17 lut 2020 | Koszykówka

Marcin Gortat już na emeryturze. Polak, który rozgościł się w najlepszej lidze świata

Marcin Gortat nie był pierwszym Polakiem w NBA, ale jako jedyny rozgościł się w najlepszej lidze świata. Spędził w niej 13 sezonów i bynajmniej nie był statystą. W przededniu 36. urodzin oficjalnie ogłosił, że kończy karierę.

DALSZĄ CZĘŚĆ PRZECZYTASZ POD REKLAMĄ

Wielu ekspertów uznaje Gortata za najlepszego polskiego koszykarza w historii. Trudno zmierzyć umiejętności. Łatwiej osiągnięcia, ale sceptycy wypominają, że Marcinowi zabrakło sukcesu z drużyną narodową. Natomiast faktem jest, że jako jedyny z rodaków przez lata był ceniony w NBA. I tu o przypadku nie może być mowy.

Oficjalnie: Marcin Gortat zakończył karierę

Czytaj też

Oficjalnie: Marcin Gortat zakończył karierę

Zaczęło się późno

Był skazany na sport. Ojciec Janusz to dwukrotny medalista olimpijski w boksie, mama Alicja grała w siatkarskiej reprezentacji Polski. Starszy brat Robert był pięściarzem, a dziś jest cenionym sędzią bokserskim.

W takim środowisku jasne było, że Marcin będzie uprawiał sport. Tylko że długo nie mógł się zdecydować. Był na treningach lekkoatletycznych, ale postawił na piłkę nożną – rósł szybciej niż rówieśnicy, dlatego zajął pozycję między słupkami, a pod poprzeczką. Nie przestawał rosnąć i dopiero w wieku 17 lat spróbował koszykówki.

– Gdy byłem asystentem Arkadiusza Konieckiego w Pruszkowie, zadzwonił do mnie Janusz, ojciec Marcina i poprosił, żeby go sprawdzić. Był na... jednym treningu, gdzie przez 3,5 godziny dostał w kość i na kolejny już nie przyszedł... – wspomina Jacek Łączyński.

W Pruszkowie nie zagrzał miejsca, ale niedługo potem rozpoczął treningi w rodzinnej Łodzi. –Na szczęście później zrozumiał, że tylko ciężką pracą można coś osiągnąć. I udało mu się. Nie miał wielkiego talentu, ale dzięki pracy został super rzemieślnikiem w najlepszej lidze świata – dodaje Łączyński.

Oficjalnie: Marcin Gortat zakończył karierę

Czytaj też

Oficjalnie: Marcin Gortat zakończył karierę

Marcin Gortat w barwach RheinEnergie Kolonia (fot. Getty Images)

Błyskawiczny rozwój

Po sezonie w ŁKS przeszedł do Kolonii, gdzie spędził cztery kolejne lata. W międzyczasie został wybrany w drugiej rundzie draftu z numerem 57. przez Phoenix Suns. Nowy klub szybko oddał go jednak do Orlando Magic. To był 2005 roku, trzy lata po rozpoczęciu treningów koszykarskich...

W Kolonii grał do 2007 roku, później wziął udział w lidze letniej NBA i przekonał do siebie sztab szkoleniowy Orlando, ale nie od razu zagościł na Florydzie. Został jeszcze wypożyczony do D-League, a w NBA, w barwach Magic, zadebiutował 1 marca 2008 roku. W tym samym sezonie po raz pierwszy wystąpił w play-offach.

Po czasie wywalczył sobie pozycję zmiennika Dwighta Howarda, wówczas jednego z najlepszych, jeśli nie najlepszego środkowego ligi. Choć wcześniej w NBA grali Cezary Trybański i Maciej Lampe, to Gortat jako jedyny na dobre się w niej zadomowił. Tylko on z Polaków zaczynał mecz w pierwszej piątce. Jako jedyny zagrał w finale NBA.

Nie osiągnąłby tego wszystkiego, gdyby nie etyka pracy. Nie uczył się podstaw koszykówki od najmłodszych lat, więc wiedział, że musi nadrabiać na siłowni i sali treningowej. Pod względem reżimu nie miał sobie równych.

Marcin Gortat w barwach Orlando Magic (fot. Getty Images)

W NBA robiło się ciasno

Cztery lata w Orlando, trzy lata w Phoenix Suns, pięć lat w Washington Wizards i niecały sezon w Los Angeles Clippers. W NBA wystąpił w 806 meczach w rozgrywkach regularnych, zdobywając średnio 9,9 punktu i 7,9 zbiórki oraz w 86 spotkaniach w fazie play-off (8,7 pkt i 6,3 zb.). Statystyki bardzo solidne.

W trakcie kariery Gortata, specyfika gry się zmieniała. Dziś środkowi więcej grają z piłką i często rzucają z dystansu. Marcin skupił się na doskonaleniu aspektów, które miał już w repertuarze. W ataku były to manewry podkoszowe i rzut z półdystansu. W całej karierze w NBA tylko trzy razy trafił za trzy.

Mimo że rola środkowych się zmieniała, to usługi Gorata wciąż były w cenie. Przede wszystkim był świetnym obrońcą – potrafił uprzykrzyć życie najlepszym centrom – a po drugiej stronie parkiecie znakomicie stawiał zasłony. – W NBA nigdy nie przestaną grać akcji pick'n'roll, a Marcin stawiał zasłony najlepiej w lidze. Nikt nie miał takich umiejętności pod tym względem. Ułatwiał grę zawodnikom obwodowym – wyjaśnia Mirosław Noculak, trener koszykarski i ekspert telewizyjny.

Marcin Gortat, LeBron James, John Wall (fot. Getty Images)

Brak sukcesu z kadrą?

W reprezentacji oczekiwano od niego za wiele. Upatrywano w nim lidera, który będzie wygrywał mecze. Choć wywiązywał się z tej roli przyzwoicie, bo często był liderem punktowym, to nie mógł samodzielnie pociągnąć reprezentacji do sukcesu. Wystąpił na trzech Eurobasketach, a najlepszym wynikiem było dziewiąte miejsce w 2009 roku przed własną publicznością.

W klubach nie był pierwszą opcją w ataku. Dwa razy zdobył po 31 punktów w meczu (z czego raz w play-offach), ale bynajmniej nie było to normą. Raczej robił miejsce kolegom, ewentualnie dostawał piłkę pod koszem. W reprezentacji było mu o to trudniej, bo po pierwsze głównie na nim skupiała się obrona, a po drugie – z całym szacunkiem – Łukasz Koszarek czy Robert Skibniewski, to nie John Wall czy Steve Nash.

Marcin Gortat i Nando De Colo (fot. Getty Images)

Niezwykła ambicja

W 2009 roku był wicemistrzem NBA z Orlando Magic. U schyłku kariery marzyło mu się mistrzostwo. Gdy w lutym 2019 roku Clippersi rozwiązali z nim kontrakt, chciał tylko jednego – trafić do zespołu, który zdobędzie mistrzostwo. Wielkim faworytem byli Golden State Warriors i czekał na telefon z tego klubu. Po drodze – według spekulacji medialnych – odmówił m.in. Toronto Raptors, czyli zespołowi, który sprawił wielką niespodziankę i pokonał GSW w finale...

W styczniowej rozmowie z Weszło mówił, że w zasadzie już skończył karierę, tylko musi to jeszcze oficjalnie ogłosić. Zostawił sobie otwartą furtkę, gdyby zgłosiła się po niego topowa drużyna z NBA. Ale nic takiego nie miało miejsca. Nie chciał odcinać kuponów na lukratywnym kontrakcie w jakimś egzotycznym kraju. Nie chciał szargać zdrowia w polskiej lidze, bo ciało już nieraz odmawiało mu posłuszeństwa. Był w stanie poświęcić się tylko w jednym celu – by zostać mistrzem NBA. Niestety się nie udało.

Gortat to jeden z nielicznych polskich sportowców rozpoznawalnych na całym świecie. Wykorzystywał popularność do promowania naszego kraju. W USA raz do roku organizuje "Polish Heritage Night". Gdy grał, było to przy okazji meczów z jego udziałem, w tym roku uroczystość po raz pierwszy odbyła się w formie balu (w sumie była to już dziewiąta edycja).

�� Polish Heritage Night �� @MGortat gospodarz otwiera Wileki Polski Bal 2020 w Los Angeles ��
�� agataserge#PolishPride #freeYu #flyLOT #hertzpoland #PFN #KasaStefczyka #Primavera #sokołów #ewinner pic.twitter.com/RH2ywrxCmv
— Fundacja MG13 (@MG13Foundation) February 16, 2020