Reprezentacja Polski. Selekcjoner idealny. Roberto Martinez, Herve Renard czy Vladimir Petković?

Wielkie pieniądze w grze. PZPN stać na klasowego trenera

Czytaj też

Wielkie pieniądze w grze. PZPN stać na klasowego trenera

Trójką czy czwórką?

Trójka stoperów i reprezentacja Polski to niezbyt dobrana para. Już dwie dekady temu boleśnie przekonał się o tym Zbigniew Boniek. Po przejęciu drużyny narodowej od Jerzego Engela spróbował przenieść na polski grunt włoskie rozwiązania taktyczne. Jak się to skończyło? Wszyscy doskonale pamiętają.

Pomimo niepowodzenia na stanowisku selekcjonera, Boniek nie zraził się do swojego ulubionego ustawienia. Gdy więc – już jako prezes – obserwował rewolucję taktyczną w kadrze Adama Nawałki, najpewniej cmokał z zachwytu.

Przed mundialem w 2018 roku Nawałka postanowił całkowicie zmienić styl gry reprezentacji. Dosadne komentarze ze strony Age Hareide zabolały go tak mocno, że odszedł od sprawdzonego 4-4-2, zastępując je 3-5-2. I wyszło mu to nie lepiej niż Bońkowi.

Jerzy Brzęczek, świadomy klęski poprzednika, nie zamierzał nawet tykać ustawienia z trójką środkowych obrońców. Jego następca – Paulo Sousa – wyznawał za to zupełnie inną filozofię futbolu. Tuż po przejęciu kadry wprowadził do niej swoją formację hybrydową.

Szukając idealnego ustawienia dla biało-czerwonych, w taktycznych meandrach gubił się też Czesław Michniewicz. Jako że sam był zwolennikiem gry trójką – kilkukrotnie próbował tej formacji. Ostatecznie pozostał jednak przy czwórce.

Wielkie pieniądze w grze. PZPN stać na klasowego trenera

Czytaj też

Wielkie pieniądze w grze. PZPN stać na klasowego trenera

Dobre wieści po mundialu. Spory awans Polski w rankingu FIFA!

Czytaj też

Dobre wieści po mundialu. Spory awans Polski w rankingu FIFA!

W wahadłach siła

Jeśli w najbliższych dniach Michniewicz straci pracę – dyskusja o optymalnym ustawieniu reprezentacji rozgorzeje na nowo. Zwłaszcza że w gronie potencjalnych następców są trenerzy lubujący się w grze trójką z tyłu – Roberto Martinez i Vladimir Petković.

Pod ich wodzą reprezentacje Belgii i Szwajcarii grały właśnie w ten sposób. Rozpoczynały spotkania z trójką środkowych obrońców, by w trakcie meczu płynnie przechodzić do innych formacji. Również takich z czwórką defensorów.

Martinez i Petković stosowali schematy zbliżone do tych, którymi w trakcie pracy z biało-czerwonymi posługiwał się Paulo Sousa. Ich reprezentacje grały równie płynnie i często zmieniały bazowe ustawienie. Zatrudnienie któregoś z nich byłoby więc dla części kadrowiczów swoistym powrotem do przeszłości.

Dla niektórych byłoby jednak czymś zupełnie nowym. Choćby dla Jakuba Kiwiora, który w strategii Martineza lub Petkovicia mógłby odnaleźć się doskonale. Zarówno w reprezentacji Belgii, jak i Szwajcarii, pierwszoplanową rolę odgrywał pół-lewy środkowy obrońca. To on rozpoczynał większość akcji, nierzadko samemu włączając się do ataku.

Poza nim kluczowe funkcje pełnili także lewy defensywny pomocnik – Youri Tielemans lub Granit Xhaka – oraz dwaj ofensywni pomocnicy – Eden Hazard, Kevin De Bruyne, Xherdan Shaqiri i Breel Embolo. W reprezentacji Polski mogłoby być podobnie.

W buty Tielemansa lub Xhaki mógłby wejść Piotr Zieliński, który w fazie budowania ataków wspierałby obrońców. Tuż za napastnikiem zagrać mogliby za to mobilni Jakub Moder i Sebastian Szymański. To na nich spoczywałaby kreacja w środku pola.

Niezbędni byliby również prawonożni wahadłowi. Zarówno u Martineza, jak i u Petkovicia, po lewej stronie występowali odwróceni atakujący. W Polsce w ich rolę wcielić mogliby się Bartosz Bereszyński, Przemysław Frankowski lub Nicola Zalewski. Miejsce na prawej flance obsadziłby za to Matty Cash.

Problematyczny byłby jednak środek obrony. Gdyby Martinez lub Petković spróbowali wdrożyć do polskiej kadry rozwiązania sprawdzone u Belgów czy Szwajcarów, to mogliby się nieco zdziwić. W pierwszej kolejności musieliby dokooptować do Kiwiora dwóch sprawdzonych stoperów. A z tym mógłby być kłopot...

JAK MOGŁABY WYGLĄDAĆ REPREZENTACJA POLSKI POD WODZĄ MARTINEZA LUB PETKOVICIA? 

Dobre wieści po mundialu. Spory awans Polski w rankingu FIFA!

Czytaj też

Dobre wieści po mundialu. Spory awans Polski w rankingu FIFA!

Bliżej wyczekiwanego powrotu. Kadrowicz wznowił treningi

Czytaj też

Bliżej wyczekiwanego powrotu. Kadrowicz wznowił treningi

Polska skrzydłowymi stoi

Poza Petkoviciem czy Martinezem romans z ustawieniem z trójką obrońców miał też Andrij Szewczenko. Tak jak w przypadku Nawałki, nie skończył się on jednak dobrze – doprowadził do jego rozwodu z kadrą.

By poważnie rozpatrywać jego kandydaturę, trzeba więc cofnąć się do okresu, w którym stosował ustawienie z czwórką z tyłu – 4-3-3. To wtedy prowadzona przez niego Ukraina grała najładniejszą piłkę.

Z formacji z czterema obrońcami korzystali w swoich reprezentacjach również Paulo Bento i Herve Renard. Tak samo, jak w przypadku zwolenników gry trójką z tyłu, nakłaniali swoich piłkarzy do częstych rotacji i wymienności pozycji.

Zespoły Szewczenki, Renarda czy Bento rozpoczynały mecze z czwórką w obronie, ale w ataku korzystały już z trójki stoperów. W praktyce grały więc podobnie do drużyn Petkovicia czy Martineza.

O sile ich zespołów nie stanowili jednak skrajni stoperzy czy wahadłowi, a środkowi pomocnicy, boczni obrońcy i skrzydłowi. Dzięki podwojeniom w bocznych sektorach to właśnie ataki flankami przynosiły im najwięcej korzyści.

Gdy trzej środkowi pomocnicy zapewniali stabilizację w środku pola, boczni obrońcy wymieniali się pozycjami ze skrzydłowymi, stwarzając okazje do dośrodkowań. Zarówno spod linii końcowej, jak i z "półprzestrzeni".

Reprezentacje Renarda, Szewczenki czy Bento szczególnie groźne były po "wrzutkach" i kombinacjach przy linii bocznej. Zbilansowana linia pomocy i współpraca na skrzydłach były kluczowymi elementami gry ich zespołów. Polacy z pewnością odnaleźliby się w takiej taktyce.

JAK MOGŁABY WYGLĄDAĆ REPREZENTACJA POLSKI POD WODZĄ SZEWCZENKI, RENARDA LUB BENTO? 

Bliżej wyczekiwanego powrotu. Kadrowicz wznowił treningi

Czytaj też

Bliżej wyczekiwanego powrotu. Kadrowicz wznowił treningi

Kto zostanie nowym trenerem reprezentacji Polski? [aktualizacja]

Czytaj też

Kto zostanie nowym trenerem reprezentacji Polski? [aktualizacja]

Decyzja

Nieodzownym elementem strategii każdego z wymienionych trenerów był również intensywny pressing. Stosowali go nie tylko piłkarze Renarda, Bento czy Szewczenki, ale także Petkovicia i Martineza.

Z pewnością podobnie byłoby w reprezentacji Polski. Biało-czerwoni mają przecież piłkarzy zdolnych do tego, by atakować rywala z dala od własnej bramki. Pokazał to nie tylko ostatni mecz z Francją, ale i spotkania z Hiszpanią czy Anglią za kadencji Sousy...

To pod jego wodzą Polacy uświadomili sobie, że mogą grać odważnie. Że w starciach z potęgami europejskiego futbolu nie muszą wcale chować się za podwójną gardą. Nawet wtedy, gdy grają trójką z tyłu. Nowy selekcjoner musi im o tym przypomnieć.

Przy okazji musi pamiętać też o tym, by grać rozsądniej w defensywie. Tak, by przez swoją taktyką nie wychodzić na naiwniaka. Sousie zdarzało się nad wyraz często, a Michniewiczowi znacznie rzadziej.

Idealny selekcjoner musi być więc mieszanką dwóch poprzednich szkoleniowców. Łączyć tezę z jej antytezą. Grać odważnie w ataku, a przy okazji uważnie w obronie. Czy któryś z wymienionych kandydatów spełnia te kryteria?

Najbliższy ideału zdaje się Petković. I to pomimo tego, że preferuje system z trójką stoperów. Prowadzona przez niego Szwajcaria radziła sobie w ofensywie niewiele gorzej od kadry Sousy, tracąc przy tym mniej bramek. Skuteczniejsza defensywa miała odzwierciedlenie w wynikach – trzy awanse z grupy podczas wielkich turniejów nie wzięły się znikąd.

Swoje racje mają także Martinez czy Bento. Pierwszy z nich wykręcał lepsze wyniki od Szwajcara, ale pracował ze znacznie mocniejszą kadrą. Drugi ugruntował za to pozycję Korei Południowej w światowym futbolu, ale jego drużyna nie była aż tak skuteczna, jak ta Petkovicia. Grała za to czwórką z tyłu – a to przemawia na jego korzyść.

Wybór potencjalnego następcy Michniewicza nie należy do najłatwiejszych. Jeśli jednak na stanowisku selekcjonera zastąpi go któryś z wymienionych kandydatów, reprezentacja Polski znajdzie się w dobrych rękach.

Jeśli jednak drużynę przejmie ktoś inny – choćby Renard czy Szewczenko – kadrę czekają przeboje podobne do tych, które przeżywała za czasów Sousy. Bo choć w jednym elemencie – ataku czy pressingu – będzie znakomita, to w drugim już niekoniecznie. A na to pozwolić sobie nie może.

Kto zostanie nowym trenerem reprezentacji Polski? [aktualizacja]

Czytaj też

Kto zostanie nowym trenerem reprezentacji Polski? [aktualizacja]