Mundial 2022. Futbol w miniaturze. Urugwaj i praca u podstaw

Transmisja meczu Portugalia – Urugwaj na żywo w TVP 1, TVP Sport, TVP 4K, TVPSPORT.PL

Weekend – rzecz święta. Dla piłki

Poniedziałkowy mecz z Portugalią będzie kluczowy dla dalszych losów reprezentacji Urugwaju na mundialu. Wiele ważniejszych spotkań dla obywateli tego kraju odbyło się jednak dzień wcześniej. Jak co niedzielę, rozegrano w tym czasie ponad dwa i pół tysiąca meczów w najmłodszych kategoriach juniorskich. Szacuje się, że udział w nich bierze około 65 tysięcy dzieci między szóstym a trzynastym rokiem życia. 85 proc. chłopców w tej grupie wiekowej regularnie pojawia się na boiskach. Zjawisko niespotykane nigdzie indziej.

Mając taką bazę młodych piłkarzy, znalezienie potencjalnych talentów i przyszłych gwiazd nie jest niczym trudnym. Dużo poniżej jednego procenta wszystkich młodzików mających epizod z dziecięcymi ligami trafia po latach do najwyższej seniorskiej klasy rozgrywkowej w kraju, Primera Division. Nadzieję jednak daje fakt, że ci najlepsi nie zostaną niezauważeni. Wiele dziecięcych zespołów działa bezpośrednio przy profesjonalnych drużynach, co pozwala na szybki przepływ informacji i wychwycenie tych mających potencjał na odnoszenie sukcesów.

Zmagania dzieci są ustrukturyzowane od 1968 roku. Narodowej Organizacji Futbolu Dziecięcego przyświeca nie tylko cel znalezienia jak najlepszych piłkarzy, ale również uspołecznianie najmłodszych poprzez sport oraz dbanie o ich zdrowie fizyczne. Treningi w klubach organizowane są dwa-trzy razy w tygodniu, a najważniejszą częścią każdego tygodnia jest niedzielny mecz. Mecz, który jest meczem o stawkę, bowiem w każdej kategorii wiekowej prowadzone są tabele. Ba, organizowany jest nawet ogólnokontynentalny turniej w obrębie konfederacji CONMEBOL dla najlepszych piłkarzy poniżej 13. roku życia.



Oprócz tego jest też miejsce na spontaniczną grę. Na ulicach, plażach i gdziekolwiek, gdzie tylko można, toczy się zacięta piłkarska rywalizacja. Nie potrzeba infrastruktury, dużych drużyn czy profesjonalnych piłek: w grze jeden na jeden, dwa na dwa lub trzy na trzy liczy się improwizacja. Dzieci mogą dzięki temu nabrać obycia z piłką, grając przez setki lub tysiące godzin, co przyczynia się do powstawania nawyków, tak niezbędnych w późniejszej karierze.

Przerwę w tym perfekcyjnie naoliwionym piłkarskim mechanizmie stanowiła pandemia COVID-19. Dzięki sprawnemu testowaniu liczba zachorowań i zgonów w Urugwaju była niewielka, a postawa kraju stanowiła wzór dla wielu innych państw. Jesienią 2020 dzieci wróciły do szkół i na boiska. Na początku 2021 roku sytuacja stała się poważna, ale dzięki zaszczepieniu dwiema dawkami 70 proc. społeczeństwa powrót do normalności nastąpił w połowie zeszłego roku.

Piłkarze i eksperci, uwaga: martwe przepisy odżywają!

Przyspieszone dojrzewanie

Duży wpływ na sprawne funkcjonowanie całego systemu juniorskiej piłki nożnej w Urugwaju wywarł Oscar Tabarez. Świat kojarzy go głównie z pracą trenerską dla seniorskiej reprezentacji kraju przez 15 lat. Prowadzona przez Tabareza drużyna zdobyła czwarte miejsce na mundialu w RPA w 2010 roku, wyszła z grupy w Brazylii cztery lata później i doszła do ćwierćfinału w Rosji. Sukcesy przyszły również w rozgrywkach kontynentalnych. Urugwaj wygrał Copa America 2011. Selekcjoner został zwolniony rok temu ze względu na niezadowalające wyniki w eliminacjach do mistrzostw w Katarze.

Imponujące osiągnięcia, jednak Tabarez zrobił znacznie więcej dla całej urugwajskiej piłki, nie tylko najważniejszych ekip. Z kadrami juniorskimi pracował od lat osiemdziesiątych. Po objęciu seniorskiej reprezentacji zadbał również o młodszych zawodników, tworząc rozbudowane plany rozwoju dla drużyn narodowych U15, U18, U20 i tej głównej, plany taktyczne i model gry oraz proces selekcji piłkarzy. Zadziałało, a bohaterowie młodzieżowych reprezentacji sprawdzili się później na dorosłych boiskach. Oczywiście zwrócono też uwagę na rozgrywki najmłodszych.

Kadra narodowa Urugwaju do lat 20 przez ponad dekadę plasuje się w pierwszej trójce reprezentacji młodzieżowych na kontynencie, w 2013 roku doszła do finału mistrzostw świata, a cztery lata później zajęła czwarte miejsce. Na polskich boiskach w 2019 roku wygrała swoją grupę, ale w 1/8 finału odpadła po meczu z Ekwadorem, który potem znalazł się w półfinale turnieju.

Młodzi Urugwajczycy są przyzwyczajeni do rywalizacji. Od samego początku ich kariery doświadczenia podczas meczów są jak najbardziej zbliżone do tych towarzyszących seniorskim rozgrywkom. Zadbano nawet o oświetlenie boisk. Do 2024 roku takie udogodnienie spotka wszystkie areny, gdzie toczą się dziecięce zmagania. Inwestycje zostaną wykonane wraz z zamontowaniem odpowiednich reflektorów również na dorosłych boiskach.

Felicitaciones Sr Juez! Un gran ejemplo de pasión por el trabajo. La Escalinata vs Unión Vecinal. Liga Palermo, Baby Fútbol. pic.twitter.com/L4l9RdiK98

— Ignacio Munyo (@IgnacioMunyo) October 27, 2018

Losami zawodników zawzięcie interesują się ich krewni, co sprawia, że duża część narodu urugwajskiego jest wręcz pochłonięta dziecięcym futbolem. Nie zawsze ma to dobre strony. Mimo że Urugwaj jest najbogatszym państwem Ameryki Łacińskiej według PKB na mieszkańca, setki tysięcy ludzi marzą o tym, by wejść na wyższy poziom pod względem zamożności. Najprostszą drogą ku temu jest futbol. Na barkach dzieci ciąży niejednokrotnie ogromna presja towarzysząca występom. Pół biedy, jeśli naciski ze strony rodziny ograniczają się do zachęcania do treningów na odpowiednim poziomie. Gorzej, gdy przekraczają one wszelkie możliwe granice.

Niestosowne zachowanie rodziców obserwujących poczynania swoich pociech jest zjawiskiem ogólnoświatowym i towarzyszy niemal każdej dyscyplinie sportu. W Polsce nazwano je mianem "komitetu oszalałych rodziców". Zdarza się, że opiekunowie dzieci głośno komentują poczynania na boiskach, podpowiadając im, wprowadzając w skonfundowanie bądź wyzywając ich przeciwników, arbitrów oraz trenerów. Z tym problemem borykają się też w Urugwaju.

Na tysiące rozegranych spotkań zdarzają się też jednostkowe przypadki, gdzie dochodzi do bójek. Kilka takich incydentów na początku października, wśród których były również te z użyciem noży, doprowadziło do czasowego zawieszenia wszelkich dziecięcych meczów w głównym ośrodku kraju, czyli w Montevideo. Kluby piłkarskie reagują również na przypadki znęcania się nad ich podopiecznymi w rodzinnych domach, zarówno te fizyczne, jak i psychiczne.

La Organización Nacional de Fútbol Infantil suspendió los torneos en Montevideo. Se debe a los episodios de violencia que dejaron un hombre apuñalado.

Además, se reunirán con el Ministerio del Interior para armar un protocolo. pic.twitter.com/Bi8ruhYF8K

— Telemundo (@TelemundoUY) October 10, 2022

Fundament sukcesów

Wśród dziecięcych rozgrywek ostatnio najbardziej wzrosła ranga spotkań dziewczynek. Jeszcze kilka lat temu w Urugwaju było zaledwie dziesięć klubów zajmujących się treningiem młodych adeptek futbolu. Chętne do gry musiały grać z chłopcami i/lub przeciwko nim. Taką drogę przebyła chociażby Sofia Ferrada czy Pamela Gonzalez, kapitan reprezentacji. Obecnie ekipy mają rozwinięte sekcje piłki nożnej pań. Coraz więcej też się mówi o grze kobiecych reprezentacji do lat 17 i 20. Seniorska drużyna narodowa wciąż ma wiele do nadrobienia względem reszty kontynentu, ale liczba młodych dziewcząt zaangażowanych w świat piłki nożnej pozwala patrzeć z optymizmem w przyszłość.

Tak jest w przypadku mężczyzn. Bez futbolu dziecięcego reprezentacja nie miałaby szans na osiąganie sukcesów. Jej największa gwiazda, Federico "Fede" Valverde, na małych boiskach zyskał przydomek "El Pajarito", czyli ptaszek. Jego piłkarski kunszt, który pokazuje obecnie na stadionach w Hiszpanii i w Katarze, zrodził się na murawach w Montevideo. Podobnie było z Luisem Suarezem. Syn napastnika też obrał tę samą ścieżkę, a występy dziewięciolatka zawzięcie śledzą urugwajskie media. Juniorskie występy docenia najmłodszy członek kadry w Katarze, Facundo Pellistri. 21-latek grał przez 88 minut w meczu z Koreą Południową.

Urugwajczycy nie chcą przegapić żadnej okazji. Widać to również w sferze piłkarskich turniejów. Już od lat dziewięćdziesiątych mówią głośno o chęci organizacji piłkarskich mistrzostw świata w 2030 roku, na stulecie imprezy. Oficjalne starania ku temu zaczęły się pięć lat temu, a złożona aplikacja zakłada, że mecze miałyby się odbyć również w Argentynie, Chile oraz Paragwaju. Na horyzoncie pojawili się silni kontrkandydaci, zatem nie jest pewnym, czy Urugwajczykom uda się uczcić okrągłą rocznicę. Wielce prawdopodobnym jest, że w kadrze Urugwaju na ten mundial, niezależnie od tego, gdzie zostanie przeprowadzony, znajdzie się choć jeden piłkarz, który obecnie gra w dziecięcych ligach. Tak toczy się cykl pokoleniowy.

Mistrzostwa świata 2022, mecz Portugalia – Urugwaj w grupie H [szczegóły transmisji na żywo]
Kiedy mecz: poniedziałek, 28 listopada o godzinie 20:00
O której i gdzie transmisja: od 19:30 w TVP 1, TVP Sport, TVP 4K, TVPSPORT.PL, aplikacji mobilnej, Smart TV, HbbTV
Kto skomentuje mecz: Jacek Laskowski, Marcin Żewłakow
Prowadzący studio: Rafał Patyra
Goście/eksperci: Piotr Tworek, Michał Okoński, Dominik Piechota