04 maj 2021 | Inne / Tokio 2020

Sztokholm 1912. Baron Pierre de Coubertin był mistrzem olimpijskim. Istnieją podejrzenia, że… sam przyznał sobie medal

Pomnik barona Pierre'a de Coubertina i koła olimpijskie (fot. Getty Images)

Podczas igrzysk w Sztokholmie (1912) Pierre de Coubertin został uhonorowany złotym medalem olimpijskim. Wywalczył go nie na arenie sportowej, a literackiej. O nagrodzeniu "Ody do Sportu" zadecydował prawdopodobnie... sam zainteresowany.

DALSZĄ CZĘŚĆ PRZECZYTASZ POD REKLAMĄ

Medale olimpijskie za wspinanie i latanie. Nie startowali w igrzyskach, a i tak zostali nagrodzeni

Za 80 dni w Tokio rozpoczną się igrzyska olimpijskie. Transmisje w TVP!
Terminarz finałów | Reprezentacja Polski
* * *

De Coubertin, wskrzesiciel idei olimpijskiej, w młodości uprawiał amatorsko wiele dyscyplin. I choć nigdy nie sprawdził się w żadnej z nich podczas igrzysk, wywalczył medal w Sztokholmie. Wygrał w dziedzinie… literatury.

Sam zresztą długo walczył, by Konkurs Literatury i Sztuki, nawiązujący do starożytnego olimpizmu, zawitał w programie igrzysk. Udało mu się to po czterech olimpiadach. W stolicy Szwecji poza rywalizacją sportową przyznano więc medale także za m.in. rzeźbiarstwo czy muzykę (ten trend kontynuowano zresztą przez dziesięciolecia).

De Coubertin wziął udział w zawodach literackich. I wygrał. Złoty medal przyznano za "Odę do sportu", którą napisał jako obywatel Niemiec, w dodatku pod pseudonimem "Georges Hohrod & Martin Eschbach". Pierwszego nazwiska baron używał już wcześniej, publikując powieść "Le Roman d'un rallié". Współautorką była prawdopodobnie jego małżonka – Marie, doskonale posługująca się językiem niemieckim. Dzieło powstało bowiem w trzech wersjach: francuskiej, niemieckiej i angielskiej.

Dopiero niedawno Jean Durry – dziennikarz "Olympic Review" – rozszyfrował, dlaczego de Coubertin użył właśnie takich pseudonimów. Zagadkę rozwikłał przypadkiem, w drodze do Luttenbach – rodzinnej miejscowości żony barona. Będąc niemal u celu, zorientował się, że sąsiednie wioski nazywają się… Hohrodberg i Eschbach-au-Val.

Baron de Coubertin… sam zdecydował, że należy mu się medal?

Wszelkie prace, niezależnie od dziedziny, należało nadesłać pod adres M. le Président du Comité International Olympique, 20, Rue Oudinot, Paris. Później przeglądało je jury, które przyznawało medale. Nie zawsze nagradzało złotem, srebrem i brązem, ograniczając się czasem do jednego bądź dwóch krążków.

W zawodach literackich wzięło udział sześciu autorów. Uhonorowano tylko "Odę do Sportu". Kto wchodził w skład jury, które o tym postanowiło? Właściwie… nie wiadomo. Wskazany adres wysyłki to prywatne mieszkanie de Coubertina. Według jednej z teorii to właśnie on stanowił jednoosobową komisję. I sam zadecydował, że jego praca jest najlepsza.

Czy miał rację? Poniżej prezentujemy "Odę do Sportu". Możecie więc sami rozstrzygnąć czy jest to praca godna olimpijskiego złota.

* * *

"Oda do sportu" – Pierre de Coubertin
Tłumaczenie: Jadwiga Sadowska, za: www.akant.org

O Sporcie, rozrywko bogów, esencjo życia objawiona nagle
pośród karczowiska daremnych trudów dnia dzisiejszego,
promienny wysłanniku odległych czasów ludzkiego uśmiechu.
Pojawiłeś się i na wierzchołkach gór rozbłysła jutrzenka,
a promienie światła przenikać poczęły mroki puszczy.

O Sporcie, ty jesteś Piękno! Tyś architektem tej budowli ludzkiego ciała,
które oddane niskim żądzom warte jest pogardy,
a rzeźbione szlachetnym wysiłkiem staje się czarą wzniosłości.
Żadne piękno nie może istnieć bez proporcji i równowagi,
a tyś mistrzem niezrównanym obydwu,
gdyż ty stwarzasz harmonię, ty nadajesz rytm ruchom,
ty siłę zdobisz wdziękiem, a gibkość nasycasz mocą.

O Sporcie, ty jesteś Sprawiedliwością! Słuszna miara zasług,
której daremnie poszukują ludzie w ustanowionych prawach
rodzi się sama z siebie w tym kręgu.
Nikt nie wzleci wyżej nad poprzeczką, nie pobiegnie dłużej o chwilę
niż naprawdę zdoła:
tylko moc ciała i ducha wyznaczyć może granice zwycięstwa.

O Sporcie, ty jesteś Śmiałość! Sens cały trudu mięśni
streszcza się w jednym słowie: ośmielić się.
Po cóż mięśnie, do czego służyć może poczucie
własnej zręczności i siły, ćwiczenia zręczności i siły,
jak nie do wypróbowania siebie?
Lecz śmiałość, którą wzbudzasz nie ma nic wspólnego
z zuchwalstwem awanturnika, który stawia wszystko na jedną kartę.
Jest to śmiałość ostrożna i z rozmysłem.

O Sporcie, tyś jest Honorem! Twoje tytuły wcale nie są warte,
gdy nie są zdobyte drogą uczciwą i w duchu pełnej bezinteresowności.
Kto doń dochodzi wprzód wywiódłszy w pole swych towarzyszy
sam ponosi szkodę: przylgnie do niego miano niegodnego,
gdy się postępek potajemny wyda.

O Sporcie, tyś jest Radością! Na zew twój ciało rozkwita weselem,
oczy się śmieją i krew szybciej krąży.
Myśli się stają czystsze i jaśniejsze.
Pierzchają troski udręczonych smutkiem, a pełni życia kosztują
szczęśliwi.

O Sporcie! Tyś jest Płodnością! Ty wiedziesz krótką
i szlachetną drogą do poprawienia gatunku ludzkiego,
niszcząc zalążki czyhających chorób,
prostując wszelkie ułomności ciała.
Ty także rodzisz w człowieku pragnienie wydania na świat
synów szybkich, mocnych, godnych następców jego na arenie,
gotowych sięgnąć po laury ojcowskie.

O Sporcie, tyś jest Postęp! By móc ci służyć,
człowiek musi stale rozwijać ciało i rozwijać ducha.
Musi przestrzegać najwyższej higieny:
wyrzec się wszelkich zbytecznych nadużyć.
To ty mu wpajasz te mądre zasady, które wzbraniając mu naruszać
zdrowie, wysiłek jego uczynią skutecznym.

O Sporcie! Ty jesteś Pokój!
Ty ustanawiasz przyjacielskie związki między ludami,
zbliżając je sobie we wspólnym kulcie siły ujarzmionej,
rzeczniczki ładu, zwyciężczyni siebie.
Tobie zawdzięcza wszystka młodzież świata poznania siebie
i poszanowanie wzajemne bogactw kultury swych krajów.
I tak najwyższe wartości narodów stają się źródłem
szlachetnej walki i pokojowego współzawodnictwa.