Być albo nie być. We wtorek Paulo Sousa zagra o posadę selekcjonera reprezentacji Polski

EKSTRAKLASOWY RODZYNEK U SOUSY. JAK WYPADŁ KOZŁOWSKI? 

Trudna misja przebudowy

Kontrakt Paulo Sousy jest jasno sformułowany. Umowa Portugalczyka obowiązuje do końca kwalifikacji do mistrzostw świata. Dalszy los współpracy uzależniony jest od rozstrzygnięć boiskowych. Awansujemy? Umowa automatycznie ulega przedłużeniu do zakończenia mistrzostw świata. Nie jedziemy (odpukać!) do Kataru? Kontrakt przestaje obowiązywać. I na dziś nic nie wskazuje, by nowy prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej Cezary Kulesza chciał tę współpracę w takiej sytuacji kontynuować.

Paulo Sousa podjął się trudnego i ambitnego zadania przebudowania stylu gry reprezentacji Polski. Wybrał ustawienie hybrydowe. Gdy nie mamy piłki – bronimy czterema obrońcami. Gdy atakujemy – prawy obrońca przechodzi do środka i z dwójka stoperów tworzy defensywne trio. Jak funkcjonuje ten system? Wciąż mamy duże problemy z budowaniem ataków i grą defensywną. Bramki nie straciliśmy tylko w dwóch meczach, gdy rywalem była Andora i San Marino. Sousa chce grać ofensywnie, atrakcyjnie dla oka, ale problem w tym, że udaje się to rzadko. Jego drużyna nieźle spisuje się w starciu ze znacznie silniejszymi rywalami (Hiszpania, Anglia), ale zaskakujące problemy sprawiają nam drużyny z naszej lub niższej półki.

Jeśli wygramy w Albanii, wszystkie znaki zapytania – przynajmniej do czasu meczów barażowych – znikną. Na siedem dotychczasowych meczów wygraliśmy cztery. Przegraliśmy tylko z Anglią. W rewanżu potrafiliśmy zatrzymać ich w Warszawie. To jednak szybkie kwalifikacje i do teraz szkoda punktów straconych w pierwszej kolejce w wyjazdowym spotkaniu z Węgrami. Paulo Sousa był świeżo po objęciu kadry i uczył się tej drużyny także w trakcie tego meczu. Przy ustalaniu wyjściowego składu podjął nietrafione decyzje. Błędem było postawienie na Michała Helika kosztem Kamila Glika, a na wahadle zupełnie nie sprawdził się Sebastian Szymański. Nim Sousa to zrozumiał, było już 2:0 dla Madziarów, a mecz udało się uratować tylko dzięki udanym zmianom. Kwalifikacje to dziesięć meczów, ale raz zgubionych punktów nie da się odzyskać. Tym bardziej, jak trafi się tak dobrze grający rywal, jak Albania.

Wyniki swoje, gra swoje

Albańczycy poczynili ostatnio wielkie postępy. Na początku września ograliśmy ich w Warszawie 4:1 i suchy wynik brzmi doskonale, ale przebieg meczu był zupełnie inny. Szybko strzeliliśmy pierwszego gola, rywale złapali kilka żółtych kartek, więc musieli grać ostrożniej. To wyglądało na wymarzony start, ale potem mecz całkowicie wymknął nam się spod kontroli. Druga część pierwszej połowy była dla nas bardzo trudna. Goście doprowadzili do remisu i z łatwością transportowali piłkę pod naszą bramkę. Dali nam lekcję z konstruowania akcji. Oczywiście, na koniec zadowolona była tylko jedna drużyna, ale ten mecz postawił więcej pytań niż udzielił odpowiedzi. Strzeliliśmy cztery gole, jednak dwa z nich padły po stałych fragmentach gry, jeden po niesamowitym rajdzie Roberta Lewandowskiego, a ostatni po szybkiej kontrze, gdy rywale nie mieli już głowy do gry w tyłach.

Trzy dni po tym meczu rozbiliśmy San Marino 7:1, ale znów pojawiły się wątpliwości, bo rywale mieli momenty bardzo dobrej gry i momentami musieliśmy się bronić. Paulo Sousa zdziwił się, gdy został o to zapytany przed rewanżowym spotkaniem z San Marino. Zasugerował, że drużyna z małego kraju mocno poszła ostatnio do przodu i potrafi sprawić problemy znacznie silniejszym drużynom. Ale momenty słabszej gry musiały boleć i jego. W Warszawie wyglądało to już inaczej. Goście byli tłem, a jedyny celny strzał po uderzeniu piłki zza połowy. Tym razem mogliśmy narzekać na brak polotu w akcjach ofensywnych, ale goście musieli poczuć całkowitą bezradność. A o to w takich meczach chodzi.

Więcej goli od Anglików

Jak zwykle – jeden zobaczy szklankę do połowy pełną, a drugi do połowy pustą. W siedmiu meczach kwalifikacyjnych zdobyliśmy 24 bramki, więcej nawet od Anglików, którzy przecież w ofensywie dysponują niesamowitym potencjałem. Portugalczyk dość umiejętnie realizuje proces przebudowy zespołu. Suchy dorobek punktowy Sousy nie wystawia mu już zbyt dobrego świadectwa. Więcej punktów zdobywali nawet Jerzy Brzęczek czy Waldemar Fornalik. Ostatnim selekcjonerem (oprócz tymczasowego Stefana Majewskiego), który zbierał mniej punktów był… Zbigniew Boniek.

Paulo Sousa – 1,42 pkt na mecz
Jerzy Brzęczek – 1,71
Adam Nawałka – 1,88
Waldemar Fornalik – 1,56
Franciszek Smuda – 1,53
Stefan Majewski – 0,00
Leo Beenhakker – 1,65
Paweł Janas – 1,94
Zbigniew Boniek – 1,40

Co może trener?

I to właśnie Boniek, jako do niedawna selekcjoner PZPN, zatrudnił Paulo Sousę na stanowisku selekcjonera reprezentacji Polski. Dziś od niego nie zależy już nic, ale przed meczem w Albanii postanowił wesprzeć Portugalczyka. Zasugerował, że we wtorek na boisku niewiele będzie zależeć od trenera. "Są mecze, które muszą wygrać piłkarze, a nie trenerzy. Takim właśnie jest mecz z Albanią" – napisał Boniek.

Są mecze które muszą wygrać piłkarze a nie trenerzy. Takim właśnie jest mecz z Albanią. Jesteście lepsi i trzeba to pokazać, udowodnić. Powodzenia @kamilglik25 @lewy_official @GrzegKrychowiak 🇵🇱⚽️🇵🇱

— Zbigniew Boniek (@BoniekZibi) October 10, 2021

W kwietniu w rozmowie z TVPSPORT.PL Boniek poszedł jeszcze dalej. – Ja trochę w piłkę grałem i parę meczów wygrałem. I nigdy nie przyszło mi do głowy, że wygrałem jakiś mecz dzięki trenerowi albo przegrałem przez trenera. Oczywiście trener ma plan, przygotowuje zawodników do meczu, nastraja ich pozytywnie. Ale czy ja mam obwiniać trenera za to, że na Węgrzech Kamil Glik nie doskoczył do rywala przy bramce na 3:2? Albo że Krychowiak nie potrafił wygrać główki z zawodnikiem angielskim? Mam na ten temat swoje zdanie i nie zawsze muszę iść z prądem rzeki – powiedział w rozmowie z Radosławem Przybyszem.

A jednak roli trenera nie da się umniejszyć. Wystarczy zerknąć na listę płac. Jak w czerwcu poinformował Roman Kołtoń, Sousa zarabia w PZPN około 315 tysięcy złotych miesięcznie. Niemal tyle samo zarabiają łącznie jego współpracownicy. Kontrakt Portugalczyka jest znacznie wyższy od zarobków jego poprzedników. Jerzy Brzęczek miesięcznie otrzymywał 160 tysięcy złotych. Adam Nawałka jeszcze mniej. Na początku kadencji – 80 tys. złotych, pod koniec – 120. Dobrzy trenerzy dobrze zarabiają. Gdy Adam Nawałka jechał na mistrzostwa świata 2018 – był najgorzej zarabiającym selekcjonerem na turnieju. Podczas Euro 2020 Sousa był w środku stawki.

Narodowy model gry?

Dziś sprawa jest dość jasna. Brak awansu do mistrzostw świata będzie pożegnaniem z Sousą i kontrakt po zakończeniu kwalifikacji nie zostanie przedłużony. A Cezary Kulesza będzie musiał odpowiedzieć sobie na ważne pytanie. Czy nowy selekcjoner ma ustawiać zespół narodowy w podobnych schemacie taktycznym? Mimo wszystko, szkoda byłoby wyrzucić tę pracę do kosza. Inna sprawa, że przyjście Sousy i jego pomysł na grę to żywy dowód na to, że narodowy model gry w Polsce nie funkcjonuje. A jak może być inaczej, skoro jeden człowiek może to wyrzucić do góry nogami? Przecież on zmienił nie tylko grę pierwszej drużyny. Systemem hybrydowym od niedawna próbują grać także reprezentacje młodzieżowe.

To musi zostać uregulowane i między innymi temu mają służyć roszady na najważniejszych stanowiskach w PZPN.