PKO Ekstraklasa. Lech Poznań powołał dział naukowy

"Lukas Podolski? Myślał, że w PKO Ekstraklasie będzie dużo łatwiej"

Tematyka, którą zajmować się będzie dział naukowy jest bardzo szeroka. To pomoc w skautingu, znajdowaniu ciekawych zawodników, którzy wyróżniają się liczbami. Do tego zapobieganie kontuzjom, szukanie trendów, jakie mają miejsce we współczesnym futbolu. Nawiązano też współpracę z Wydziałem Matematyki i Informatyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, którego specjaliści będą pomagać w analizowaniu danych motorycznych z nadajników GPS.

– Nasz dział założyliśmy trzy miesiące temu, a na przykład Ajaks Amsterdam działa od 2010 roku, podobnie Liverpool. Jeżeli mówimy o nauce, wyciąganiu wniosków, to potrzebujemy czasu, nie można oczekiwać wyników na już. Są pewne rzeczy, które mogliśmy poprawić, np. odnośnie przygotowania motorycznego, aby trenerzy mogli lepiej zobaczyć, jak zawodnicy pracują na boisku. Stworzyć profile motoryczne, pokazać, który piłkarz lepiej wygląda w danej fazie spotkania, czy ma spadki intensywności biegu, czy nie. Do reszty potrzebujemy czasu i zaufania, za kilka lat będziemy w innym miejscu – mówi Grzelak.

W futbolu odwoływanie się do nauki, poszukiwanie odpowiedzi w liczbach to trend, który jest coraz popularniejszy. Kilka tygodni temu Manchester United ogłosił dyrektora ds. naukowych. Grzelak niedawno był obecny na konferencji Statsbomb w Londynie.

– Podczas podsumowania doszliśmy do wniosku, że gdyby miała ona miejsce 10 lat temu, to większość uczestników byłaby sceptykami. Ponieważ to nie jest łatwe do wprowadzenia. NBA, NFL – tam wymagania są ogromne, nasze kluby by tego nie udźwignęły. To natomiast pokazuje, jak racjonalnie podchodzą tam do tego, co robią zawodnicy, co dzieje się na parkiecie – wyjaśnia.

�� W Kolejorzu pełną parą ruszają prace działu naukowego. Na czele departamentu stanął Bartłomiej Grzelak, teraz jako konsultant dołącza znany fachowiec w tej dziedzinie Adam Owen, pojawił się również nowy trener przygotowania fizycznego w @AkademiaLP - Duńczyk Mathias Marker. pic.twitter.com/uzXvQ8gTKW

— Lech Poznań (@LechPoznan) October 1, 2021

Nauka nie będzie wygrywać meczów, strzelać goli, ale przy wyrównanym poziomie może decydować o detalach. – Jeśli chodzi o analizę tego, co dzieje się na boisku, to wszystko zamyka się w kilku procentach, które można poprawić. To są z pozoru niewielkie rzeczy, które mogą mieć jednak wpływ na końcowe wyniki. Jeśli 30 proc. najsłabszego ogniwa, zastąpimy zawodnikami, którzy będą ciut lepsi, dadzą 4-5 punktów w lidze więcej, czasem może to być decydujące o mistrzostwie albo awansie do fazy grupowej europejskich pucharów. Coraz głębsza analiza jest stworzona po to, żeby jeszcze lepiej rozumieć piłkę nożną. Da się zmniejszyć liczbę wpadek zapraszając naukę do świata futbolu – tłumaczy.

Gdzie są ograniczenia, co w pierwszej kolejności trzeba rozwiązać? – Problem w tym, że jeśli chcielibyśmy się cofnąć kilka lat i zobaczyć, co robiliśmy dobrze, a co źle, to nie mamy takich danych. Mój pomysł był taki, żeby wykorzystać dane historyczne nie tylko do teraźniejszości, ale też przede wszystkim do przyszłości. To pozwoli nam lepiej rozumieć decyzje, które podejmujemy – uważa.

Dane mogą mieć też wpływ na to, jakimi zawodnikami klub się zainteresuje. – W poszukiwaniu zawodników dane są bardzo przydatne, przede wszystkim początku procesu transferowego. Pozwala to wybrać i przefiltrować piłkarzy, którzy w następnym etapie będą obserwowani prze dział skautingu. Połączenie danych i ludzkiego oka jest uważam optymalne – zaznacza.

W Lechu korzystać będą przede wszystkim z platformy Statsbomb. – Dają mnóstwo danych analitycznych. Nawiązaliśmy z nimi współpracę, ponieważ pokazują, co dokładnie wydarzyło się na boisku. Nawet w słabszych ligach dostępność danych jest bardzo duża. Nic nam nie powie, że zawodnik miał 80 proc. dokładnych podań. Nie wiemy gdzie one były, czy przeciwnik był blisko, w której strefie je zagrywał. Statsbomb przygotowuje znacznie bardziej szczegółowe dane. Możemy też wyciągnąć surowe dane, sami na nich pracować. Jeśli Kuba Kamiński miał dwanaście odbiorów, ale nie wiemy gdzie to było, nie wiemy w którym miejscu i czy później zagrał celnie, to jeszcze niewiele nam to mówi. Po chwili, w teorii, mógł podać do rywala i cała jego praca poszła na nic – tłumaczy.

Właśnie wyciąganie wniosków z pojedynczych liczb jest często błędem kibiców i dziennikarzy. – Ekstraklasa jest na drugim miejscu pod względem prędkości biegów powyżej 19,8 km/h, piąta pod względem liczby przebiegniętych kilometrów. To jednak nie daje nam odpowiedzi, czy zawodnik potrafi robić to często, czy jego przyspieszenia są rozłożone w czasie. Sam wynik nic nam nie daje. Wnioski można wyciągać dopiero, gdy przełożymy to na czynniki pierwsze – wyjaśnia.

������ ������������! ��

Mikael Ishak bohaterem niedzielnego hitu, @LechPoznan pokonał @LegiaWarszawa!#LEGLPO 0:1 pic.twitter.com/wcQ7NS9YBE

— PKO BP Ekstraklasa (@_Ekstraklasa_) October 17, 2021

– Odwiecznym problemem jest to, dlaczego Lech biega mniej. Mówię: po co nasza drużyna ma biegać 120 km skoro długo utrzymuje się przy piłce? W poprzednim sezonie robiliśmy też badania, skąd biorą się w Lechu biegi o wysokiej intensywności? Okazało się, że niemal wszystkie wiązały się ze stratą pod bramką rywala i szybkim powrotem na własną połowę. W lidze niemieckiej fajne jest to, że można zobaczyć, czy sprinty były do przodu, do tyłu czy do boku. Analiza statystyczna nie może się opierać na pojedynczych danych, musimy sięgać głębiej i zobaczyć kontekst – dodaje.

Przez liczby można obserwować, jak zmienia się futbol. – Strzały z dystansu, o ich zawsze mówi się bardzo dużo. Każdy z nas pamięta efektowne gole, ale jeśli weźmiemy pod uwagę statystykę, to może się okazać, że są mało efektywne. Badania przeprowadzane w zagranicznych liga maleje liczba strzałów zza pola karnego. Zwiększa się z piątego i jedenastego metra. Kluby szukają mniejszej liczby strzałów, ale z lepszych pozycji. Jeśli zrobimy analizę na próbce tysiąca strzałów i zobaczymy, że powodzenie było 2 proc., to możemy się zastanowić, po co to robiliśmy skoro szanse powodzenia były niewielkie – zauważa.

Grzelak uważa, że zawsze znajdą się osoby, które nie będą przekonane do naukowych metod. Ze względu na to, że nie będą ich rozumieć, że poczują się zagrożone. Kluczowa jest edukacja i wyjaśnianie wątpliwości. – Największym wyzwaniem połączenia świata nauki z piłką nożna jest stworzenie jednego języka. Gdzie my, środowisko piłkarskie, będziemy rozumieli, co do nas mówią naukowcy, a oni będą rozumieli, co mówią do nich ludzie futbolu. Nam zajęło to ponad czternaście miesięcy z uczelnią, kiedy podjęliśmy decyzję, czy w to pójdziemy. Wydawało nam się, że po obejrzeniu Moneyball wszystko będzie dość proste, ale potrzebowaliśmy czasu, czy ta współpraca będzie obopólna – kończy.