Cezary Kulesza: mamy pomysły, jak poprawić sytuację polskich sędziów

MUCHA O SYTUACJI W LEGII. "TO NIE POWINNO MIEĆ MIEJSCA" 

Sędzia bez szans w sporze z działaczem

W sierpniu w krakowskiej B klasie do pokoju sędziów wtargnął osobnik zidentyfikowany przez arbitrów jako kierownik zespołu gości. Zaczął im grozić, a jednego z rozjemców złapał za szyję. Do dziś nie został ukarany. Małopolski Wydział Dyscypliny poważnie podszedł do próby identyfikacji agresora dopiero po artykule TVPSPORT.PL.

W zielonogórskiej A klasie jeden z piłkarzy splunął sędziemu prosto w twarz. Postępowanie w tej sprawie trwało aż trzy tygodnie. Jeden z działaczy stwierdził, że sędzia powinien wytrzeć twarz i sędziować dalej. Paweł Horożaniecki, przewodniczący Żarsko-Żagańskiego Podkolegium Sędziów Lubuskiego Związku Piłki Nożnej apelował o dożywotnią dyskwalifikację, ale ostatecznie zakończyło się na karze trzyletniej.

To i tak wyjątkowa kara, bo piłkarze za znieważenie sędziego zazwyczaj są karani kilkumeczową dyskwalifikacją. Za miesiąc lub dwa będą znowu na boisku. Czy taka lekcja czegoś ich uczy? Sędziowie narzekają, że wojewódzkie Wydziały Dyscypliny często nie dają wiary sędziom, gdy dojdzie do starcia słowo na słowo. – W związkach nie ma dużej woli, aby walczyć z atakami na sędziów. Dlaczego? Bo elektoratem władz związku są kluby i osoby z nimi związane. Sędziowie nie mają żadnego głosu, dlatego w takich sporach zwykle wygrywają działacze. Zwłaszcza ci prominentni, z wpływami w środowisku – mówił w rozmowie z TVPSPORT.PL były międzynarodowy polski sędzia, Marcin Borski.

Pomoc dla sędziów?

W Polskim Związku Piłki Nożnej twierdzą, że znają problem i chcą coś z nim zrobić. – Znamy te problemy i pracujemy nad rozwiązaniami dotyczącymi trudnych sytuacji. Musimy jednak zauważyć, że związkowe organy jurysdykcyjne są z definicji niezawisłe. Mamy jednak koncepcje, nad którymi pracujemy – mówi TVPSPORT.PL Prezes PZPN Cezary Kulesza. – Jednym z pomysłów jest udział przedstawiciela sędziów w posiedzeniach Wydziałów Dyscypliny. On mógłby być stroną w sprawie, mieć możliwość np. wniesienia odwołania od orzeczeń WD do wyższej instancji. Ważną rolę powinni odgrywać również Rzecznicy Praw Związkowych na poziome WZPN – dodaje.

O wzmocnienie pozycji sędziów w starciem ze związkowym aparatem próbują w niektórych województwach walczyć tamtejsze Kolegia Sędziów, ale i to idzie opornie.

– W latach 2018-19 z racji funkcji w kolegium sędziów MZPN monitorowałem w organach dyscyplinarnych sprawy dotyczące sędziów i widać było, że nie ma woli, by dostatecznie chronić sędziów. Zawsze szuka się jakiejś furtki, aby osłabić zarzuty wobec agresorów. Albo, że sędzia coś źle wypełnił, albo zawodnik został sprowokowany, lub nie można zidentyfikować sprawcy itd. Zawsze coś. To była zabawa w kotka i myszkę, bo na ogół pojawiały się naciski z góry, od władz, by takich osób nie karać w dotkliwy sposób. Tak często funkcjonują organy dyscyplinarne, które są wybierane przez działaczy, a działacze są wybierani przez kluby i się to kółko zamyka – tłumaczy Borski.

Szacunek dla sędziego

Trzeba działać już teraz, bo w niższych ligach coraz częściej brakuje sędziów. Stawki są bardzo niskie, a ryzyko ataku słownego lub siłowego – znacznie wyższe. Co chce zrobić PZPN, aby nakłonić młodych ludzi do biegania z gwizdkiem?

– Dostrzegamy ten problem. Był on głównym tematem niedawnego spotkania przedstawicieli zarządu PZPN z zarządem Kolegium Sędziów oraz Przewodniczącymi wojewódzkich KS. Postulaty środowiska zostały przedstawione i wysłuchane. Niskie stawki za prowadzenie meczów oraz brak poczucia bezpieczeństwa na najniższych szczeblach rozgrywkowych są główną, ale nie jedyną przyczyną tego, że młodzi sędziowie rezygnują. Rozmawiamy o tym, jak przyciągnąć kandydatów oraz zatrzymać tych, którzy złapali "bakcyla". Planujemy m.in. ogólnopolską akcję promującą sędziowanie oraz szacunek dla arbitrów. Wiem, że to punkt wyjścia do dalszych zmian, natomiast musimy budować świadomość całego środowiska piłkarskiego. Sędziowie są jego niezwykle ważną częścią – podkreśla Kulesza.

Sędziowie z ochroną z urzędu?

Pojawiła się inicjatywa, by sędziowie otrzymali status funkcjonariusza publicznego. Wówczas każdy atak na arbitra byłby ścigany z urzędu. To wymaga zmian w prawie. Czy PZPN ma zamiar lobbować w tej sprawie?

– Powstała grupa robocza, opracowująca tzw. status sędziego. Chodzi o to, aby arbitrzy mieli precyzyjniej określone prawa i obowiązki w strukturach związkowych, a przy tym gwarancję większej ochrony poprzez prawo powszechne. Mówimy tu chociażby o ściganiu z urzędu tych, którzy naruszają nietykalność osobistą sędziego. Te kwestie będą następnie analizowane przez Departament Prawny PZPN – mówi Kulesza.

Działania są potrzebne, bo środowisko jest coraz bardziej zdeterminowane. Strajk sędziów piłkarskich planowany na ostatni weekend października został odwołany, ale niewykluczone, że temat powróci.