener mentalny z różańcem

Skupmy się jednak na piłkarzach obdarzonych jeszcze większym talentem niż Neville, a zacznijmy od tego największego – boskiego Diego. Maradona jeszcze na dobre nie zakończył piłkarskiej kariery w Boca Juniors, a już zaczął pracę trenera. Na początek u boku Carlosa Frena, kolegi sprzed lat, z czasów wspólnej gry w Argentinos Juniors. Nie poszło im jednak ani w Deportivo Mandiyu, ani w Racing Clubie. A Maradona na kilkanaście lat postanowił zrezygnować z trenerki i cieszyć się życiem.

Wrócił w 2008 roku, by objąć najważniejszą posadę w kraju. Selekcjoner Julio Grondona zagrał pod publiczkę i dał Maradonie stery w kadrze narodowej. Przegrana 1:6 z Boliwią w eliminacjach, wyzywanie dziennikarzy, sparingowa przegrana z reprezentacją Katalonii 2:4 – mimo ekscentryzmów i zawieszeń udało się awansować na mundial w RPA. Tam Argentyna wygrała wszystkie mecze w grupie, ale w ćwierćfinale została rozbita przez Niemców 0:4. AFA nie przedłużyła kontraktu z Diego, a on sam twierdził, że został "okłamany" i "zdradzony". Tłumaczył, że mógł zachować posadę, ale kazano mu zmienić sztab. A na to nie pozwolił mu honor...

Z mundialu 2010 zapamiętaliśmy Maradonę odchudzonego, z siwą brodą, w źle wyprofilowanym garniturze i z różańcem oplatającym dłoń. Teraz,w drugoligowym meksykańskim Dorados de Sinaloa, wychodzi na mecze w krótkich spodenkach i czapce, czasami wspierając się kulą. Jesienią szło mu całkiem nieźle, ale i tak najgłośniej było, gdy w telewizyjnym wywiadzie nie potrafił wyartykułować opinii na temat meksykańskiej piłki.

W międzyczasie Diego pracował jako trener w dwóch klubach ze Zjednoczonych Emiratów Arabaskich, jako prezes w białoruskim Dynamie Brześć i jako... trener mentalny (sic!) w argentyńskim Deportivo Riestra. Wszędzie witany był jak zbawca i nigdzie dłużej nie zagrzał miejsca.

Stoiczkow – nie wytrwał w Afryce

Marzenia o trenerskim sukcesie po całym świecie goniła również inna legenda Barcelony i inny piłkarski ekscentryk – boski Christo Stoiczkow. Wystarczył epizod w roli trenera napastników Barcy, by bułgarska federacja zatrudniła go na stanowisku selekcjonera. Nie awansował na mundial 2006, ale więcej problemów stwarzało jego zachowanie niż przeciętne wyniki. Stoiczkow ubliżał sędziom i kłócił się z piłkarzami. Nie mogły z nim wytrzymać największe gwiazdy kadry, w tym m.in. Stilian Petrow. Gdy wyniki uległy poprawie, w eliminacjach Euro 2008, Christo... podał się do dymisji.

Przejął Celtę Vigo, ale zwolniono go po 16 meczach. Następnie przeniósł się do... RPA, a konkretnie do Mamelodi Sundowns. Stamtąd sam odszedł po sześciu miesiącach. Miał propozycję z Wietnamu, doradzał szefom rosyjskiego Rostowa, aż w końcu wrócił do ojczyzny. W Liteksie Łowecz szło mu lepiej, został nawet wybrany trenerem roku przez piłkarzy. Ale postanowił szukać szczęścia w CSKA Sofia i tam jego przygoda potrwała miesiąc. Klub miał problemy, a Stoiczkow dał sobie spokój z trenerką.

Matthaeus – kłótnie i długi

Równie egzotyczne kierunki obierał Lothar Matthaeus – piłkarz bez wątpienia wybitny, 150-krotny reprezentat Niemiec, który jako trener zaczął obiecująco. W Rapidzie Wiedeń pracował ze zmiennym szczęściem, ale już w Partizanie Belgrad zdobywał mistrzostwo i awansował do Ligi Mistrzów eliminując angielskie Newcastle. Po roku jednak odszedł skłócony z zarządem o wpływy ze sprzedaży zawodników, które rzekomu mu obiecano.

Jeszcze pracując w Serbii Matthaeus porozumiał się z federacją Węgier. Tam spędził dwa lata, przegrał większość meczów, a na odchodne też pokłócił się z przełożonymi. Pieniądze, problemy i kłótnie znaczyły jego szlak w kolejnych klubach – brazylijskim Atletico Paranaense, austriackim Red Bullu Salzburg (gdzie pracował razem z Giovannim Trapattonim) i izraelskim Maccabi Netanya. Ostatnia trenerska przygoda Niemca to praca w reprezentacji Bułgarii, kilka lat po Stoiczkowie. Po 10 meczach i tylko jednej wygranej w meczu o stawkę, został zwolniony.

Boniek – Łotwa, Dania i faks

– Od Kazia Górskiego szczęście i nos. Od Piechniczka znakomity warsztat. (...) A o Jurku Engelu nie wypada się wypowiadać, bo jesteśmy dobrymi kolegami i kadrę przejąłem bezpośrednio po nim – mówił Boniek w lipcu 2002 roku, gdy obejmował posadę selekcjonera reprezentacji Polski. Zapamiętany głównie z porażki z Łotwą u siebie (0:1), odszedł już po kolejnym meczu o stawkę, przegranym 0:2 z Danią. Ulotnił się po spotkaniu, nie stanął naprzeciw dziennikarzy, o rezygnacji poinformował faksem z Włoch.

We Włoszech właśnie zaczynał jako trener. Z Lecce spadł z Serie A. Później bez powodzenia i zazwyczah bardzo krótko pracował w niższych ligach. Po Kopenhadze już nigdy nie próbował sił w pracy szkoleniowej. To jego jedyna zawodowa porażka.

Platini, van Basten, Seedorf...

Ta lista mogłaby się jeszcze ciągnąć i ciągnąć. Przyjaciel Bońka, Michel Platini, pracował tylko z reprezentacją Francji. Nie awansował z nią na mundial 1990, a na Euro 1992 nie wyszedł z grupy. Spełnił się jako działacz. Do czasu...

Dyrektorem technicznym w FIFA jest dziś Marco van Basten. Wybitny napastnik po zakończeniu kariery zapowiadał, że nie będzie trenerem, ale nie odmówił pracy z reprezentacją Holandii. Prowadził ją na mundialu 2006 i Euro 2008. I choć nie wygrał żadnego trofeum (również z Ajaksem), to jego szkoleniowej kariery nie można ocenić jednoznacznie negatywnie.

Dużo gorzej idzie na razie rodakowi van Bastena. Clarence Seedorf nie odmienił Milanu i został zwolniony po czterech miesiącach. Chińskie Shenzen prowadził tylko w 13 meczach, a hiszpańskie Deportivo La Coruna w 16, z których wygrał dwa. Obecnie szuka szczęścia z reprezentacją Kamerunu.

***
Powyższe przykłady nie potwierdzają jednak żadnej tezy. Jest przecież wielu wybitnych piłkarzy, którzy sprawdzili się w roli trenerów. Wystarczy wymienić Pepa Guardiolę i Zinedina Zidana. Obaj utytułowani szkoleniowcy przeszli jednak podobną drogę – najpierw "uczyli się" zawodu w zespołach juniorskich i rezerwach, by dopiero potem skoczyć na głębszą wodę. Wydaje się, że obejmowanie od razu wielkich klubów albo seniorskich reprezentacji to przepis... na porażkę.