PKO Ekstraklasa. Lech – Legia, czyli brutalność, zVARcia i wypaczenie

Pogoń została skrzywdzona? Były sędzia wyjaśnia: ręka ewidentna, ale...

Za brutalny atak w plecy Josue z Legii – atak niebezpieczny dla zdrowia, bo nagły, gwałtowny, od tyłu, czyli niespodziewany dla ofiary: w okolice kręgosłupa – piłkarz Lecha Mikael Ishak powinien zobaczyć czerwoną kartkę. Na powtórkach telewizyjnych widać wyraźnie, że w tej sytuacji Szwed w ogóle nie był zainteresowany zagraniem piłki, nie próbował jej nawet dotknąć, chciał jedynie zniechęcić do gry groźnego rywala lub przy okazji "przypadkiem" wyeliminować go z tego meczu.

Dlaczego Ishak nie zobaczył czerwonej kartki

Gdyby sędzia wykluczył Ishaka z gry, zasłużyłby na naprawdę duże pochwały. Niestety, w polskiej Ekstraklasie pokazywanie czerwonej kartki w podobnych sytuacjach jest bardzo wśród sędziów niemodne. "Wiemy to przecież, że zgodnie z przepisami to powinna być czerwona kartka, ale żółta przecież wystarczy, a jak nie będzie kartki w ogóle, to komu to przeszkadza, ja się przecież nie obrażę, wiecie to" – dokładnie takich sugestii sędziowie wysłuchiwali na szkoleniach przez lata, czasem po parę razy w miesiącu. Słyszał to chyba każdy sędzia z przynajmniej kilkuletnim doświadczeniem w Ekstraklasie. Teraz w zarządzie Kolegium Sędziów PZPN są wciąż ci sami ludzie, którzy takie treści w czasie szkoleń też słyszeli, nie reagowali na to w odpowiedni sposób, dając tym samym swoje ciche przyzwolenie na sędziowanie w Polsce niezgodne z przepisami. Najwyraźniej nadal nie potrafią, nie chcą lub nie mogą szkolić sędziów w taki sposób, aby ci prowadzili mecze z większą troską o zdrowie zawodników.

Tolerowanie przez sędziów Ekstraklasy fauli takich i podobnych – nie tylko gwałtownych w kręgosłup, ale też w głowę, w szyję lub okolice szyi, w kolano, w staw skokowy, w ścięgno Achillesa – sprawia, że dla bardzo dobrze wyszkolonych technicznie piłkarzy z różnych krajów Polska zdecydowanie nie jest ulubionym kierunkiem. Gdy taki zawodnik dostaje ofertę z Ekstraklasy, często przeprowadza wywiad środowiskowy. Argumentami "za" są polskie stadiony, medialność ligi, standardy powszechne w naszym kraju, ale jednym z głównych minusów jest częsta gra "w kości" zamiast w piłkę i zdumiewająca pobłażliwość (władz Kolegium Sędziów PZPN i w konsekwencji sędziów) dla boiskowych brutali.

Dlaczego kluby przepłacają piłkarzy

W efekcie zawodnicy techniczni często rezygnują z gry w Ekstraklasie, albo… aby ich przekonać, trzeba przepłacać. To jeden z powodów, dlaczego piłkarze w Ekstraklasie zarabiają w wielu przypadkach więcej lub znacznie więcej niż piłkarze podobnej klasy lub lepsi, ale grający w znacznie lepszych klubach zagranicznych lub klubach grających w lepszych pod względem sportowym ligach.

Brak czerwonej kartki dla Ishaka mało kogo w Polsce zdziwił, bo… tak bardzo przyzwyczailiśmy się, że w polskiej lidze sędziowie nie chronią piłkarzy technicznych tak jak robią to choćby arbitrzy w Hiszpanii, Portugalii, we Włoszech czy we Francji. Tam nikt nie zarzuca sędziom "szastania" kartkami, bo kultura piłkarska i edukacja stoją na dużo wyższym poziomie. U nas kartki trzeba "oszczędzać", ale za to przepłacać za transfery można do woli.

W tych krajach i innych odbywają się specjalne szkolenia dla arbitrów uwzględniające różne strategie postępowania dla odpowiedniej ochrony zdrowia piłkarzy. Tymczasem szef sędziów PZPN, kardiolog Tomasz Mikulski, troszczy się o zdrowie, ale głównie swoje i swoich pacjentów w przychodni lub szpitalu, a sprawami sędziowskimi zajmuje się dopiero po pracy w kitlu lekarskim – o ile ma czas, siły i ochotę… Akurat w Kolegium Sędziów pańskie oko konia nie tuczy. Niby Ekstraklasa jest w pełni zawodowa, a w Kolegium Sędziów taki folklor.

Dlaczego Sylwestrzak sam nie wykluczył Charatina

Tak więc, o ile mogę zrozumieć, dlaczego Damian Sylwestrzak z Wrocławia nie pokazał czerwonej kartki Ishakowi, to kompletnie nie wiem, dlaczego pokazał tylko żółtą kartkę Ihorowi Charatinowi za brutalny faul korkami prosto w ścięgno Achillesa Adriena Ba Louy. To był również faul niebezpieczny dla zdrowia i również popełniony bez zamiaru zagrania piłką. To był tak wyraźny i rażący faul, że sędzia międzynarodowy powinien sam dostrzec powagę tego zdarzenia i sam powinien zdecydować, że należy pokazać czerwoną kartkę.

W tej sytuacji na szczęście dobrze zachował się VAR, czyli Krzysztof Jakubik z Siedlec, który pełnił rolę sędziego wideo. Wezwał Sylwestrzaka do monitora i w efekcie po chwili sędzia anulował żółtą kartkę, pokazując czerwoną. Niestety, w obrazie telewizyjnym widać było zmieszanie arbitra. Język ciała, mimika zdradzały niewielkie doświadczenie sędziego, który niewątpliwie ma duży talent, ale niestety również chyba niedostateczne wsparcie mentorskie ze strony PZPN. Sędzia pokazujący czerwoną kartkę nie powinien się rozglądać ani tym bardziej "uciekać wzrokiem", jak robił to nowy arbiter FIFA, gdy wykluczał z gry Charatina. To jest obszar, nad którym sędzia z Wrocławia ewidentnie powinien popracować.

Sam faul Charatina to kolejny odcinek długiego serialu, w którym piłkarze Legii lub osoby przebywające na ławce rezerwowej lub w strefie technicznej prezentują zachowania wysoce niestosowne, nieodpowiedzialne, głupie, godzące w reputację i interesy własnego klubu albo niebezpieczne dla zdrowia rywala. Gesty, wulgaryzmy, inne niestosowne uwagi czy nieuprawnione sugestie kierowane pod adresem sędziów nawet trudno zliczyć. W Poznaniu skończyło się tylko na dwóch żółtych kartkach dla osób z ławki rezerwowych, ale to był najniższy możliwy wymiar kary. Poza niektórymi arbitrami z Mazowsza, wielu innych sędziów zwyczajnie Legii nie lubi – właśnie z powodu takich zachowań. Jeden z sędziów powiedział mi kiedyś, że marzy o tym, żeby ostatni mecz w karierze sędziować Legii i na znak protestu przeciwko takim zachowaniom zakończyć mecz przed czasem, ostentacyjnie zejść z boiska i pójść do domu.

Dlaczego Charatin faulował aż tak brutalnie

Charatin mógł zatrzymać Ba Luoę inaczej. Jeśli już nie widział szans, żeby zrobić to zgodnie z przepisami, a chciał przerwać akcję faulem, to też mógł wybrać kilka innych możliwości: złapać za koszulkę, za rękę, za ramię, ewentualnie – choć absolutnie nie można tego pochwalać – podstawić nogę, ale piłkarz Legii Warszawa wybrał rozwiązanie najgorsze lub prawie najgorsze: postanowił bezsensownie brutalnie, w sposób bardzo niebezpieczny dla zdrowia i kariery rywala zaatakować korkami okolice jego ścięgna Achillesa. Zrobił to od tyłu, w sposób dla rywala niespodziewany, a więc szczególnie ryzykowny. Takie faule powinny być karane szczególnie surowo, zarówno przez sędziów, jak i przez organy dyscyplinarne. Zawodnik Legii działał z pełną świadomością, celowo, z rażącym brakiem odpowiedzialności i poszanowania dla zdrowia przeciwnika, więc nie ma powodu, aby stosować dla Charatina jakąkolwiek taryfę ulgową.

Dlaczego nie było rzutu karnego dla Lecha

Najpoważniejszy był jednak błąd popełniony przez zespół sędziowski w ostatnich sekundach meczu. Piłka po strzale Joela Pereiry z Lecha leciała w kierunku bramki Legii, lecz trafiła w rękę Lindseya Rose’a i zmieniła kierunek lotu. Lechowi należał się rzut karny, ponieważ było to celowe zagranie piłki ręką przez legionistę. Wskazują na to kryteria, które sędziowie muszą brać pod uwagę przy ocenie takich i podobnych sytuacji. Rose nie ma nic na swoje usprawiedliwienie. Piłka została kopnięta ze znacznej odległości – z około 7 metrów. Rose widział, w którym kierunku leci piłka, a jednak zrobił zarówno ruch ciałem w kierunku piłki, jak i dodatkowo odchylił rękę od tułowia również w kierunku piłki, powiększając tzw. obrys ciała. W tej sytuacji jedynym powodem do wykonania takiego ruchu mogła być właśnie chęć odbicia piłki ręką. Krótko mówiąc, wszystkie argumenty wskazują na rzut karny.

Dlaczego więc Damian Sylwestrzak nie podyktował "jedenastki"? Akurat do sędziego głównego w tej sytuacji trudno mieć duże pretensje. Piłka leciała dosyć szybko, trafiła Rose'a pod kątem, który z pozycji Sylwestrzaka mógł budzić wątpliwości czy piłka trafiła w rękę powyżej "linii pachy", co zgodnie z aktualnymi "Przepisami gry" jest dozwolonym kontaktem z piłką, czy może trafiła poniżej "linii pachy", co jest przewinieniem. W przypadku wątpliwości sędzia nie może dyktować rzutu karnego. Tylko że w takiej sytuacji koniecznie powinien reagować VAR, czyli ponownie Krzysztof Jakubik.

Niestety, ale współpraca w tej sytuacji czy raczej brak odpowiedniej współpracy Sylwestrzaka z Jakubikiem to największy skandal meczu, którego wynik może mieć wpływ na losy tytułu mistrzowskiego. Jeśli Jakubik przekazał Sylwestrzakowi informację, że w tej sytuacji "wszystko było w porządku i nie trzeba zmieniać decyzji ani nawet sędzia nie musi oglądać sytuacji na monitorze", to jedynym winnym wypaczenia przebiegu meczu jest Jakubik. Jeśli jednak Jakubik przekazał odpowiednią informację Sylwestrzakowi, a ten to zignorował, to winnym wypaczenia jest Sylwestrzak.

Dlaczego PZPN nie planuje karier arbitrów

Przypuszczam, że arbiter z większym doświadczeniem postąpiłby w tej sytuacji inaczej, na przykład nie kończył meczu tak szybko po sytuacji, w której co najmniej powinien mieć wątpliwości co do potencjalnej ręki.

Niestety, ale wieloletnia polityka Kolegium Sędziów doprowadziła do takiej sytuacji, że Legii, która jest zespołem bardzo trudnym do sędziowania, już nie ma za bardzo kto sędziować: niektórzy nie chcą, niektórzy nie powinni, inni nie mogą albo jeszcze nie potrafią. Kolegium Sędziów traktuje więc Sylwestrzaka podobnie jak przez lata Bartosza Frankowskiego, który też był wyznaczany na mecze Legii częściej niż rozsądek podpowiadał, bo "nie było komu dać meczu Legii". Frankowski przez lata był przez legionistów wielokrotnie obrażany lub traktowany bardzo źle, ale PZPN uparcie wyznaczał arbitra z Torunia na mecze Legii "na przełamanie" – tak bardzo uparcie, że prawie złamał Frankowskiemu karierę.

Podobny, lecz gorszy los spotkał kiedyś innego młodego arbitra Ekstraklasy – Piotra Wasielewskiego z Kalisza. On też był obsadzany na mecze Ekstraklasy bez sensu i bez żadnej rozsądnej strategii – i niestety PZPN takim traktowaniem "spalił" zdolnego sędziego, który miał potencjał, aby zostać dobrym arbitrem FIFA. Kolejne mecze wyznaczane Sylwestrzakowi niepokojąco przypominają losy Wasielewskiego i Frankowskiego. Niepokoi to tym bardziej, że Kolegium Sędziów PZPN nie wyciąga wniosków nawet z najnowszej historii, nie wspominając o tych starszych.