Liga saudyjska. Helder Cristovao: transfer Ronaldo to część dużego planu

– Czy jest pan zaskoczony, a może nawet zszokowany tym, że Cristiano Ronaldo trafił do Al Nassr? Proszę odpowiedzieć jako Portugalczyk i obserwator piłki nożnej, a nie jako były pracownik Al Nassr.
– Jestem zaskoczony, ale nie rozczarowany, ponieważ wiem, że kariera Cristiano Ronaldo zmierza ku końcowi. Wszyscy wiemy, że piłkarze w pewnym wieku wybierają takie opcje. Większość Portugalczyków jest zaskoczona, choć Al Nassr to największy klub w Arabii Saudyjskiej i ogólnie na Bliskim Wschodzie. Oni stworzą takie warunki dla Cristiano, żeby go wesprzeć w tym momencie jego kariery.

– Cristiano Ronaldo w 2015 roku powiedział, że chce zakończyć karierę na topowym poziomie. Musiał zrewidować swoje plany, ponieważ pogorszenie jego formy okazało się gwałtowne. Gdzie upatruje pan przyczyn?
– Przyczyną są wszystkie problemy, które towarzyszyły mu w Manchesterze United. Nie przeszedł okresu przygotowawczego, potem usiadł na ławce. Przygotowywał się do mundialu, który miał być dla niego fantastyczny, ale nic z tego nie wyszło. No i czas płynie, również dla Cristiano Ronaldo. Nie dostał w Europie ofert, które by go satysfakcjonowały, więc wybrał Arabię Saudyjską. Tam się gra nowoczesny futbol. Cristiano będzie tam pasował. Przysłuży się nie tylko Al Nassr, ale całej Arabii Saudyjskiej, a nawet ogólnie Bliskiemu Wschodowi. Przyciągnie kibiców, za nimi przyjdą nowi sponsorzy, będzie większa oglądalność. Korzyści z transferu Cristiano Ronaldo wykraczają daleko poza aspekty sportowe.

– Wygląda na to, że transfer Cristiano Ronaldo to nie tylko kaprys właściciela. To część większego planu. Może Ronaldo zostanie ambasadorem Arabii Saudyjskiej na świecie?
– Z pewnością to część dużego planu. Dziś Al Nassr podpisuje Ronaldo, a w przyszłym roku być może wszystkie kluby w lidze będą miały u siebie duże nazwisko. To nie będzie sprawiedliwe, jeśli z jednej strony Al Nassr ma Ronaldo, a Al Szabab czy Al Hilal nie będą mieli żadnej gwiazdy, Rynek się otworzył i być może więcej gwiazd trafi do Arabii Saudyjskiej.

– Nie sądzi pan, że Cristiano Ronaldo znalazł się w kadrze Portugalii na mistrzostwa świata tylko ze względu na swoje nazwisko i zasługi?
– Nie, nie myślę tak. Cristiano Ronaldo przez bardzo długi czas był naszym najlepszym piłkarzem. Trudny początek sezonu nie zmienia, że zasłużył na powołanie na mistrzostwa świata.

– Gdyby Ronaldo zadzwonił do pana przed transferem do Al Nassr i zapytał o rady, to co by pan mu odpowiedział?
– Uczulałbym go, że Arabia Saudyjska to kraj o specyficznej kulturze, którą musi respektować. Ale jednocześnie powiedziałbym Cristiano, żeby cieszył się życiem wraz ze swoją rodziną, cieszył się piłką nożną. Dał już mnóstwo zarówno światowej piłce nożnej, jak i Portugalii, więc jeśli chce się przenieść do kraju na innym kontynencie, wszyscy muszą to uszanować. Oczywiście chcielibyśmy go oglądać w Europie, ale to jego wybór i teraz ważne, żeby on był szczęśliwy.

– Co Al Nassr ma do zaoferowania Cristiano Ronaldo oprócz ogromnych pieniędzy? Pytam o kwestie organizacyjne, infrastrukturę.
– Klub z roku na rok prężnie się rozwija. Z sezonu na sezon wszystko jest większe i lepsze. Dzisiaj Al Nassr jeszcze nie ma aż takiej infrastruktury, żeby odpowiednio przyjąć piłkarza pokroju Cristiano, ale myślę, że na przestrzeni długości jego kontraktu, a może już nawet w przyszłym roku wszystko będzie w pełni dostosowane. Nowa infrastruktura jest w budowie. Zaczęła się w momencie, gdy jeszcze ja tam pracowałem. Na ten moment warunki są… normalne. Topowe w Arabii Saudyjskiej, ale jeszcze nie na tyle, by regularnie podpisywać takich zawodników jak Cristiano Ronaldo. Istotna rzecz jest taka, że klubowe budynki nie są najważniejsze. Życie w Arabii Saudyjskiej jest inne. Ze względu na ekstremalne temperatury trening w bazie treningowej jest wtedy, gdy zapadnie zmrok. Większość czasu spędzasz w swoim mieszkaniu. Możesz trenować indywidualnie u siebie, wszystko jest dostosowane do takiego trybu pracy. W Arabii Saudyjskiej bardziej istotne jest to, jak organizujesz swoje życie w ciągu dnia. Treningi zaczynają się o siódmej, może ósmej wieczorem. Do tego też musi przywyknąć Cristiano. W Europie trenujesz w dzień i wracasz wieczorem do domu. W Arabii Saudyjskiej wieczór spędzasz w klubie, a w dzień masz czas, żeby samemu dbać o trening i spędzać czas z rodziną.

– Co było dla pana największym wyzwaniem w pracy, gdy był pan dyrektorem w Al Nassr?
– Generalnie największy nacisk był na infrastrukturę. Miałem za zadanie stworzyć takie warunki, by piłkarze w Al Nassr stawali się zawodowcami. Miałem wprowadzać więcej profesjonalizmu w organizacji klubu. W Arabii Saudyjskiej problem polega na tym, że jeśli dziecko chce zacząć grać w piłkę, ma to utrudnione ze względu na braki infrastrukturalne. W Arabii Saudyjskiej każdy chce zostać piłkarzem, ale trzeba zagwarantować odpowiednie warunki, żeby młodzież wypracowywała nawyki związane z piłką nożną. Celem była też zmiana mentalności w podejściu do piłki, żeby więcej czasu spędzali w klubie.

– Jaka jest charakterystyka ligi piłkarskiej w Arabii Saudyjskiej?
– Liga jest stosunkowo trudna, tam gra się szybko. Każdy klub ma ośmiu obcokrajowców w kadrze. Na boisku może przebywać ich siedmiu. Saudyjczyków stać na dobrych obcokrajowców, ponieważ większość klubów wspiera saudyjski rząd, co czyni tę ligę wymagającą. Na boisku nie ma przestojów, to szybki futbol. Rozgrywki są trudniejsze niż wiele osób myśli. Wielu było zdumionych, że Arabia Saudyjska złożona z piłkarzy z własnej ligi pokonała Argentynę na mundialu. Przeciętny piłkarz z Arabii Saudyjskiej jest szybki i dobry technicznie. Rolą zagranicznego trenera jest organizacja taktyczna, by nadać pewien porządek grze.

– Czy myśli pan, że Cristiano Ronaldo jest jeszcze na tyle dobry, by zdominować ligę saudyjską indywidualnie?
– Al Nassr to klub preferujący piłkę, którą Ronaldo uwielbia. Chcą ciągle atakować, być przy piłce i tak wyglądają ich wszystkie mecze. Kwestia jedynie odpowiedniego przygotowania fizycznego, żeby Ronaldo strzelał tam dużo bramek

– Jako zawodnik grał pan m.in. w Anglii i Hiszpanii. Jakie różnice w podejściu do piłki pan zauważa między Europą a Bliskim Wschodem?
– Różnica jest jest zasadnicza. Europejczycy podporządkowują swoje życie piłce. Analizujemy błędy, rezultaty, wprowadzamy poprawki do treningu. Saudyjczycy generalnie traktują piłkę jak swój zawód. Kończy się mecz, zamykają drzwi i żyją normalnym życiem. Życie ma im dużo do zaoferowania, więc cieszą się codziennością, a piłka nożna schodzi na dalszy plan. Bez myślenia o wielkiej karierze, o ciągłych zwycięstwach. Jak widzisz, bardzo rzadko jakiś piłkarz z Arabii Saudyjskiej trafia do Europy. Tam żyją, tam zarabiają duże pieniądze i nie są zainteresowani dalszym rozwojem. W Arabii Saudyjskiej jest ich strefa komfortu.

– Zapytałem o to ponieważ Polacy z doświadczeniem w Arabii Saudyjskiej zwracają uwagę na braki w profesjonalnym podejściu do piłki, a nawet lenistwo. Zarówno były piłkarz Al Nassr – Adrian Mierzejewski, jak i analityk oraz trener Abha Club – Mateusz Łajczak.
– Tak, zgadzam się z nimi. Ale nie jest łatwo tam przyjechać i zmienić mentalność Saudyjczyków. W nocy funkcjonują, trenują, więc w dzień mają dużo czasu. Modlą się kilka razy dziennie, z czego pierwsza modlitwa jest już nad ranem. Tak wygląda tam życie i musisz to zaakceptować. Łatwiej jest się nam dostosować do nich, niż im do nas, ponieważ oni musieliby zmienić cały szereg swoich nawyków. Dziś topowi saudyjscy gracze są profesjonalistami. Są szczerzy, odnoszą się z szacunkiem, trenują według zasad. Wielu już chciało zmieniać mentalność Saudyjczyków, ale żeby to było skuteczne, trzeba zastosować metodę małych kroków. Oczywiście zadaniem Europejczyków nie jest zmiana wszystkiego. Jedynie kilka sugestii, by zaprowadzić większy profesjonalizm.

– Wspomniał pan o kulturowych aspektach życia w Arabii Saudyjskiej. Na przykład kobiety muszą zakrywać włosy.
– Teraz już nie. Teraz to się zmienia. Kobiety muszą zakryć swoje ramiona i ręce. Włosy nie. Prawo wobec kobiet w Arabii Saudyjskiej staje się coraz bardziej liberalne. Mogą prowadzić samochód, chodzić na spacer z przyjaciółmi. Jest grupa kobiet, która żyje według starych zasad, ponieważ nie chce zmian. Najważniejsze jest to, że nie ma już nakazu, żeby na przykład zakrywać włosy.

– Słyszałem opinie, że Rijad staje się coraz bardziej liberalny.
– Rijad i Dżudda są najbardziej “europejskimi” miastami w Arabii Saudyjskiej. Kraj się coraz bardziej otwiera. Na sport i na świat ogólnie. Są ambitne plany na najbliższe siedem, osiem lat. Powstają nowe miasta, nowe budynki, nowe restauracje. Kultura też się otwiera. Jak pewnie widziałeś, kobiety zadawały pytania Cristiano Ronaldo podczas prezentacji. Jeszcze dziesięć lat temu żadna kobieta nie miałaby prawa tego zrobić. Były tam kobiety, dzieci, przekrój społeczeństwa. Myślę, że to wiadomość, którą Arabia Saudyjska chce przekazać światu.

– Adrian Mierzejewski opowiadał, że jeśli kobieta pójdzie do restauracji z mężczyzną, który nie jest jej mężem, to grozi jej kara chłosty.
– Sam nigdy czegoś takiego nie widziałem. Przed moim przyjazdem był podział restauracji – dla rodziny i dla singli, Potem się to zmieniło. Dziś każdy może z każdym zjeść obiad w restauracji. Oczywiście kiedy kraj się zmienia, nie wszyscy chcą takiej zmiany, ale to jak wszędzie na świecie. Dziś Arabia Saudyjska to bardzo przyjemny kraj do życia. Jeśli się czegoś obawiasz, to będziesz bardzo zaskoczony, jeśli pojedziesz do Rijadu albo Dżuddy.

– Czy Al Nassr pracuje z obcokrajowcami w jakiś szczególny sposób? Znowu powołam się na słowa Adriana Mierzejewskiego, który powiedział, że z jednej strony osiedle w Rijadzie, gdzie mieszkał, było luksusowe i niczego tam nie brakowało. Żyło się po europejsku. A z drugiej strony czuł się odizolowany jak w gettcie.
– Kiedy on grał w Al Nassr?

– W latach 2014 – 2016.
Czyli to było zanim ja tam przyjechałem. Obcokrajowcy w Al Nassr mają niesamowite warunki do życia. Mogą się poświęcić tylko piłce. W klubie przywiązuje się do tego ogromną wagę. Konsultuje się z zawodnikiem, czego potrzebuje, a potem to dostaje. Al Nassr dba o to, żeby dzieci trafiły do odpowiedniej szkoły dla obcokrajowców. Jest też w klubie luksusowy hotel z administracją. Wszystko jest przystosowane do zapewnienia najlepszego możliwego komfortu. W niedalekiej przyszłości zostanie otworzony nowy, duży stadion. Akademia się wciąż rozbudowuje, ponieważ coraz więcej dzieci trenuje w Al Nassr. Niestety akademia jest jeszcze w tyle za resztą i jej infrastruktura pozostawia wiele do życzenia. Potrzeba większych budynków, nowej murawy. To wszystko będzie dostosowane do rozwoju klubu.

– Co dla pana było najtrudniejsze po podpisaniu umowy z Al Nassr? Mam na myśli codzienne życie w Arabii Saudyjskiej.
– Przede wszystkim bardzo wysokie temperatury. Do tego musisz się przyzwyczaić. Musisz wiedzieć jak dostosować trening do takiej pogody. Przygotowanie do meczu zajmuje trochę więcej czasu. Myślę, że trzy mecze i można się do tego wszystkiego przyzwyczaić.

– Odkąd Ronaldo podpisał kontrakt z Al Nassr zastanawiam się, czy to nie będzie tak, że Ronaldo po pół roku powie "to jednak nie dla mnie". Nie wiem, czy pieniądze i uwielbienie fanów wynagrodzą mu wszelkie negatywne aspekty gry w Arabii Saudyjskiej. Jak pokazały m.in. ostatnie tygodnie w Manchesterze United, Ronaldo potrafi być bezkompromisowy.
– Według mnie nic negatywnego mu się tam nie przytrafi. Już jest tam uwielbiany. Teraz tylko kwestia, żeby przygotować ciało i umysł do gry. Ronaldo w Arabii Saudyjskiej będzie czerpał z niej przyjemność. Dobra organizacja, dobra murawa. W nocy gra się w piłkę bardzo przyjemnie. Będzie mu tam dobrze, możesz mi wierzyć. Ronaldo w Al Nassr znowu poczuje, że tłum go uwielbia. Znowu będzie się uśmiechał.

Helder Marino Rodrigues Cristovao – 35–krotny reprezentant Portugalii. Były piłkarz m.in. Benfiki, Deportivo La Coruny, Newcastle i PSG. Z Benficą zdobył mistrzostwo Portugalii i trzy puchary kraju. Z Deportivo wygrał Puchar i Superpuchar Hiszpanii. Jako trener debiutował w Estoril Praia. Pełnił funkcję dyrektora sportowego, dyrektora akademii i trenera w Al Nassr. Ostatnio pracował w arabskim Al–Hazem.