Euro 2004: Wspomnienie mistrzostw w Portugalii. Grecy zaskoczyli wszystkich

Euro 2000: Francuzi po raz drugi

SPIS TREŚCI

Portugalia gospodarzem Euro 2004
Maskotka i hymn ME 2004 w piłce nożnej
Stadiony Euro 2004
Eliminacje Euro 2004
Polska w eliminacjach Euro 2004
Grupy i tabele Euro 2004
Ćwierćfinały Euro 2004
Półfinały Euro 2004
Finał Euro 2004
Statystyki Euro 2004
Drużyna UEFA Euro 2004

Portugalia gospodarzem Euro 2004

UEFA wybrała gospodarza turnieju w 1999 roku. Po serii mistrzostw Europy na północy Starego Kontynentu tym razem impreza miała zostać rozegrana w cieplejszym klimacie.

Wśród kandydatów do organizacji mistrzostw były Hiszpania oraz wspólnie Austria oraz Węgry. Rolę gospodarza otrzymała Portugalia. Nie zamierzano jeszcze zmieniać sprawdzonego formatu z 16 uczestnikami.

Maskotka i hymn ME 2004 w piłce nożnej

Oficjalną piłką mistrzostw była Adidas Roteiro. Po raz pierwszy na imprezie tej rangi była spersonalizowana na każde spotkanie. Widniały na niej m.in. nazwy zespołów czy data.

Logo przedstawiało piłkę w środku serca, z siedmioma kropkami mającymi symbolizować m.in. portugalskie osiągnięcia. Hasłem ME 2004 było "Vive O 2004!".

Maskotką turnieju został Kinas, kreskówkowy chłopiec ubrany w barwach narodowej reprezentacji gospodarzy. Jego imię zostało wybrane na część nazwy portugalskiej flagi "Bandeira das Quinas".

Autorką utworu będącego oficjalną hymnem mistrzostw była światowa gwiazda pierwszej dekady XXI wieku, pochodząca z tego kraju Nelly Furtado. Piosenkę "Forca" (siła) wykonała przed finałem.

Stadiony Euro 2004

Po poprzedniej edycji, po raz pierwszy rozegranej w dwóch krajach, znów mistrzostwa miały tylko jednego gospodarza. W Portugalii pobito rekord – mecze odbywały się na aż dziesięciu stadionach (podobnie będzie 12 lat później we Francji).

Specjalnie na turniej wybudowano aż siedem z tych aren, co z czasem okazało się złym pomysłem. Większość okazała się nierentowna. Wyjątkiem były np. Estadio do Dragao w Porto, a także lizbońskie Estadio José Alvalade oraz Estadio da Luz. Na tym drugim obiekcie rozegrano w ostatnich latach dwa finały Ligi Mistrzów.

Wśród nowych stadionów był ten w Bradze, który otrzymywał nagrody architektoniczne. Powstał w dawnym kamieniołomie. Jego cechą charakterystyczną są tylko dwie trybuny oraz lita skała z jednej strony.

Estadio da Luz w Lizbonie: 65 647 pojemności, 3 mecze grupowe, ćwierćfinał, finał
Estadio Jose Alvalade w Lizbonie: 50 095 pojemności, 3 mecze grupowe, ćwierćfinał, półfinał
Estadio do Dragao w Porto: 50 033 pojemności, 3 mecze grupowe (mecz otwarcia), ćwierćfinał, półfinał
Estadio do Bessa w Porto: 28 263 pojemności, 3 mecze grupowe,
Estadio Algarve w Faro/Loule: 30 305 pojemności, 2 mecze grupowe, ćwierćfinał
Estadio Municipal de Braga w Bradze: 30 286 pojemności, 2 mecze grupowe
Estadio D. Afonso Henriques w Guimaraes: 30 000 pojemności, 2 mecze grupowe
Estadio Cicade w Coimbrze: 29 622 pojemności, 2 mecze grupowe
Estadio Dr. Magalhaes Pessoa w Leirii: 28 642 pojemności, 2 mecze grupowe
Estadio Municipal w Aveiro: 32 830 pojemności, 2 mecze grupowe

Eliminacje Euro 2004

Grupy eliminacji w porównaniu do poprzedniej edycji zwiększono z dziewięciu do dziesięciu. Awans wywalczyły zespoły z pierwszych miejsc. Drużyny z drugich pozycji wystąpiły w barażach. Tak do turnieju dostały się m.in. Hiszpania oraz Holandia.

Mistrzostwa miały jednego debiutanta. Została nim Łotwa. W dwumeczu o awans ta reprezentacja okazała się nieoczekiwanie lepsza od Turcji, czyli brązowego medalisty mundialu 2002.

Polska w eliminacjach Euro 2004

Na drodze biało-czerwonych po raz drugi z rzędu w eliminacjach mistrzostw Europy stanęli Szwedzi. I Skandynawowie wygrali oba spotkania – 3:0 i 2:0.

Wydawało się jednak, że Polacy po awansie na mundial 2002 będą choćby w stanie zapewnić sobie występ w barażu. Okazało się inaczej. Zdecydował o tym między innymi bezbramkowy remis na Stadionie Śląskim z Węgrami.

Do tego meczu doszło już za kadencji Pawła Janasa, który z potem z kadrą pojedzie na MŚ 2006. Eliminacje w roli selekcjonera zaczął Zbigniew Boniek. Pod jego wodzą biało-czerwoni rozegrali tylko dwa mecze o ME. Pokonali z problemami San Marino na wyjeździe 2:0, a w kluczowym, jak się okazało, spotkaniu ulegli w Warszawie Łotwie 0:1.

Nie pomógł udany rewanż w Rydze (2:0) oraz zwycięstwo 2:1 w Budapeszcie nad Węgrami po golach Andrzeja Niedzielana. Dopiero kolejna próba zakwalifikowania się na mistrzostwa w końcu zakończyła się sukcesem...

Wyniki meczów Polski w eliminacjach ME 2004

07.09.2002: San Marino – Polska 0:2 (Kaczorowski 75, Kukiełka 88)
12.10.2002: Polska – Łotwa 0:1
29.03.2003: Polska – Węgry 0:0
02.04.2003: Polska – San Marino 5:0 (Szymkowiak 5, Kosowski 26, Kuźba 54, 90, Karwan 81)
11.06.2003: Szwecja – Polska 3:0
06.09.2003: Łotwa – Polska 0:2 (Szymkowiak 36, Kłos 39)
10.09.2003: Polska – Szwecja 0:2
22.10.2003: Węgry – Polska 1:2 (Niedzielan 10, 63)

Tabela grupy 4 el. ME 2004
1. Szwecja 8 5 2 1 19-3 17
2. Łotwa 8 5 1 2 10-6 16
3. Polska 8 4 1 3 11-7 13
4. Węgry 8 3 2 3 15-9 11
5. San Marino 8 0 0 8 0-30 0

Grupy i tabele Euro 2004

Mecz otwarcia w Porto i od razu pierwsza niespodzianka. W Porto gospodarze niespodziewanie przegrali z Grekami 1:2. Dla drużyny Hellady było to pierwsze zwycięstwo w historii rangi turnieju mistrzowskiego w trzecim występie (wcześniej Euro 1980 oraz MŚ 1994). Honorowego gola głową strzelił 19-letni Cristiano Ronaldo. Było to jego pierwsze trafienie w drużynie narodowej.

Prowadzona przez Otto Rehhagela drużyna jeszcze przed mistrzostwami uległa w meczu towarzyskim Polsce. Tymczasem już podczas turnieju finałowego sprawiła kolejną niespodziankę, remisując 1:1 z Hiszpanią. Jak się okazało, jedyną porażkę ponieśli przeciwko... Rosji (1:2). Nie przeszkodziło im to w awansie do ćwierćfinału.

W nim znaleźli się także gospodarze. Pierwsze miejsce zapewnili sobie wygrywając z Hiszpanią po golu Nuno Gomesa.

W grupie B nie zawiedli dwaj faworyci. W ich bezpośrednim starciu Anglia prowadziła przez ponad godzinę po golu Franka Lamparda. Francuzi mieli jednak w składzie najlepszego piłkarza Euro 2000. Zinedine Zidane już w doliczonym czasie drugiej połowy najpierw wyrównał precyzyjnym strzałem z rzutu wolnego, a chwilę później wykorzystał jedenastkę.

Największe emocje były związane z grupą C. Niestety niekoniecznie były one pozytywne. Francesco Totti został zawieszony na trzy spotkania za oplucie Christiana Poulsena podczas bezbramkowego meczu z Danią.

Szwedzi tego samego dnia odnieśli jedno z najwyższych zwycięstw w historii turnieju, rozbijając Bułgarię 5:0. W następnej kolejce zremisowali z ekipą Squadra Azzurra 1:1 dzięki ekwilibrystycznemu trafieniu Zlatana Ibrahimovicia.

22 czerwca doszło do jednego z najbardziej kontrowersyjnych meczów w historii tej imprezy. Duńczycy i Szwedzi wiedzieli, że awansują do fazy pucharowej, jeśli ich mecz zakończy się remisem. Wynik potyczki Włochów w takim przypadku nie miał znaczenia.

Drużyna z Półwyspu Apenińskiego wygrała 2:1 po golu Antonio Cassano w 94. minucie, ale i tak odpadła. W Porto do 89. minuty było 2:1 dla Duńczyków, kiedy wyrównał Mattias Jonson. Od razu pojawiły się zarzuty, że skandynawskie ekipy porozumiały się i ustawiły mecz. UEFA nie dopatrzyła się nieprawidłowości, ale do dzisiaj tamto wydarzenie nadal wywołuje emocje.

Po raz kolejny fatalnie spisali się Niemcy, którzy w grupie D zremisowali z Holandią 1:1, ale potem nie potrafili strzelić gola Łotwie i znów zostali wyeliminowani już w grupie.

Pierwsze miejsce zajęli Czesi, którzy w drugiej serii gier z Holendrami stworzyli najlepsze widowisko podczas turnieju. Oranje świetnie zaczęli. Po 20 minutach prowadzili dwiema bramkami. Kontaktowego gola strzelił Jan Koller. Wyrównał Milan Baros, który z powodu urazu kostki stracił dużą część sezonu 2003/04. W końcu 88. minucie zwycięskiego gola strzelił jeden z bohaterów Vladimir Smicer, jeden z pozostałych w składzie wicemistrzów Europy z 1996 roku.

Wyniki i tabela grupy A Euro 2004

12.06.2004: Portugalia – Grecja 1:2
12.06.2004: Hiszpania – Rosja 1:0
16.06.2004: Grecja – Hiszpania 1:1
16.06.2004: Rosja – Portugalia 0:2
20.06.2004: Hiszpania – Portugalia 0:1
20.06.2004: Rosja – Grecja 2:1

1. Portugalia 3 6 4-2
2. Grecja 3 4 4-4
3. Hiszpania 3 4 2-2
4. Rosja 3 3 2-4

Wyniki i tabela grupy B Euro 2004

12.06.2004: Szwajcaria – Chorwacja 0:0
12.06.2004: Francja – Anglia 2:1
16.06.2004: Anglia – Szwajcaria 3:0
16.06.2004: Chorwacja – Francja 2:2
20.06.2004: Chorwacja – Anglia 2:4
20.06.2004: Szwajcaria – Francja 1:3

1. Francja 3 7 7-4
2. Anglia 3 6 8-4
3. Chorwacja 3 2 4-6
4. Szwajcaria 3 1 1-6

Wyniki i tabela grupy C Euro 2004

14.06.2004: Dania – Włochy 0:0
14.06.2004: Szwecja – Bułgaria 5:0
18.06.2004: Bułgaria – Dania 0:2
18.06.2004: Włochy – Szwecja 1:1
22.06.2004: Włochy – Bułgaria 2:1
22.06.2004: Dania – Szwecja 2:2

1. Szwecja 3 5 8-3
2. Dania 3 5 4-2
3. Włochy 3 5 3-2
4. Bułgaria 3 0 1-9

Wyniki i tabela grupy D Euro 2000

15.06.2004: Czechy – Łotwa 2:1
15.06.2004: Niemcy – Holandia 1:1
19.06.2004: Łotwa – Niemcy 0:0
19.06.2004: Holandia – Czechy 2:3
23.06.2004: Holandia – Łotwa 3:0
23.06.2004: Niemcy – Czechy 1:2

1. Czechy 3 9 7-4
2. Holandia 3 4 6-4
3. Niemcy 3 3 2-3
4. Łotwa 3 1 1-5

Ćwierćfinały Euro 2004

W pierwszych meczach fazy pucharowej tylko jedno spotkanie nie przyniosło emocji. Rozpędzeni Czesi odnieśli czwarte zwycięstwo. Wynik przeciwko Duńczykom otworzył Koller, a kolejne dwie bramki zdobył będący w bardzo wysokiej formie Baros.

W Lizbonie Dawid pokonał Goliata. Grecy skazywani byli na porażkę, tymczasem wyeliminowali obrońcę tytułu. W 56. minucie Theodoros Zagorakis idealnie wrzucił piłkę w pole karne, a Angelos Charisteas potężną główką pokonał Fabiana Bartheza. Blisko wyrównania był Thierry Henry, ale Francuzi sensacyjnie przegrali 0:1.

Po rzutach karnych Holendrzy wyeliminowali Szwedów. Pomylili się Ibrahimović oraz Philip Cocu, a w decydującej serii jedenastkę obronił Edwin van der Sar.

Najbardziej dramatyczny ćwierćfinał odbył się na Estadio da Luz. Nie zabrakło kontrowersji. Gospodarze na gola Michaela Owena odpowiedzieli dopiero w 83. minucie. Gdy kończył się regulaminowy czas strzelec gola dla Anglików trafił w poprzeczkę, a udaną dobitką popisał się Sol Campbell. Sędzia Urs Meier bramki jednak nie uznał, dopatrując się faulu Johna Terry'ego na golkiperze. Ta decyzja była szeroko komentowana, szczególnie na Wyspach.

Już w dogrywce Rui Costa strzelił pięknego gola, ale Synowie Albionu zdołali wyrównać za sprawą Lamparda. Doszło do karnych, w których fatalnie przestrzelił na początek David Beckham. Pomylił się także Costa, ale Portugalczycy w bramce mieli Ricardo. Ten... zdjął rękawice i broniąc bez nich obronił strzał Dariusa Vassella. Po chwili sam wykorzystując jedenastkę wprowadził swój zespół do najlepszej czwórki.

Wyniki ćwierćfinałów ME 2004

24.06.2004, Lizbona: Anglia – Portugalia 2:2, karne 5-6 (Owen 3, Lampard 115 – Postiga 83, Rui Costa 110)
25.06.2004, Lizbona: Grecja – Francja 1:0 (Charisteas 65)
26.06.2004, Faro: Holandia – Szwecja 0:0. karne 5-4
27.06.2004, Porto: Czechy – Dania 3:0 (Koller 49, Baros 63, 65)

Półfinały Euro 2004

Pierwszy półfinał odbył się na Estadio Jose Alvalade. Ku radości kibiców w Lizbonie Cristiano Ronaldo wyprowadził ich drużynę na prowadzenie przeciwko Holendrom, zdobywając niemal identyczną bramkę głową co na inaugurację ME. Luis Figo był blisko podwyższenia prowadzenia, gdy po indywidualnej akcji trafił w słupek.

Po przerwie Portugalczycy zaskoczyli rywali krótkim rozegraniem rzutu rożnego. Maniche zdecydował się na strzał z okolicy narożnika pola karnego. I wyszła mu jedna z najładniejszych bramek tego turnieju. Oranje stać było tylko na honorowego gola. Jorge Andrade pechowo interweniował, przypadkowo lobując Ricardo.

Przed kolejnym meczem wszyscy zastanawiali się, czy Grecy znów to zrobią. Czesi, prowadzeni przez Karela Brucknera, spisywali się przecież jak dotąd fantastycznie. Niestety już w pierwszej połowie z powodu urazu stracili jednego ze swoich liderów. Pavel Nedved musiał opuścić boisko.

W tym turnieju nie obowiązywała już zasada złotego gola. Zastąpił ją Srebrny gol, zresztą zniesiony już po turnieju przez UEFA. W przypadku prowadzenia jednej z drużyn po 1. połowie dogrywki, mecz zakończyłby się już w 105. minucie. I tak też się stało.

Sędzia miał już odgwizdać przerwę w dogrywce, gdy po rzucie rożnym na krótki słupek Traianos Dellas pokonał 22-letniego wówczas Petra Cecha.

Wyniki półfinałów ME 2004

30.06.2004, Lizbona: Portugalia – Holandia 2:1 (Ronaldo 26, Maniche 58 – Andrade 63-sam.)
01.07.2004, Porto: Grecja – Czechy 1:0 (Dellas 105+1)

Finał Euro 2004

Wielki finał na Estadio da Luz 4 lipca miał zakończyć się pierwszym trofeum dla reprezentacji określanej jako "Brazylia Europy". Na to zespół z Półwyspu Iberyjskiego miał jeszcze poczekać dwanaście lat... Po raz pierwszy w decydującym spotkaniu zmierzyły się te same ekipy, co w meczu otwarcia.

Podopieczni Otto Rehhagela znów zagrali w maksymalną efektywnością, niemal bezbłędnie w obronie. Portugalczycy mieli dużą przewagę, oddali siedemnaście strzałów przy czterech rywala.

Grecy mieli przez cały mecz jeden rzut rożny i jeden celny strzał. I to wystarczyło. W 55. minucie Angelos Basinas dośrodkował, a Charisteas ubiegł obrońców i Ricardo, zapewniając drużynie z Hellady sensacyjny tytuł.

Portugalczycy próbowali wszystkiego. Luis Figo, Deco czy Cristiano Ronaldo mieli swoje okazje. Piłka jednak albo przelatywała obok bramki, albo udanymi interwencjami popisywał się Antonios Nikopolidis.

Najlepszym piłkarzem turnieju został uznany kapitan mistrzów Europy – Theodoros Zagorakis .

Wynik finału ME 2004

04.07.2004, Lizbona: Grecja – Portugalia 1:0 (Charisteas 57)
Grecja: Nikopolidis – Seitaridis, Kapsis, Dellas, Fyssas – Katsouranis, Zagorakis, Basinas, Charisteas, Giannakopoulos (76. Venetidis) – Vryzas (81. Papadopoulos)
Portugalia: Ricardo – Miguel (43. Ferreira), Andrade, Carvalho, Valente – Maniche, Costinha (60. Rui Costa) – Ronaldo, Deco, Figo – Pauleta (74. Gomes)

Statystyki Euro 2004

W 31 spotkaniach turnieju finałowego padły łącznie 77 bramki, co dało średnią 2,48 na mecz. Z pięcioma trafieniami królem strzelców został Milan Baros.

Sędziowie podyktowali osiem rzutów karnych. Jako jedyny pomylił się Beckham podczas meczu grupowego z Francją, co potem powtórzył w ćwierćfinale z Portugalią.

Rosjanin Dmitrij Kiriczenko zdobył przeciwko Grecji bramkę w 68 sekundzie. To najszybciej strzelony gol w historii mistrzostw Europy. Na trybunach zasiadło łącznie ponad milion sto tysięcy widzów – średnia wyniosła 37 508 kibiców.

Arbitrzy pokazali razem 156 żółtych kartek (aż cztery dostał Giorgos Karagounis) oraz sześć czerwonych.

Klasyfikacja strzelców ME 2004

1. Milan Baros (Czechy) – 5 goli
2. Wayne Rooney (Anglia) – 4
2. Ruud van Nistelrooy (Holandia) – 4
4. Angelos Charisteas (Grecja) – 3
4. Frank Lampard (Anglia) – 3
4. Henrik Larsson (Szwecja) – 3
4. Jon Dahl Tomasson (Dania) – 3
4. Zinedine Zidane (Francja) – 3

Drużyna UEFA Euro 2004

Petr Cech (Czechy) – Traianos Dellas (Grecja), Ricardo Carvalho (Portugalia), Giourkas Seitaridis (Grecja), Gianluca Zambrotta (Włochy) – Maniche (Portugalia), Pavel Nedved (Czechy), Theodoros Zagorakis (Grecja), Milan Baros (Czechy) – Cristiano Ronaldo (Portugalia), Wayne Rooney (Anglia)

Historia mistrzostw Europy

Euro 1960
Euro 1964
Euro 1968
Euro 1972
Euro 1976
Euro 1980
Euro 1984
Euro 1988
Euro 1992
Euro 1996
Euro 2000
Euro 2008
Euro 2012