Skoczkowie na lodzie! FIS zaorała cykl, w którym juniorzy uczą się dorosłego sportu

Tak fatalnego, wybrakowanego, pustego, przykrego, niezrozumiałego i skandalicznego kalendarza międzynarodowej serii w skokach narciarskich nie było być może jeszcze nigdy. Międzynarodowa Federacja Narciarska, która zarabia głównie na Pucharze Świata, od dawna nie umie poradzić sobie z promocją drugoligowego Pucharu Kontynentalnego. Ale to żadna nowość. Czasem można było odnieść wrażenie, że więcej uwagi poświęca się nawet FIS Cup, czyli trzeciemu co do ważności cyklowi zawodów w tej dyscyplinie.

Tylko że to już nieaktualne. W sezonie 2022/23 na śniegu dla mężczyzn przygotowano rywalizację w ledwie pięciu miejscowościach, a dla pań – w trzech, przy czym w obu przypadkach zanosiło się na jeszcze mniej, gdyby nie fakt, że last minute do kalendarza zgodziły się dołączyć Szczyrk i Oberhof.

To w zasadzie tak, jakby FIS Cup już nie było.

FIS Cup – zawody dla przyszłych pokoleń, w dodatku tanie. I prawie wymarłe

PZN – co ogłoszono w poniedziałek – ratuje lukę, którą wprost można nazwać lejem po bombie. A przecież żadna na skoki nie spadła. Weekend z trzecią ligą początkowo miał być jeszcze jeden, tylko że w ostatnim czasie z organizacji jesiennego przystanku serii wycofało się Falun. Szwedzi początkowo zapowiedzieli, że choć widnieją w rozpisce sezonu, to odpuszczają tak wczesne naśnieżenie skoczni. I to nawet w sytuacji, gdy mogli obecnie gościć całą elitę. Wszak po inauguracji PŚ w Wiśle FIS zarządziła przerwę w kalendarzu, a kadry rozglądają się za zimą w Europie. Trzecia liga na kompleksie Lugnet była zaplanowana na początek grudnia. Nie da się, trudno. Tylko że równocześnie to samo Falun rozsyła zaproszenia do krajowych federacji na zgrupowania, a na dniach wypożyczy (naśnieżony!) obiekt na Norges Cup. Tak czy inaczej, w tej sytuacji najniższy rangą cykl międzynarodowy złoży się z konkursów w Notodden (16-17 grudnia), Zakopanem (7-8 stycznia), Szczyrku (11-12 lutego), Villach – 18-19 lutego i Oberhofie (4-5 marca). I tyle. Oberhof, podobnie jak Szczyrk, dopisano dopiero niedawno, dokładnie pod koniec września. Gdyby nie to, weekendy z FIS Cup byłyby trzy dla mężczyzn i ledwie jeden (!) dla kobiet.

Z dołączenia Szczyrku działacze centrali ucieszyli się tak bardzo, że w pośpiechu w dokumentach zapisano nazwę miasta z literówkami.

Ale zdziwienie rośnie jeszcze bardziej, gdy spojrzy się wstecz. Na igelicie, który w zimowym nadal sporcie pełni funkcję środka treningowego, w tym samym FIS Cup skakano dziesięciokrotnie na pięciu skoczniach. Ta seria jako jedyna jest rozliczana w trybie letnio-zimowym, więc łatwo policzyć, że łącznie przez cały rok zawodnicy będą mieli okazję sprawdzić się 20 razy, o ile oczywiście do wiosny wszystkie te ubogie plany uda się zrealizować. Zważywszy na kulisy układania terminarza, to śmieszna liczba.

– Czy naprawdę trzeba kogoś szczególnie przekonywać, jak ważny jest FIS Cup? – pyta retorycznie Christian Kathol, kontroler sprzętu w Pucharze Świata, a wcześniej dyrektor zmagań w trzeciej lidze.

Działacz niechętnie podejmuje się brudzenia we własnym ogródku. W rozmowie daje jednak do zrozumienia, że po publikacji kalendarzy był tak samo skonsternowany jak reszta środowiska skoków. – To przecież zawody, które służą wszystkim. Tam formę odbudowują gwiazdy w kryzysie, tam ponad wszystko pierwszy kontakt z międzynarodową rywalizacją mają juniorzy. To dla nich wymyślono ten szyld w 2005 roku. Młodzież wyjeżdża z kraju na sprawdziany na tle innych ekip, poznaje się z kolegami z zagranicy, zaznajamia z regulaminami dot. sprzętu i całym światkiem dużego sportu. To spory problem, że tej zimy będą mieli ku temu tak niewiele okazji – przyznaje.

Te obawy potwierdzają w PZN.

– Czeka nas zima, w której mamy kadrę juniorów, a nie będziemy mieli gdzie ich wysyłać na zawody. Wszyscy są wściekli – nie kryje Jan Winkiel, sekretarz związku. Zapytany, czy to finanse i niewielka szansa na zwrot inwestycji są dużym problemem dla organizatorów, zaczął się śmiać. – Koszty organizacji, które trzeba załatwić na FIS Cup, to wynajem skoczni, obsługi i firmy odpowiadającej za pomiar. To tańsze często nawet od krajowych zawodów, a przy cenach za Puchar Świata czy nawet "Kontynental" mówimy o mikroskopijnych sumach – porównuje.

Gdy FIS Cup debiutował, zawodów zimą było 17. Nawet pandemia nie wyrządziła takich szkód jak teraz

Mówi się, że właścicielom skoczni i tak nie opłaca się gościć takich zawodów. Federacja nie robi nic, aby pomóc je promować i rozwijać, a przyjeżdża na gotowe i ma oczekiwania. Podobno niechęć do FIS to element większej polityki, tak ma być m.in. w Falun. Także gdzie indziej widać wyraźnie złość na kontakty ze światową centralą. W wielkim narciarstwie trwa zakulisowe siłowanie się na rękę. Nic dziwnego, że Norwegowie wolą rozwijać swoje krajowe zawody dla dzieci, a w krajach alpejskich świetnie ma się Alpen Cup. Niedawno informowaliśmy zresztą na TVPSPORT.PL, że do tego ostatniego bardzo chcą dołączyć Polacy. Choć i u nas nieźle ma się cykl Orlen Cup, mimo że w tym biało-czerwonym brakuje porównania z zagranicznymi talentami.

Trzeba szukać alternatywy, bo degrengolada FIS Cup jest – łagodnie oceniając – niepokojąca. W poprzednich sezonach cykl wyglądał następująco:

2021/22 – 14 zimowych konkursów (6 lokalizacji) + 18 letnich, z czego 6 odwołano;
2020/21 – 12 (6), a 2 odwołano + 2 letnie, tuż po wybuchu pandemii;
2019/20 – 10 (5), a 2 odwołano + 12 letnich;
2018/19 – 12 (6), a 1 odwołane + 6 letnich;
2017/18 – 14 (7), a 1 odwołane + 8 letnich;
2016/17 – 8 (4) + 12 letnich;
2015/16 – w sumie 24 konkursy latem i zimą, w tym Korea, Kanada, USA i Harrachov;
2014/15 – w sumie 27 konkursów, w tym m.in. Słowacja;
...
2007/08 – w sumie 19 konkursów;
2006/07 – w sumie 15 konkursów + 14 odwołanych przez odwilże;
2005/06 – aż 17 zimowych konkursów!

FIS na nasze pytania odpowiedział katastrofalnie. Dokładnie tak, jak zwija skoki

Teoretycznie, jeżeli nie ma chętnych na organizację zawodów FIS Cup, to światowa federacja ma związane ręce. Polska, jak już w przeszłości bywało, znów występuje w roli ratownika. Z drugiej strony, uważa Winkiel, o takie imprezy niższej rangi przestano po prostu zabiegać. Przykład i naciski nie idą z góry. Gdy dyrektorem PŚ był Walter Hofer, droga do organizacji ważnych zawodów wiodła obowiązkowo przez przeprowadzenie konkursów drugiej lub trzeciej ligi. Nie było wyjścia. Wszystkie krajowe związki na to psioczyły, ale pokornie zapełniały kalendarz. Teraz te naciski ustały, a liczenie na dobrą wolę przyniosło fatalne skutki.

O komentarz w sprawie upadku FIS Cup poprosiliśmy Huberta Mathisa, aktualnego szefa cyklu. Zapytaliśmy go drogą mailową o diagnozę aktualnej kondycji serii, jej rolę, powody żenującej liczby konkursów i tego skutki, a także pomysły na wyjście z kryzysu. Odpowiedź, którą otrzymaliśmy, była tak lakoniczna, że wnioski proszę wyciągnąć we własnym zakresie. Prezentujemy ją w całości poniżej:

"Dziękuję za wiadomość i zainteresowanie. FIS Cup jest ważną serią dla młodszych zawodników ze wszystkich krajów, bo tam zbierają doświadczenie. W temacie liczby zawodów w kalendarzu, lepiej zadać te pytania krajowym federacjom. To od nich przychodzą wnioski o organizację imprez, jak również są to ich wydatki (różnią się mocno, zależnie od lokalizacji). Dla przyszłości FIS Cup, istniejące struktury i imprezy zostaną udokumentowane i przeanalizowane w najbliższych miesiącach z komitetami organizacyjnymi, federacjami i przy udziale ludzi zajmujących się Pucharem Kontynentalnym oraz Pucharem Świata. Tak, żeby określić kierunek na przyszłość".

Jeżeli możemy podpowiedzieć coś FIS i samemu Mathisowi: panie Hubercie, tu nie trzeba czekać kilku miesięcy na analizy. To, jak skandaliczny jest tegoroczny kalendarz i jak źle dzieje się w skokach, widać gołym okiem. Wystarczy je otworzyć.