"Gdyby nie kask, prawdopodobnie by nie przeżył". Siedemnaście lat od upadku Małysza w Salt Lake City

MŚ Oberstdorf 2021 – konkurs indywidualny na normalnej skoczni (HS106). Transmisja

Cała Polska drżała, kiedy przewrócił się po lądowaniu w Zakopanem w 2011 roku. Nikt nie chciał dopuścić do myśli, że karierę mógłby kończyć poważną kontuzją kolana. Po kilkudziesięciu minutach nadeszły już lepsze wiadomości. A siedemnaście lat temu każde kolejne informacje wcale nie uspokajały. Upadek, groźny upadek, bardzo groźny upadek. I choć wtedy z niebezpieczeństwem kojarzyły się feralne próby jak Thomasa Morgensterna w Kuusamo, polscy kibice zobaczyli, że po lądowaniu też można zrobić sobie krzywdę.

Puchar Świata wrócił do Stanów Zjednoczonych na olimpijskie skocznie, na których dwa lata wcześniej Małysz zdobył brąz i srebro. Ale tym razem opuszczał Park City z fatalnymi wspomnieniami. A raczej... bez żadnych, bo mało co pamiętał. Stracił przytomność, ratownicy medyczni na zeskoku profilaktycznie zabezpieczyli kręgosłup szyjny, trafił do szpitala z podejrzeniem wstrząśnienia mózgu, tam przeprowadzono badania tomografem komputerowym. I wtedy zagubił się charakterystyczny kolczyk, przez tak długi czas jeden ze znaków rozpoznawczych Orła z Wisły – obok najsłynniejszego wąsa w kraju.

Nawet kask nie wytrzymał tego upadku

To była druga połowa sezonu 2003/04. Małysz zaczął go dobrze, ale z biegiem czasu szło coraz gorzej. Apoloniusz Tajner już wiedział, że po ostatnich zawodach złoży rezygnację. Trzykrotny mistrz świata zimowe skakanie zakończył jednak przedwcześnie, nie doczekał konkursów w Skandynawii. A w Stanach Zjednoczonych przebywał z asystentem Tajnera i wujkiem. – Nie było mnie wtedy w Salt Lake City, Adam pojechał z trenerem Piotrem Fijasem i Janem Szturcem. Miałem z nimi telefoniczny kontakt, mówili mi, co się dzieje – wraca pamięcią do tamtych zdarzeń prezes Polskiego Związku Narciarskiego.

Kiedy tylko Małysz runął na zeskok i się z niego nie podnosił, Szturc ruszył pędem na dół. Już nie interesował go wynik, próby pozostałych zawodników. Liczyło się tylko zdrowie jego wychowanka. – To był w miarę poprawny skok. Przy lądowaniu Adamowi odjechała narta i tak jakby go zwinęło. Uderzył twarzą, głową o zeskok. Skończyło się to dość nieprzyjemnie. Stracił na moment przytomność, pozdzierał naskórek na twarzy – zaczyna wspomnienia trener z Wisły.

Polak oczywiście musiał udać się do szpitala. Utrata przytomności to wystarczający powód. – Miał objawy wstrząśnienia mózgu, wymiotował. W takich sytuacjach nigdy nie wiadomo, mogło dojść do urazu wewnątrz czaszki. Został zbadany na miejscu, później odtransportowany do hotelu i sam przebywał w pokoju. Cały czas kontaktowałem się z trenerami, chodzili, doglądali, czy coś się nie dzieje – przyznaje Tajner.

O tym, jak groźne było to zdarzenie, niech świadczy fakt, że nie wytrzymał go nawet... kask Małysza. – Sam upadek może nie wyglądał groźnie, ale był groźny, bo Adamowi poderwało lewą nartę, do tego doszła siła odśrodkowa i uderzył mocno głową. Słyszałem, że nawet pękł mu kask. Potężne uderzenie. Gdyby nie miał kasku, prawdopodobnie mógłby nie przeżyć tego upadku – nie ukrywa prezes PZN.

Utrata pamięci i lot biznes klasą

Ze względu na różnicę czasu do opinii publicznej w Polsce wiadomości docierały z opóźnieniem. Nikt od razu nie wiedział, co stało się w Salt Lake City. Kiedy Małysz kładł się spać, a trenerzy pilnowali, czy wszystko dobrze, kraj martwił się o mistrza. Nie było też takiego napływu wieści w internecie, więc informacje, że to jednak groźny upadek, dało się usłyszeć po kilkunastu godzinach w... Teleexpressie. A musiał być groźny, skoro wiślanin nawet nie pamiętał zdarzeń ze skoczni.

– Opiekowali się nami Tadek Bafia i jego żona. Wyraziła zgodę, żeby pojechać z Adamem do szpitala. Kiedy zabierano go do karetki, zbiegłem na dół zobaczyć, jak wygląda sytuacja. Adam odzyskał już przytomność, leżał na noszach i wtedy zapytałem: "Adam, wszystko jest w porządku? Ruszasz palcami?" On mówił: "tak, w porządku, ruszam", pokazywał mi. W szpitalu go opatrzono i na własną prośbę został wypisany. Kiedy wrócił bardzo późnym wieczorem do hotelu, nie wyglądało to ciekawie. Spytałem, czy pamięta naszą rozmowę ze skoczni. Nie pamiętał kompletnie nic. To było poważne wstrząśnienie mózgu – relacjonuje Szturc w rozmowie z TVPSORT.PL.

Kiedy Małysz dostał zielone światło na powrót do kraju, pojawił się inny problem. Kilka godzin w pozycji siedzącej z bólem głowy to nie jest komfortowa podróż. – Pomogła nam pewna Polka, która obsługiwała lot i udało nam się załatwić Adamowi biznes klasę, żeby mógł w miarę wygodnie spędzić podróż. Gdyby musiał siedzieć, uraz mocno by mu dokuczał. Logistycznie to trudniejsze, kiedy ktoś dozna kontuzji za Oceanem. Gdyby się okazało, że musi tam zostać, ktoś musiałby siedzieć razem z nim – przyznaje Tajner.

W tamtym sezonie Małysz już nie wystartował. Do Letniego Grand Prix zmieniło się wiele. Trener, bo Apoloniusza Tajnera zastąpił Heinz Kuttin, narty, bo Orzeł z Wisły, zamiast Elanów zaczął zakładać Fischery, a przede wszystkim dyspozycja Polaka. W letnim cyklu był nie do zatrzymania, a kolejna zima przyniosła kilka pucharowych zwycięstw, w tym dwa w Zakopanem.