19 paź 2022 | Inne

Oberhof. Miasteczko, w którym co dziesiąty mieszkaniec ma medal! Zimowy kurort wzorcowy tuż obok Polski

Oberhof to niemiecka kuźnia talentów (fot. aut/Getty)

W Zakopanem mamy skocznie narciarskie i trasy biegowe. Biathlon trenuje się w Kościelisku albo Dusznikach-Zdrój. Łyżwiarstwo szybkie w Tomaszowie Mazowieckim. Saneczkarstwo i bobsleje są w stanie agonalnym, a toru nie ma nigdzie, bo ten w Krynicy-Zdrój się rozpadł. Takie są polskie realia sportów zimowych. Wystarczy przejechać granicę, by trafić do Oberhofu – miasteczka, które ma ledwie 1600 mieszkańców i ponad stu medalistów mistrzostw świata i igrzysk olimpijskich. – Gdybyśmy mieli taki kurort w Polsce, i my moglibyśmy być potęgą – przekonuje Mateusz Sochowicz. Jak dawne NRD-owskie miasteczko stało się kuźnią medali?

Z baru na tor. Szalone losy polskiego saneczkarza

Kulisy odejścia Kowalczyk z PZBiath. "Atmosfera w związku jest gęsta"

Czytaj też

Kulisy odejścia Kowalczyk z PZBiath. "Atmosfera w związku jest gęsta"

Konrespondencja z Oberhofu

Oberhof. Małe miasteczko w Turyngii. Ledwie trzy godziny jazdy od polskiej granicy. Choć oficjalnie ma ledwie nieco ponad 1600 mieszkańców, na tutejszych obiektach wyszkoliło się ponad 100 medalistów mistrzostw świata i igrzysk olimpijskich. Aren sportowych więcej tu niż restauracji. Sklepów sportowych więcej niż spożywczych. Atrakcji za wiele nie ma, nawet stanowiska z tradycyjnymi białymi kiełbaskami otwarte są ledwie od 12:00 do 16:00. Ale sportowcom wcale do szczęścia nie jest to potrzebne. Ich radować mogą możliwości, jakie daje im miasteczko.

Do początków XX wieku był to malutki kurort. Jeden z doktorów, który przyjeżdżał tam leczyć kuracjuszy, Curt Weidhaas, wpadł na pomysł, by aktywizować turystów przez sport. Tak powstały tam pierwsze obiekty, jak choćby naturalny tor saneczkarski. W 1931 roku po raz pierwszy rozegrano tam mistrzostwa świata w saneczkarstwie. W tym samym roku odbył się czempionat w narciarstwie klasycznym. Całkiem podobnie będzie i w tym roku.

Kurort rósł w siłę aż do II wojny światowej. Po niej Oberhof znalazł się w części Niemieckiej Republiki Demokratycznej, której dygnitarze zmienili nieco urbanistyczną koncepcję miasta, lecz ze sportu nie zrezygnowali. To tu, czasami w dość szemranych okolicznościach do ważnych startów szykowali się lekkoatleci i lekkoatletki z NRD. Tu też trenowali przedstawiciele sportów zimowych. I nie zmieniły tego ponowne przemiany ustrojowe. Wyburzonych zostało wiele koszmarnie wyglądających hoteli, a ich miejsce zajęły budynki stylem bardziej pasujące do miejsca. Infrastruktury sportowej też jakby jest coraz więcej.

Wystarczy oddalić się kilkaset metrów od centrum, by trafić na tor saneczkarsko-bobslejowy. To tam w najbliższym sezonie rozgrywane będą mistrzostwa świata w saneczkarstwie, a więc sporcie zdominowanym przez Niemców z Oberhofu właśnie. Mistrzem olimpijskim w jedynkach po raz drugi został Johannes Ludwig, który złoto dołożył jeszcze w sztafecie. W Oberhofie witali go z honorami, ale ludzie do witania medalistów olimpijskich się już przyzwyczaili. W całej historii miasta była ich już setka.

Otóż z infrastruktury. Znajdują się tu: skocznia narciarska, trasy biegowe i biathlonowe, hala, w której cały rok można biegać na śniegu, tor bobslejowo-saneczkarski i mrożone wieże startowe. A jakby było mało, to i hala lodowa się znajdzie. Da się? Da się, tylko nie w ��...
— Jakub Pobożniak (@JPobozniak) October 18, 2022

Liczba medalistów IO lub MŚ pochodzących z Oberhofu:
Bobsleje: 33
Saneczkarstwo: 23
Biathlon: 20
Biegi narciarskie: 12
Skoki narciarskie: 11
Łyżwiarstwo szybkie: 7
Skeleton: 6
Kombinacja norweska: 4
Kilkaset metrów dalej znajduje się stadion biathlonowy. I tam w lutym rozegrany zostanie światowy czempionat. Pomiędzy nimi znajduje się hala, w której cały rok można uprawiać biegi narciarskie. Biathlon też, bo pomyślano o stworzeniu strzelnicy. – Łącząc wszystkie zakamarki, można zrobić tu 1700 metrów. Niby dużo, niby mało, jeżeli biegamy w czterech ścianach bywa to nudne, ale niezbędne. Możemy się poczuć tu jak w jakiejś lodówce zamknięci, ale jest to dla nas naturalne odczucie – opowiada trenujący tu Grzegorz Guzik. Czy takie miejsce mogłoby powstać w Polsce? – Znając nasze realia nie szło by tego utrzymać, zwłaszcza przy rosnących kosztach energii. Tutaj przyjeżdża jednak prawie cała Europa, bo miejsce ma swoją rangę. Nawet gdy na zewnątrz temperatura jest wysoka a pogoda dobra, można zmierzyć się z zimowymi warunkami. Trudno o lepsze miejsce przed sezonem – dodaje najlepszy polski biathlonista.

I saneczkarze mają halę, w której ćwiczyć mogą starty. W niej spotykamy Mateusza Sochowicza. Oczywiście sztucznie mrożonej i krytej wieży startowej w Polsce próżno szukać. Była jedna, odkryta, w Karpaczu, lecz od prawie dwóch dekad nie da się jej mrozić, a zawodnicy mogą tylko imitować starty na sucho. Frustrujące. Trzeba przejechać przez granicę, by mieć multum możliwości. A pieniądze zamiast w Polsce, zostają u zachodnich sąsiadów.

Kulisy odejścia Kowalczyk z PZBiath. "Atmosfera w związku jest gęsta"

Czytaj też

Kulisy odejścia Kowalczyk z PZBiath. "Atmosfera w związku jest gęsta"

Bohater igrzysk wraca do treningów. "Długo biłem się z myślami"

Bohater igrzysk wraca do treningów. "Długo biłem się z myślami"

– Przygotowania tutaj to przyjemność. Wieża startowa mrożona? Jest. A w Karpaczu nie mrozi od lat. To wcale nie jest spektakularna inwestycja, a daje takie możliwości. To samo z siłowniami. Tu jest tyle prostych sprzętów, które bardzo by się nam przydały, a u nas nie da się takich ani zrobić, ani zamówić. Dlaczego, nie wiadomo – piekli się olimpijczyk z Pekinu.

Był biathlon, były sanki, są też trasy biegowe i skocznie narciarskie. I dla młodzieży, w centrum Oberhofu, i kilka kilometrów od niego duży obiekt, który gości Puchary Świata w kombinacji norweskiej. Jadąc tą samą drogą dojechać można do hali lodowej, gdzie ćwiczyć można łyżwiarstwo szybkie i figurowe. Ot, możliwości. A potem nie idzie się dziwić, że z tak małego miasteczka wywodzą się słynni biathloniści: Frank Luck, Kati Wilhelm czy Sven Fischer, wspomniany saneczkarz Ludwig i bobsleista Andre Lange. Te pięć nazwisk łącznie zdobyło 29 medali olimpijskich. To więcej niż w całej historii sportów zimowych zdobyła polska reprezentacja.

– W Oberhofie człowiek ma okazję być sportowcem w każdej dyscyplinie zimowej. Może iść na skoki, biathlon, biegi narciarskie, kombinację, bobsleje, sanki, skeleton. Pełne spektrum. Trzeba było się tylko urodzić w Oberhofie, a wtedy czekałoby już tylko Hall of Fame. Gdybyśmy w Polsce mieli taki kurort, kilka medali w zimowych igrzyskach jeszcze byśmy zdobyli – zauważa Sochowicz. U nas jednak wszystko jest gdzie indziej, bo każdy z ośrodków rywalizuje między sobą o każdą, nawet najmniejszą inwestycję. Gorzej z realizacją. Tor saneczkowy w Polsce powstaje już kilka dekad. Skoczni również wcale nie mamy dużo.

Infrastruktura biegowa? Miała pojawić się choćby w Kasinie Wielkiej, ale poszło o grunty. Jak zawsze. Narciarstwo alpejskie? Zawodnicy muszą trenować zagranicą. I tak w kółko. Choć na ten moment powstanie superresortu w Polsce wydaje się sprawą utopijną, będący tak blisko nas Oberhof jest najlepszym dowodem na to, że jest to właściwy kierunek dla sportów zimowych. I dopóki tego nie zrozumiemy, nasi zawodnicy zamiast w kraju, trenować będą tam. A medali zdobywać będziemy mniej od jednej wioski. I to nie wioski dzielnych Galów.