12 mar 2021 | Skoki

Legendy w gnieździe trenerskim? Widok raczej niespotykany, choć może nie do końca?

Michal Doleżal, Stefan Horngacher — Michal Doleżal i Stefan Horngacher. Inne drogi przez karierę zawodnika, podobne sukcesy w karierze trenerskiej (Fot. PAP)

Muszą być wybitnymi zawodnikami, a może wręcz przeciwnie? Karierę powinni zakończyć wcześnie, czy skakać dobrze po "30"? Jak to jest z trenerami skoczków? Czy istnieje w ogóle jakaś zależność?

DALSZĄ CZĘŚĆ PRZECZYTASZ POD REKLAMĄ

Puchar Kontynentalny w Zakopanem. W sobotę transmisja pierwszego konkursu

"Mam nieprzespane noce". Kot o poszukiwaniu formy

Czytaj też

Maciej Kot, Maciej Kot skoki narciarskie, Maciej Kot Puchar Świata

"Mam nieprzespane noce". Kot o poszukiwaniu formy

Co kraj, to obyczaj. I tak to trochę wygląda w gnieździe trenerskim. Austriaków trenuje wielokrotny medalista, Polaków skoczek niezły. A obaj cieszyli się w Oberstdorfie ze złota swojego zawodnika. Michal Doleżal z sukcesu Piotra Żyły, Andreas Widhoelzl z tytułu mistrza świata Stefana Krafta. I bądź tu mądry, kiedy często trudno o wspólny mianownik. Ale i tak postanowiliśmy zbadać temat – naprawdę złożony.

Małe sukcesy na skoczni, wielkie w gnieździe trenerskim?

Wbrew pozorom, wcale nie tak łatwo znaleźć prawidłowość. Owszem, pewną regułę można dostrzec, tylko że jak w każdym badaniu, gdzie w grę wchodzi statystyka, potrzebna jest reprezentatywna grupa. A ilu trenerów można się doliczyć w gnieździe trenerskim? Kilkunastu, pomijając asystentów. Ale z nimi sprawy mają się jednak trochę inaczej. Kiedyś dziennikarz zapytał na konferencji prasowej o asystenta Adama Nawałki i zasugerował, że to mało znana postać. Zbigniew Boniek odpowiedział innym pytaniem: – A zna pan asystenta Jose Mourinho? – podsumował. W polskim sztabie znakomicie w tej roli odnalazł się Grzegorz Sobczyk. Wielkich sukcesów na skoczni nie osiągnął, ale każdy ma świadomość, jak istotny jest dla polskiej kadry. I grzechem byłoby nie wspomnieć o nim, kiedy mowa o polskich sukcesach.

Mowa jednak w dużej mierze o pierwszych trenerach, którzy biorą największą odpowiedzialność za wyniki. Jak to wygląda dzisiaj?
Austria: Andreas Widhoelzl – triumfator Turnieju Czterech Skoczni, wicemistrz świata w lotach narciarskich, drużynowy mistrz olimpijski.
Bułgaria: Matjaz Zupan – drużynowy wicemistrz olimpijski.
Czechy: Frantisek Vaculik – kilka startów w Pucharze Świata.
Finlandia: Janne Vaatainen – drużynowy medalista mistrzostw świata juniorów.
Japonia: Hidecharu Miyahira – wielokrotny drużynowy medalista mistrzostw świata, dziesięciokrotnie stał na podium Pucharu Świata.
Kanada i Stany Zjednoczone: Bine Norcić – zdobył 28 punktów Pucharu Świata.
Norwegia: Alexander Stoeckl – najwyżej klasyfikowany na 59. miejscu w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata.
Rosja: Jewgienij Plechow – raz wystartował w konkursie Pucharu Świata.
Słowenia: Robert Hrgota – drużynowy mistrz świata juniorów, w Pucharze Świata zdobył 59 punktów.
Szwajcaria: Ronny Hornschuh – drużynowy medalista mistrzostw świata juniorów.
Włochy: Andrea Morassi – raz stał na podium Pucharu Świata.
Polska: Michal Doleżal – ósmy zawodnik igrzysk olimpijskich w Nagano.

Jak widać, wielu z nich większe sukcesy osiągnęła albo może osiągnąć w gnieździe trenerskim. Tak na pewno jest w przypadku Stoeckla. Zresztą, jego pracę łatwiej oceniać, bo zajmuje się Norwegami od lat, przebudował kadrę, odbudował Halvora Egnera Graneruda, za jego czasów skrzydła rozwinął Robert Johansson. Robert Hrgota może się już pochwalić sukcesami, tyle że reprezentację objął niedawno, więc trudniej o miarodajne opinie. To po części tyczy się i Michala Doleżala, który pracował u boku Stefana Horngachera i mógł kontynuować wytyczoną drogę (choćby współpraca z doktorem Haraldem Pernitschem).

"Mam nieprzespane noce". Kot o poszukiwaniu formy

Czytaj też

"Mam nieprzespane noce". Kot o poszukiwaniu formy

Wprowadził luz, zachował profesjonalizm. Doleżal przebił Horngachera?

Od lewej: Grzegorz Sobczyk, Stefan Horngacher, Michal Doleżal (fot. PAP)

Wprowadził luz, zachował profesjonalizm. Doleżal przebił Horngachera?

Pomoc dla Graneruda. Rywal chce mu przynosić obiady

Czytaj też

Halvor Egner Granerud (fot. PAP/Grzegorz Momot)

Pomoc dla Graneruda. Rywal chce mu przynosić obiady

Ważny... szybki koniec kariery?

Jedno rzuca się natomiast oczy. Wielu z wymienionych trenerów to wciąż młodzi ludzie. W gnieździe nie ma już sędziwego Hannu Lepistoe. Nawet Apoloniusz Tajner, kiedy pracował z Adamem Małyszem, miał blisko 50 lat. Dzisiaj byłby jednym z najstarszych trenerów. Ba, znalazłby się w tej umownej klasyfikacji tuż za podium, ustęując Vasji Bajcowi (58 lat), Matjazowi Zupanowi (52 lata) i Horngacherowi (51 lat). Ale oni już od lat zajmują się trenerką.

W buty szkoleniowca nikt nie wskakuje od razu, z marszu. Papiery, kursy, szkolenia. Im dłużej ktoś lata w Pucharze Świata, tym mniejsze szanse, że po zakończeniu długiej kariery będzie się pałał trenerką. Tak przynajmniej wynika z obserwacji. W Austrii kadrę prowadzi dzisiaj Widhoelzl, to uznana postać w świecie skoków, o czym świadczą wspomniane wyniki. Ale stosunkowo wcześnie odłożył narty, bo w wieku 32 lat. Kadrą B zajmuje się Florian Liegl. On postanowił się przebranżowić jeszcze wcześniej. Miał zaledwie 24 lata, kiedy przestał myśleć o sukcesach zawodniczych.

– Przez sześć lat prowadziłem drużynę w Pucharze Kontynentalnym, potem przez rok jeździłem na Puchar Świata. Później zrezygnowałem, byłem tu, na miejscu, a obecnie ponownie opiekuję się kadrą B – opowiadał w rozmowie z TVPSPORT.PL. Dzisiaj ma już 38 lat, ale jakie bogate doświadczenie trenerskie. Współpracował m.in. z Gregorem Schlierenzauerem.

Stefan Horngacher też nie należał do długowiecznych skoczków, którzy dobrze po "30", a nawet "35" jeżdżą z konkursu na konkurs, by walczyć o punkty. On również, podobnie jak Widhoelzl, karierę zakończył w wieku 32 lat. Nieco, ale tylko nieco inaczej wyglądało to u innego austriackiego trenera znanego z pracy z polską kadrą, czyli Heinza Kuttina. Ten poskakał o dwa lata dłużej. Niemniej, wszyscy wspomniani potrafili się dość szybko rozstać ze skocznią. Trudno bowiem wyobrazić sobie Andreasa Goldbergera, który... skacze razem ze swoimi zawodnikami. Jeszcze trochę i będzie świętował 50. urodziny, a wciąż można zobaczyć, jak przypina narty, siada na belce startowej i mknie po rozbiegu.

Z kolei 39-letni Robert Kranjec wciąż uważa, że wszystko przed nim. – Też pomagam drużynie na skoczni, ale teraz szyję kombinezony i zamierzam pójść na szkolenia trenerskie. Wciąż mam czas, żeby zostać szkoleniowcem. Wiadomo, musi się zmienić generacja skoczków. Skakałem z nimi, więc najpierw powinienem ukończyć kurs, a potem zobaczymy, co będzie – mówi nam Słoweniec.

Pomoc dla Graneruda. Rywal chce mu przynosić obiady

Czytaj też

Pomoc dla Graneruda. Rywal chce mu przynosić obiady

Andreas Widhoelzl skakał w Pucharze Świata z Gregorem Schlierenzauerem, w tym sezonie dawał mu sygnał do startu (Fot. PAP)

Czekał aż 365 dni! Powrót czołowego skoczka do PŚ

Czytaj też

Stephan Leyhe wrócił do treningów na skoczni (fot. Getty)

Czekał aż 365 dni! Powrót czołowego skoczka do PŚ

Nowe wyzwania, ucieczka od karuzeli Pucharu Świata?

Cotygodniowe wyjazdy, setki dni poza domem – to może zmęczyć, ale też zniechęcić, by po zakończeniu kariery znów pakować walizkę, rozstawać się na długo z rodziną. Andreas Kuettel miał niespełna 32 lata, kiedy postanowił pożegnać się ze skokami. Robił to w tym samym momencie co Adam Małysz. Czuł się zmęczony, uznał, że w jego życiu przyszedł czas na coś nowego. Teraz pracuje na jednej z duńskich uczelni, zajmuje się badaniami naukowymi.

– Wiedziałem, że będę chciał się zdystansować od skoków narciarskich, od całej karuzeli Pucharu Świata. Byłem jej częścią przez piętnaście, nawet dwadzieścia lat. Jeździłem co weekend z konkursu na konkurs i czułem, że potrzebuję przerwy. Trenerka nie była dla mnie opcją. Oczywiście, miałem takie odczucia, tuż po tym jak zakończyłem karierę... To trudne chwile. Miałem wątpliwości, czy podejmuję dobre wybory. Ale to normalne dla sportowca, że szuka nowych wyzwań, nowych rzeczy, w które mógłby włożyć energię – przyznawał w rozmowie z TVPSPORT.PL.

Szwajcar, mistrz świata z 2009 roku w Liberca, pisał pracę doktorską na temat tego, co po karierze. Pytał m.in. polskich sportowców w tym Adama Małysza. I wnioskował, że moment zakończenia kariery dla każdego zawodnika jest nie tylko ważnym wydarzeniem w życiu, ale też trudnym. I stąd być może niektórzy skoczkowie odkładają tę decyzję w czasie, choćby w obawie o to, czym zająć się w przyszłości. A skoro nie rozstają się tak długo ze skokami, to trudniej później przejść drogę do gniazda trenerskiego. Simon Ammann już ma blisko 40 lat, więc na starcie byłby jednym z najstarszych szkoleniowców. To tylko jeden z przykładów.

Reguła? A może jej nie ma?

Czy można doszukać się jakiej prawidłowości, reguły? Jedno jest pewne, najwybitniejszych zawodników – choć to też płynne kryterium – raczej nie zobaczymy po czasie z flagą w ręce, kiedy dają skoczkom sygnał do startu. Powody? Pewnie znalazłoby się kilka. Pierwszy, to ten wymieniony przez Kuettela. Potrzeba wypoczynku – i tego mentalnego, i fizycznego. Drugi, wiek, w którym kończą ze skokami. A trzeci? Jak sama nazwa podpowiada, kariera trenera to też kariera, czyli etapy, szkolenia.

Część zawodników od razu staje się ekspertami, część zmienia branżę i jak Thomas Morgenstern zarabia, latając helikopterem, a jeszcze inni jak Andreas Goldberger wciąż... latają. Tyle że z kamerą na kasku.

Czekał aż 365 dni! Powrót czołowego skoczka do PŚ