Za wygranie konkursu Pucharu Świata w skokach płaci się dziś cztery-osiem razy mniej niż alpejczykom. "Przynajmniej wszystkim punktującym" – powiedzą obrońcy słabszych, na co gwiazdy spytają: "dlaczego naszym kosztem?" W 2009 roku FIS najpierw obcięła premie zwycięzców o 300 procent, by odtąd udawać, że tamto 10 tysięcy franków i obecne ma identyczną wartość. – Tematu podwyżek nie ma, na organizatorach konkursów i tak ciąży masa wydatków – przyznaje Jan Winkiel, sekretarz PZN.
Gdy wybuchła małyszomania, a prawami telewizyjnymi na niemieckim rynku rządziła RTL i jej imponujący kapitał, w dyscyplinie nastało El Dorado. W grudniu 2001 roku podczas weekendu Pucharu Świata w Titisee-Neustadt Niemcy napompowali balon do granic – za zajęcie pierwszego miejsca w każdym z dwóch konkursów przewidzieli nagrodę w wysokości 48 tysięcy franków szwajcarskich. Adam, który w sobotę był najlepszy, a dzień później drugi, w tylko te dwa dni zarobił brutto 70 tys. CHF. Dodajmy, że z niebotycznych 246 tysięcy, jakie w sumie znalazły się w puli imprezy.
Chociaż kilka razy później zdarzały się podobnie opłacalne konkursy, to z biegiem lat z zarobkami elity było już tylko gorzej. I po trosze są temu winni sami organizatorzy, a po części FIS.
Hannawald za turniej w 2002 roku zarobił połowę tego, co Kobayashi za cały sezon. Co to mówi o kondycji skoków?
Wspomniane zawody z 2001/02 są łatwe do przywołania, bo dopiero od tamtej pory federacja zaczęła protokołować sumę premii z każdego sezonu PŚ. "Prize Money Ranking" jest załączany jako elektroniczny dokument do każdych wyników zawodów na stronie federacji i od pewnego czasu zaczął szczególnie rozpalać ciekawość kibiców.
Wynika z niego m.in. że:
Dali, żeby potem jeszcze więcej odebrać. Ammann miał święte prawo być wściekłym
Droga od bogactwa do finansowej przeciętności skoczków w te dwie dekady miała kilka istotnych etapów. W latach 2002-2006 minimalny limit budżetu na premie, jakiego odgórnie wymagała na organizatorach zawodów FIS, wynosił 50 tys. franków. I dzielono go na najlepszą dziesiątkę według poniższego klucza:
1 – 20000 CHF
Są jeszcze podatki od wygranej
Przez kilka lat co wiosnę przez środowisko przetaczała się dyskusja o ewentualnym zwiększeniu premii. Przynajmniej dla tych, którzy stają na podium. Ale w końcu przestano sobie tym zawracać głowę.
– Taki temat na agendzie międzynarodowej właściwie nie istnieje – przyznaje Jan Winkiel, sekretarz PZN. Dodaje jednak, że to może się zmienić przy okazji nadchodzących wyborów w federacji. Szczególnie jeden kandydat, multimilioner Johan Eliasch ze Szwecji, jest zwolennikiem reformy systemu premiowania. Tylko najpierw musiałby zostać wybranym, a następnie przekonać do swoich racji większość kongresu.
W regułach nagradzania skoczków od 12 lat nie zmieniło się nic. No, może poza tym, że gospodarze zawodów prawie zupełnie zrezygnowali z uznaniowego podwyższania premii. Poza pojedynczymi inicjatywami typu Planica 7 lub Willingen 5 panuje reguła: ma być tyle, będzie tyle. Jedyną różnicę stanowią wprowadzone od niedawna obligatoryjne premie dla wygranego w kwalifikacjach.
– I tak połowę zabiorą na podatki! – pół żartem, pół serio wzruszał ramionami Dawid Kubacki, gdy przed rokiem minimalnie przegrał pokaźną nagrodę za turniej Titisee 5. I rzucił nowe światło na sprawę. Prize Money Ranking", który publikuje FIS, to w końcu sumy brutto. Ile od tej sumy trzeba co weekend odjąć, zależy od kraju, w którym odbywają się zawody. W Polsce podatek od nagród wynosi 10 procent, w Finlandii 15%, Niemczech 20%, ale już Szwajcarii 35%, a Austrii – aż 40 proc. Łatwo policzyć, że za wygraną np. na Bergisel z 10 tysięcy franków robi się tylko 6 tys. CHF.
Za nagrody płacą gospodarze zawodów. I FIS wie, że nie chcą wydawać jeszcze więcej
Na skoczni nie ma takiego, kto powie, że obecny system nagród jest wystarczający. A tym bardziej wśród skoczkiń, które nadal zarabiają w PŚ niewspółmiernie gorzej od mężczyzn i od lat stanowi to główną oś kłótni między kobietami a federacją.
– Niechęć do podnoszenia nagród może wynikać z faktu, że na organizatorach zawodów i tak ciążą wielkie wydatki. To oni muszą zapewnić budżet na nagrody, zakwaterowanie, nie mówiąc o przygotowaniach obiektu. Mowa o setkach tysięcy euro za jeden weekend. Łatwo wyobrazić sobie sytuację, w której dodatkowe obciążenie finansowe gospodarzy konkursów sprawi, że część z nich uzna, iż to za wiele. I zamiast poprawiać kondycję narciarstwa, zupełnie wycofa się ze współpracy z FIS – uważa Winkiel.
PŚ kobiet – jak brutalnie obnażył sezon w realiach pandemii – nawet z niewielką pulą 25194 CHF i tak dla wielu miejscowości okazał się niewystarczająco atrakcyjnym produktem do inwestycji.
Najtłuściej jest u alpejczyków. A najbiedniej w skeletonie
Najpoważniejszym zastrzykiem dla portfeli elity nadal pozostają kontrakty reklamowe. W Polsce miejscem, które związek oddaje w zarządzanie zawodnika, jest nakrycie głowy. Najwyższe kontrakty na świecie za tę przestrzeń opiewają za sezon w granicach 1 mln euro. Mowa tu jednak o ikonach skoczni, w dodatku nie wszystkich, bo m.in. Słoweńcy i Norwegowie są zmuszeni do prezentacji na kaskach i czapkach logo partnerów krajowych związków. O tym, jak to boli, po sezonie 2015/16 przekonał się m.in. Peter Prevc, któremu firmy chciały niemal wpychać gotówkę do kieszeni. A on nie mógł jej przyjąć.
Z zasady jednak w sporcie, który na wysokim poziomie międzynarodowym uprawia się w ok. 20 państwach, tylko w kilku krajach gwiazdy mogą liczyć na innych reklamodawców. Pozostali (nawet Norwegowie) są rozpoznawalni trochę albo prawie wcale. I dla nich liczą się zimą właśnie te nieszczęsne premie z regulaminów FIS.
Skoczkowie w hierarchii sportów zimowych i tak nie są jednak pokrzywdzeni. Chociaż mogą z zazdrością patrzeć na alpejczyków, gdzie triumfator zawodów obligatoryjnie otrzymuje 45 tys. franków (za zjazd w Kitzbuehel nawet 87400 CHF!), to są sporty olimpijskie, gdzie startuje się za uśmiech. Z zestawienia, jakie przygotował na łamach TVPSPORT.PL Dawid Brilowski, dowiadujemy się, że w saneczkarstwie wygraną wycenia się na śmiesznie niskie 1300 euro, a triumf w klas. generalnej – na dodatkowe 5 tysięcy. Ci i tak nie mogą narzekać w porównaniu do skeletonistów. U nich pieniądze (takie same) wypłaca się wyłącznie po wiosennym podsumowaniu punktów w rankingu. A trenować – jak wszędzie – trzeba na taki sukces cały rok.
