Sędziowskie radio i VAR na życzenie? "Piłka nożna jest konserwatywna"

Były sędzia krytykuje UEFA. "Korupcja, lojalność, pochodzenie"

Po drugim półfinale Euro 2020 najwięcej czasu w wielu dyskusjach poświęca się systemowi VAR i pracy arbitrów. Spora część kibiców wciąż myśli, że wideoweryfikacja jest uruchamiania dopiero wtedy, gdy sędzia przystaje na boisku trzymając się za słuchawkę lub w momencie podejścia do ekranu z boku boiska. To jednak błędne myślenie. Arbitrzy na wozie wciąż analizują sporne sytuacje będąc w stałym kontakcie z sędzią głównym danego spotkania.

Dlatego też brak podejścia do ekranu nie jest równoznaczny z tym, że VAR nie działa. Otóż działa. Co zatem zrobić, by uniknąć kontrowersji podobnych do tych z meczu Anglia – Dania? W niektórych komentarzach na mediach społecznościowych pojawił się pomysł wprowadzenia... challengów. Jak miałoby to działać w praktyce? W sytuacji, gdy sędzia główny nie zdecyduje się na obejrzenie powtórki ze spornej sytuacji, kapitan lub trener danej drużyny mieliby prawo wnioskowania o challenge – przyjmijmy raz na mecz dla każdej drużyny.

– Kiedyś byłem zdecydowanie przeciwko używaniu systemu VAR na życzenie trenerów czy kapitana drużyny – stwierdził Rafał Rostkowski, były sędzia międzynarodowy i inicjator wprowadzenia tego systemu w Polsce. – Cieszyłem się, że IFAB bardzo szybko odrzuciła challenge, jako zły pomysł dla piłki nożnej, ale z czasem zmieniłem zdanie. System VAR nie jest używany optymalnie. W dodatku jest stanowczo zbyt mało transparentny.

– W tej sytuacji widzę dwa podstawowe rozwiązania. Albo system VAR stanie się de facto drugą sędziowską instancją i będzie sam zmieniać złe decyzje na dobre bez względu na wolę, czy życzenie sędziego głównego, albo konieczne będzie pochylenie się nad otwarciem systemu dla kapitanów lub trenerów drużyn. Decyzje sędziowskie powinny być dobre, możliwie najlepsze i właśnie to powinno stać się jasne i oczywiste.

Karny czy "karny"? VAR... czy VAR-iactwo? #tvpsport #strefaeuro #EURO2020 #ENGDEN pic.twitter.com/GgFNdloKs8

— TVP SPORT (@sport_tvppl) July 7, 2021

Podobnego zdania jest także były prezes PZPN, Michał Listkiewicz. Zwrócił jednak uwagę na różnice względem innych dyscyplin, w których wykorzystywane jest to rozwiązanie.

– Mecz piłkarski trwa dłużej niż siatkarski. Przestrzeń do analizy jest zdecydowanie większa, co stanowi kłopot. Myślę, że maksymalnie jeden w połowie dla każdego trenera jest do przyjęcia. W siatkówce sprawa jest prosta - mieliśmy blok, albo nie, piłka w boisku lub za linią. Tenis to również prostszy do sędziowania. W futbolu jest większe pole do interpretacji. Nie wpływałoby to jednak dobrze na reputacje trenerów, bo większość z nich słabo zna przepisy gry w piłkę nożną – stwierdził.

Drugim rozwiązaniem, które choć w małym stopniu rozwiewałoby wątpliwości widzów, piłkarzy i trenerów co do podjętych decyzji, byłoby... radio sędziowskie. Wyobraźmy sobie następującą sytuację: sędzia Makkelie tłumaczy Simonowi Kjaerowi, dlaczego podjął decyzję o przyznaniu rzutu karnego po faulu na Sterlingu. Po dwóch, trzech minutach widzowie mają możliwość podsłuchania w transmisji telewizyjnej fragmentu tej konwersacji wraz z uzasadnieniem. Innowacyjne? Nie do końca, bo podobne rozwiązania wykorzystywane są już w NBA, NFL i Formule 1, gdzie widzowie mogą podsłuchać chociażby fragmenty rozmów między szefem ekipy a dyrektorem wyścigowym.

Zwolennikiem tej otwartości jest Rostkowski, ale Listkiewicz już nie. – Uważam, że nie byłoby to dobre rozwiązanie. Dlaczego widzowie mieliby np. słyszeć wymianę zdań między sędziami, a zawodnikami już nie? Piłka jest dyscypliną konserwatywną. To, co możemy oglądać chociażby w NBA, ma coraz więcej do czynienia z show telewizyjnym. Wszystko na sprzedaż.

Czy chociażby jedno z tych rozwiązań znajdzie kiedyś zastosowanie w przyszłości? Być może! Jeszcze 10 lat temu widok sędziego ze słuchawką i mikrofonem, wibrującym zegarkiem na ręku podbiegającego do ekranu pod płachtą za linią boiska był pewnego rodzaju science-fiction.