05 lis 2021 | Inne

Los Angeles 2028: zmiany w pięcioboju nowoczesnym? Jeździectwo zostanie zastąpione przez inną dyscyplinę

Międzynarodowa Unia Pięcioboju Nowoczesnego podjęła w czwartek zaskakującą decyzję: po igrzyskach w Paryżu (2024) ma dojść do wielkiej reformy dyscypliny, a jeździectwo zostanie zastąpione przez inną konkurencję. Przyczyną zmian są naciski ze strony MKOl i chęć uatrakcyjnienia zawodów w oczach młodzieży.

DALSZĄ CZĘŚĆ PRZECZYTASZ POD REKLAMĄ

Pięciobój nowoczesny – dyscyplina, która nie wygląda tak, jak zakładano

Pięciobój nowoczesny jest jedną z dyscyplin najsilniej zakorzenionych w historii olimpizmu. Został wymyślony przez wskrzesiciela igrzysk – Pierre'a de Coubertina. Baron inspirował się pięciobojem starożytnym, w którego skład wchodziły: skok w dal, rzut dyskiem, rzut oszczepem, bieg na 200 metrów i zapasy. Pomysłu jednak nie skopiował, a przystosował do ówczesnych, XIX-wiecznych realiów.

Według jego wizji pięcioboiści mieli rywalizować w popularnych wówczas jeździectwie, szermierce i wioślarstwie, a także w tradycyjnych bieganiu i pływaniu. Ostatecznie dyscyplina zadebiutowała jako olimpijska w Sztokhomie (1912) w nieco innej formie. "Zalecono przyjęcie następujących gałęzi: 1) bieg przez przeszkody, 2) strzelectwo, 3) pływanie, 4) jeździectwo, 5) indywidualna konkurencja walki – szermierka, boks lub zapasy" – odnotowano w oficjalnym raporcie. Proponowane przez de Coubertina wioślarstwo zastąpiono więc strzelectwem.

Od pięciu dni do... 90 minut

System rozgrywania pięcioboju nowoczesnego zmieniał się na przestrzeni lat. Aż do igrzysk w Barcelonie (1992) o medale walczono pełne pięć dni. Później program zaczęto uszczuplać. W Atlancie (1996) zmieścił się już w zaledwie dobie. Kolejną przełomową zmianę wprowadzono w 2009 roku (zatem na igrzyskach po raz pierwszy pojawiła się w 2012 roku w Londynie) – na wzór biathlonu połączono strzelectwo z bieganiem, tworząc laser run.

W Tokio (2020) poczyniono kolejny krok do skondensowania rywalizacji. Całe zawody przeprowadzono na jednym stadionie. Od 2024 roku finałowa rywalizacja pięcioboistów ma natomiast zamknąć się w zaledwie 90 minutach.

Jak do tego dojdzie? W zawodach wystartuje 36 zawodników. Pierwszego dnia rozegrana zostanie szermierka. Każdy zawalczy z każdym, a bilans zwycięstw i porażek zostanie przeliczony na punkty. Następnie, zgodnie z pozycjami w światowym rankingu, zawodnicy zostaną rozdzieleni na dwie grupy półfinałowe.

Kolejny dzień olimpijczycy rozpoczną od jazdy konnej. Po niej czeka ich runda rankingowa szermierki (17 walk), pływanie na 200 metrów (trzy biegi po sześciu zawodników) oraz laser run, rozgrywany – jak teraz – na zasadzie biegu pościgowego. Siedmiu najlepszych zawodników z obu półfinałów uzyska awans. Stawkę finalistów uzupełni czterech kolejnych z najlepszymi rezultatami. O medale zawodnicy powalczą po dniu przerwy. Wyniki z szermierki zostaną im "przepisane" z kwalifikacji, a w pozostałych konkurencjach ponownie będą musieli się ze sobą zmierzyć.

Podczas igrzysk w Tokio koń nie chciał współpracować z Anniką Schleu (fot. Getty Images)

Jeździectwo to relikt przeszłości?

Skrócenie zawodów do zaledwie 90 minut to ukłon w stronę widza i próba uatrakcyjnienia przekazu. Walka o medale ma stać się bardziej widowiskowa i zrozumiała dla oglądających. A jest to zaledwie początek reformy.

Międzynarodowa Unia Pięcioboju Nowoczesnego (UIPM) podjęła w czwartek decyzję o wymianie jeździectwa na konkurencję, która zwiększy popularność dyscypliny. To efekt prac komisji ds. innowacji, prowadzonych od 2016 roku. I skutek nacisków MKOl, by dostosować pięciobój do realiów.

– W pięcioboju, w przeciwieństwie do jeździectwa, zawodnicy losują konie, na których startują. Zdarza się, że rywalizacja jest przez to nierówna. Były przecież sytuacje, w których dobry jeździec przez pechowy los tracił szansę na dobry wynik – wyjaśnia Janusz Peciak, dyrektor sportowy UIPM.

Tego typu sytuacja miała miejsce także podczas igrzysk w Tokio. Annika Schleu – faworytka do medalu – zaprzepaściła wszystko w momencie, gdy wylosowany przez nią koń odmówił współpracy, nie chcąc pokonać ani jednej przeszkody. – Zdaje się, że czas, który zawodnicy dostają na "zapoznanie" ze zwierzęciem nie jest wystarczający – mówi Peciak, wskazując to jako jedną z przyczyn do rezygnacji z tej konkurencji.

Argumentów przeciw jeździectwu jest więcej. – To sport bardzo drogi. Wielu krajów nie stać, by trenować je na odpowiednim poziomie. Co za tym idzie: nie stać ich na uczestnictwo w pięcioboju – kontynuuje. – W ostatnich latach konie astronomicznie podrożały. Niemal wszystkie są prywatne, a wypożyczenie ich na treningi i zawody generuje wielkie koszty – tłumaczy.

– Pojawia się też wątek obrońców praw zwierząt. Część z nich twierdzi, że nawet zmuszanie koni do skoków jest formą znęcania się – dodaje.

Kate French wywalczyła złoto olimpijskie w Tokio (fot. Getty Images)

Co w zamian?

Międzynarodowa Unia Pięcioboju Nowoczesnego nie postanowiła jeszcze, jaka konkurencja ma zastąpić jeździectwo od początku eliminacji do igrzysk w Los Angeles (2028). – Wiemy, że musi być to coś, co da się rozegrać na stadionie, a przy tym widowiskowego i dostępnego dla młodzieży – mówi Peciak.

UIPM w oficjalnym komunikacie wymieniła kryteria, jakie będzie musiała spełnić dyscyplina, która dołączy do szermierki, pływania, biegu i strzelectwa. Oto one:
– musi być zgodna z narracją Pierre'a de Coubertina o tym, że pięciobój nowoczesny jest najbardziej kompletną z dyscyplin pod względem wymagań fizycznych i psychicznych
– musi być dostępna globalnie, a przy tym uniwersalna
– musi być atrakcyjna dla młodzieży
– musi być organizacyjnie równa dla obu płci
– musi być zgodna z zapisami olimpijskiej Agendy 2020+5
– musi być atrakcyjna i zrozumiała dla widzów telewizyjnych
– musi być tania zarówno dla sportowców, jak i organizatorów
– musi skutkować jak najmniejszą liczbą kontuzji i być prostą do nauczenia w oparciu o istniejące umiejętności pięcioboistów
– nie może spowodować komplikacji transportowych i logistycznych
– musi zmieścić się na stadionie do pięcioboju lub w miejskiej otoczce
– musi być na tyle szybka, by całe zawody zmieściły się w 90 minutach

Już kilka dni przed decyzją o rezygnacji z jeździectwa dziennikarze "Guardiana" wskazywali, że dyscypliną zastępczą będzie kolarstwo BMX. – To fałsz. Takie informacje wprowadzają tylko zamieszanie – komentuje Peciak. Dyrektor sportowy międzynarodowej unii zaznaczył, że do tej pory nie padły żadne konkrety. Do dyskusji ma dojść w najbliższy wtorek w Monako.

– Z pewnością nie będzie żadnych rowerów, bo nasza koncepcja zakłada, że zawodnik podróżuje z torbą szermierczą i dodatkowa dyscyplina musi się w tej torbie zmieścić. Nie możemy utrudniać im zadania, bo spowoduje to, że dyscyplina znowu stanie się mniej dostępna – stwierdził dyrektor sportowy UIPM.

Nie ma jednak wielu dyscyplin, które spełniłyby wszystkie wymogi. Niezłym rozwiązaniem byłoby być może danie szansy wrotkarstwu, które od wielu lat próbuje wejść do rodziny olimpijskiej. Z pewnością wpisuje się ono w Agendę 2020, jest jedną z dyscyplin "miejskich", a do tego szeroko uprawianych wśród młodzieży.

– Trudno przewidzieć co zostanie postanowione. Z pewnością jesteśmy otwarci. Wszyscy wiedzą jednak, że czym szybciej podejmiemy decyzję, tym lepiej. Trzeba dać zawodnikom czas, by mieli szansę odpowiednio przygotować się do igrzysk w Los Angeles – zakończył Peciak.