Sudan Południowy debiutuje na MŚ w koszykówce. Bieda, strach, gwiazda NBA za sterami i walka o IO

👉 Kto zatrzyma USA? Typujemy faworytów koszykarskiego mundialu

Koszykarskie kwalifikacje do igrzysk: Polacy znają potencjalnych rywali

Czytaj też

Koszykarskie kwalifikacje do igrzysk: Polacy znają potencjalnych rywali

Sudan Południowy to najmłodsze państwo świata. Zarazem jest także jednym z najbiedniejszych i najbardziej niespokojnych na całym globie. Uzyskał niepodległość w 2011 roku, uzależniając się do Sudanu, po zakończeniu ponad 20-letniej wojny domowej. Zaczął się jednak wewnętrzny konflikt między rządem kraju a opozycją prezydenta Salvy Kiira. W walkach zginęło 400 tysięcy osób, a dopiero w 2018 roku podpisano porozumienie pokojowe. Po dziś dzień sytuacja polityczna w tym państwie jest niestabilna i wciąż istnieje ryzyko wybuchu nowej wojny domowej.

To niestety tylko wierzchołek góry lodowej. Ze względu na trudne warunki klimatyczne, Sudan Południowy często zmaga się z katastrofami naturalnymi. Brakuje też podstawowych usług, co wywołane jest kryzysem ekonomicznym. Ogromnym problemem jest bardzo wysoki poziom niedożywienia. Według informacji Światowego Programu Żywnościowego ponad dwie trzecie ludności Sudanu Południowego (7,7 mln osób) stanęło w obliczu poważnego braku bezpieczeństwa żywnościowego w 2023 roku. 

W kraju pogrążonym w cierpieniu i smutku promykiem nadziei jest koszykówka. Reprezentacja Sudanu Południowego po raz pierwszy w dziejach sportu drużynowego tego kraju zagra na imprezie rangi globalnej. Warto jednak zaznaczyć, że Sudańczyków nie byłoby na czempionacie, gdyby nie była gwiazda NBA, Luol Deng, dwukrotny uczestnik Meczu Gwiazd (2012, 2013), najbardziej znany z gry w Chicago Bulls (2004-2014).

Na arenie międzynarodowej reprezentował barwy Wielkiej Brytanii, ale z krwi i kości jest Sudańczykiem z Południa. Miał zaledwie pięć lat, kiedy wraz z matką i ósemką rodzeństwa uciekł do Egiptu. Jego ojciec, Aldo Deng był sudańskim parlamentarzystą, byłym ministrem kultury, czy rzecznikiem rządu, który przez animozje polityczne, na trzy miesiące trafił do więzienia. Gdy dostał polityczny azyl w Wielkiej Brytanii, razem z rodziną osiedlili się w South Norwood, w Londynie. To tam w wieku 14 lat, Luol został odkryty przez amerykańskich skautów i otrzymał zaproszenie do koszykarskiej akademii w New Jersey. 

Koszykarskie kwalifikacje do igrzysk: Polacy znają potencjalnych rywali

Czytaj też

Koszykarskie kwalifikacje do igrzysk: Polacy znają potencjalnych rywali

Gorzkie słowa po awansie kadry. "Nie chcesz grać? Nie przyjeżdżaj"

Czytaj też

Gorzkie słowa po awansie kadry. "Nie chcesz grać? Nie przyjeżdżaj"

ZANIM BYŁ LUOL, BYŁ MANUTE

Przygoda Luola z basketem zaczęła się jednak w Egipcie, gdzie wraz z braćmi spotkali na swojej drodze legendę afrykańskiej koszykówki, Manute Bola. Był on jednym z najwyższych graczy w historii NBA (230 cm wzrostu).

Wywodził się z plemienia Dinka, słynącego z wysokiego wzrostu, stanowiącego znaczną część Sudanu Południowego. W obronie był skałą nie do zatrzymania. Co ciekawe, jest jedynym zawodnikiem w dziejach NBA, który ma na koncie więcej bloków (2086) niż punktów (1599).

Nie tylko postura i "czapy", które rozdawał przeciwnikom, go wyróżniały. Był przede wszystkim gigantem o wielkim sercu. Bardzo aktywnie udzielał się w różnorakich przedsięwzięciach charytatywnych, zwłaszcza na rzecz swego rodzinnego kraju. Był ambasadorem afrykańskiej koszykówki w Stanach Zjednoczonych, ale nie tylko. W Kairze założył szkółkę koszykarską, której absolwentem był właśnie Luol Deng i jego bracia. To właśnie on zaszczepił im koszykarskiego bakcyla. 

– To niesamowite, jak przez ten krótki okres, kiedy przebywał w Egipcie, zmienił tyle ludzkich żyć. Moi bracia grali później w Europie, ja grałem w NBA, moi przyjaciele także grali na Starym Kontynencie, czy na Bliskim Wschodzie. Bez niego nie moglibyśmy tyle osiągnąć – wspominał Deng w rozmowie z "Bleacher Report". Manute Bol zmarł w 2010 roku na niewydolność nerek, na dokładnie rok przed niepodległością swojej ojczyzny. Tradycje rodzinne kultywuje jego syn, Bol Bol, który obecnie gra w Phoenix Suns. Na mundialu go jednak nie zobaczymy.

Gorzkie słowa po awansie kadry. "Nie chcesz grać? Nie przyjeżdżaj"

Czytaj też

Gorzkie słowa po awansie kadry. "Nie chcesz grać? Nie przyjeżdżaj"

Polak chwalony po awansie. "Jest jednym z najlepszych w Europie"

Czytaj też

Polak chwalony po awansie. "Jest jednym z najlepszych w Europie"

ROZSIANI PO CAŁYM ŚWIECIE

Luol Deng przejął od zmarłego Manute Bola pałeczkę ambasadora koszykówki w Sudanie Południowym. Założył fundację swojego imienia, pomagał humanitarnie, wspierał finansowo ośrodki edukacyjne, a od 2019 roku, czyli momentu zakończenia sportowej kariery, jest prezesem krajowej federacji. Od początku kadencji zmagał się z różnymi problemami. Ba, w Sudanie Południowej do dziś nie ma krytej hali do koszykówki. Każdy mecz "Jasne Gwiazdy" (przydomek reprezentacji – przyp. red.) rozgrywały na wyjeździe, co utrudniało rekrutację do kadry narodowej. Deng, który najpierw był przez moment szkoleniowcem reprezentacji, przekonywał rozsianych po całym świecie rodaków. Wojna i bieda spowodowała, że na przestrzeni lat tysiące ludzi albo trafiło do obozów dla uchodźców w sąsiednich krajach, albo znalazło bezpieczny grunt w takich państwach, jak USA, Kanada, Australia, czy Wielka Brytania. Z dwunastu zawodników powołanych na mundial aż pięciu ma także australijskie obywatelstwo, trzech amerykańskie, a dwóch kanadyjskie. Historia każdego z nich jest wyjątkowa.

Podobnie jak Luol Deng, Mangok Mathiang w wieku pięciu lat musiał uciekać z matką i piątką rodzeństwa do Egiptu, zostawiając ojca, który wolał pozostać w Sudanie. Ojciec i dziadek Petera Joka zginęli w czasie drugiej wojny sudańskiej, a on sam z rodziną musieli ukrywać się w obawie przed śmiercią w Ugandzie i Kenii. Jeden z liderów zespołu, Nuni Omot, który w latach 2020-2021 grał w Treflu Sopot, urodził się w obozie dla uchodźców w Nairobi, w Kenii. Również jako uchodźca w Ugandzie dorastał 16-letni, mierzący już 216 cm wzrostu, Khaman Maluach, który jest trzecim najmłodszym koszykarzem w historii czempionatu. W koszykówkę gra dopiero od... czterech lat.

Wenyen Gabriel otrzymał zaś imię oznaczające w języku Dinka "otrzyj swoje łzy" po siostrze, która zmarła, gdy była niemowlęciem. I choć nie pamięta życia w Sudanie Południowym, gdyż jego rodzina uciekła z nim do Kairu, gdy miał niespełna dwa miesiące, to utożzsamia się z najmłodszym państwem świata.

– To zaszczyt, że będziemy mogli reprezentować nasz kraj na mistrzostwach świata. Przebyliśmy długą drogę do tego miejsca. Wiemy, jak ważny jest występ dla naszych rodaków, jakie to ma ogromne znaczenie i jak ważne jest reprezentowanie koszulki z napisem Sudan Południowy – powiedział Gabriel, który na co dzień występuje w Los Angeles Lakers.

Polak chwalony po awansie. "Jest jednym z najlepszych w Europie"

Czytaj też

Polak chwalony po awansie. "Jest jednym z najlepszych w Europie"

Polska powalczy o IO. Ma swojego "cichego" bohatera

Czytaj też

Polska powalczy o IO. Ma swojego "cichego" bohatera

ZASKOCZYLI W AFRYCE, TERAZ CZAS NA ŚWIAT

Deng i obecny selekcjoner kadry, Royal Ivey (również asystent trenera w Brooklyn Nets – przyp. red.), w krótkim odstępie czasu zbudowali monolit, który z roku na rok robi piorunujące wyniki. W debiucie na mistrzostwach Afryki w 2021 roku, "Jasne Gwiazdy", z wieloma zawodnikami bez klubów, dotarły do ćwierćfinału, gdzie przegrały z późniejszymi mistrzami, Tunezją. Rok później dwukrotnie zemścili się na nich w eliminacjach mundialu. Łącznie w dwunastu spotkaniach, ponieśli tylko jedną porażkę, wywalczając w cuglach awans na czempionat, jako najlepsza drużyna z Czarnego Lądu. Po ostatnim zwycięstwie w Alexandrii nad gospodarzami, Egiptem (97:77), reprezentantów w stolicy Sudanu Południowego, Dżubie, witały rzesze kibiców.

– Mieliśmy siedem tysięcy ludzi ustawionych w kolejce na lotnisku. To było prawdopodobnie najbardziej celebrowane wydarzenie od czasu Dnia Niepodległości – powiedział cytowany przez portal "Olympics.com" Deng.

– Potrafimy dobrze biegać, skakać, rzucać. Razem jako grupa stanowimy jedność. Dzięki naszej więzi znamy nasze mocne i słabe strony. To właśnie sprawiło, że jesteśmy w tym miejscu, w którym jesteśmy teraz. Mam już cel zapisany wielkimi literami – IGRZYSKA – dodał z kolei po zakwalifikowaniu się na mistrzostwa Nuni Omot.

I choć Sudan Południowy jest drugim najniżej sklasyfikowanym państwem uczestniczącym w mundialu w rankingu FIBA (62. pozycja), to ich szanse na historyczne igrzyska nie powinny być traktowane w scenariuszu science-fiction. "Jasne Gwiazdy" nieźle spisały się w sparingach, wygrywając z Iranem, Jordanią czy Wenezuelą, a tylko przegrywając z Australią i Brazylią. Pokazali w nich swoje najmocniejsze atuty – świetną grę w tranzycji i niezłą skuteczność z dystansu.

Bezpośrednio z mundialu awans do Paryża wywalczy najwyżej sklasyfikowana drużyna z kontynentu. Porównując pod uwagę zestaw przeciwników z tymi, jakie mają inne reprezentacje z Afryki, najmłodsze państwo świata nie jest bez szans. W grupie B zagra co prawda z Serbią, ale także będącymi w zasięgu, Chinami i Portoryko. Do kolejnej fazy turnieju awansują po dwie najlepsze ekipy.

Prezes Luol Deng sam uważa, że jego zespół nie jest faworytem do awansu, a udział w mistrzostwach traktuje jako cenne doświadczenie, które ma zaprocentować w przyszłości. Wynik sportowy jest najmniej ważny, najważniejsze jest sprawienie uśmiechu na twarzy swoim rodakom.

– Jesteśmy grupą facetów, którym zależy na zwycięstwie ze względu na to, co przynosi ono narodowi. Nie chodzi o koszykówkę, chodzi o Sudan Południowy.

Polska powalczy o IO. Ma swojego "cichego" bohatera

Czytaj też

Polska powalczy o IO. Ma swojego "cichego" bohatera