Co to jest breaking? I skąd się wzięli b-boys i b-girls? W tym artykule znajdziecie odpowiedzi na wszystkie nurtujące Was pytania! A już 3 marca w Krakowie odbędą się polskie finały Red Bull BC One.
B jak breaking
Według słownika breaking to łamanie. Według ulicy – forma tańca, która narodziła się w latach 70. w nowojorskim Bronksie. Mówi się o nim, że to najbardziej dynamiczny taniec i taki, który daje poczucie wolności. Breaking to – obok didżejingu, rapu oraz graffiti – jeden z filarów kultury hip-hop. Jedno z tych zajęć, które pozwalało biednej, amerykańskiej młodzieży aktywizować się i dzielić wspólne pasje.
Breaking bywa nazywany również breakdancem, ale uwaga: "Breakdance to ignorancki termin wymyślony przez media. My tańczymy breaking" – jak mówią najstarsi tancerze. Breaking jest nazwą, która powstała w latach 70. Termin breakdance pojawił się natomiast w mediach w latach 80. Kiedy breaking rozprzestrzeniał się po całym świecie i moda na ten taniec opanowała też dzielnice innych metropolii, próbujący to relacjonować dziennikarze, niekoniecznie znający się na kulturze hip-hopie, zaczęli mówić i pisać o tym tanecznym fenomenie: breakdance.
C jak cypher
Cypher z angielskiego to szyfr, kod, ale też – w tańcu jakim jest breaking – krąg, kółko, w którym b-boys i b-girls prezentują swoje umiejętności.
D jak DJ
DJ to nieodzowna postać breakingu. To od niego też wszystko w tym tańcu się zaczęło. Jak wspominał Druh Sławek w "Historii hip-hopu" na naszej stronie: w nowojorskim Bronksie odbywały się imprezy, na których DJ-e puszczali ludziom muzykę inną niż ta, która leciała wówczas w popularnych dyskotekach. Jeden z nich – DJ Kool Herc – odkrył podczas takiego grania, że w momencie tzw. breaków, czyli – za "Antologią Polskiego Rapu" wyodrębnionego z funkowego bądź jazzowego utworu zapętlonego przejścia perkusyjnego – chętnie tańczą. Zaczął więc te breaki robić częściej i dłużej. Tak narodził się właśnie breaking, a DJ-e i ich muzyka stale towarzyszą tancerzom.
E jak ekipy
Tancerze, czyli b-boye i b-girls, tworzą ekipy, które rywalizują ze sobą. Jak podkreślał w wywiadzie z Red Bullem B-Boy Yarko: "W ekipie jest największa siła. Jeden tancerz przesiąka w niej drugim i jeden drugiego popycha do dalszego rozwoju. Bandą zawsze można zrobić więcej niż w pojedynkę".
F jak freeze
Jeden z fundamentalnych ruchów w breakingu. Freeze, czyli zamrożenie – to pozycja tancerza bez ruchu, np. na zakończenie rundy w pojedynku z innym b-boyem. Coś jak postawienie kropki dla swojego występu. Pozostałe podstawowe ruchy w breakingu to toprock (praca rąk i nóg), downrock (zejście do parteru) i powermovesy (energiczne figury, takie jak obroty na ramionach).
H jak hip-hop
Kultura, z której wywodzi się breaking. Ta narodziła się w Stanach w odpowiedzi na wielką popularność muzyki disco. Przyjmuje się, że hip-hop narodził się 11 sierpnia 1973 roku na nowojorskim Bronksie, na imprezie, na której młodzież bawiła się przy mieszance muzyki soul i funk.
I jak igrzyska
Letnie w Paryżu w 2024 roku, na których breaking debiutuje jako dyscyplina olimpijska. Ze strony igrzysk to ukłon w kierunku młodych ludzi, zafascynowanych tańcem i hip-hopem, dla breakingu – szansa na pokazanie się całemu światu i zmotywowanie młodych ludzi do spróbowania swoich sił w tym tańcu.
J jak jury
Osoby oceniające pojedynki b-boys i b-girls oraz wskazujące wygranych. Najczęściej poprzez indywidualne wskazanie ręką zwycięzcy lub podniesienie tablicy z jego imieniem. Jurorzy, którymi są sami tancerze, oceniają charakter zawodników, ich umiejętności techniczne, ale i finezję w tańcu i muzykalność. "Na co zwraca uwagę sędzia podczas walki?" – zapytaliśmy kiedyś B-Boya Lil G. Odpowiedział: „Czy zawodnicy naprawdę cieszą się i żyją tańcem. Czy dają z siebie wszystko w trakcie bitwy i czy potrafią współgrać z muzyką”.
L jak Lord of the Floor
Red Bull Lord of the Floor to jedna z imprez, która mocno wypromowała breaking w świecie. Wzięły w niej udział ekipy b-boyów, rywalizujące ze w pojedynkach tanecznych. Płyty DVD z nagraniem wydarzenia z 2001 r. były oglądane niemal na każdym kontynencie, zarażając tym tańcem miliony ludzi. To dało podwaliny pod Red Bull BC One – coroczne, globalne zawody z pojedynkami 1 na 1, które wystartowały w 2004 roku, a 19 lat później – w listopadzie 2024 – zgromadziły na paryskim Stade Roland-Garros i ponad 8 tys. widzów.
M jak muzyka
Bez muzyki nie byłoby breakingu. To przy funkowych nagraniach, miksowanych na amerykańskich przez DJ-ów, narodzili się b-boye i ich taniec. Jeden z najbardziej znanych polskich tancerzy, B-Boy Kleju, powiedział kiedyś: "Żeby móc w pełni cieszyć się wolnością tego tańca nie wystarczy poznać podstawowe ruchy, ale trzeba również poznać podstawy muzyki". Muzykalność i wyczucie rytmu są w breakingu niezwykle ważne.
P jak polska scena
Breaking to taniec, który narodził się w latach 70. XX wieku na amerykańskiej ulicy. Jak trafił do Polski? Sadi, jeden z pionierów polskiego hip-hopu: "W pierwszej połowie lat 80. trzeba było szukać i naprawdę o te informacje się postarać. Musieliśmy zadowalać się pojedynczymi artykułami o hip-hopie w zagranicznych czasopismach, do których udawało nam się docierać różnymi szlakami. To były proste komunikaty typu: pojawił się nowy utwór Afrika Bambaataa. Jakieś zdjęcie chłopaka kręcącego się na głowie na moście w Nowym Jorku czy okładka płyty przedstawiająca postać b-boya. To musiało nam wystarczać, to od tego się zaczęło". Historię polskiego breakingu możesz poznać czytając wszystkie części naszego specjalnego cyklu – do sprawdzenia tutaj.
R jak Red Bull BC One
Red Bull BC One to najbardziej znane w świecie breakingu wydarzenie z pojedynkami 1 na 1. Co roku tancerze w kilkudziesięciu krajach rywalizują ze sobą w lokalnych cypherach i o udział w Światowym Finale Red Bull BC One. Pierwszy taki finał miał miejsce w 2004 roku w szwajcarskim Biel, ostatni – w 2023 r. w Paryżu. W 2024 roku najlepsi tancerze przylecą na 21. Red Bull BC One World Final do Rio de Janeiro.
S jak społeczność
B-boys i b-girls traktują się jak jedna wielka rodzina. Bardzo ważne jest dla nich przywiązanie do ekip, z których się wywodzą, jak i przekazywanie sobie nawzajem wiedzy, inspiracji oraz motywacji – do jak najlepszego tańca i promocji breakingu wśród kolejnych pokoleń.
T jak tancerze
Czyli b-boys (panowie) i b-girls (panie). "B-boy" to skrót od „beat boy” lub "break boy" – tancerza, który tańczy do breaków, granych z płyt przez DJ-a. Ich historię przypomina Crazy Legs, czyli jeden z najbardziej znanych b-boyów na świecie: "Sporo osób zaczęło tańczyć breaking tylko dlatego, że nie mogło znieść trudnych sytuacji w swoich domach. Sam jestem z Bronxu i wiem, co to znaczy". Inny światowej sławy B-Boy, Poe One wspominał, że taniec dał mu to, czego nie dawał dom. „To była moja ucieczka od domowego chaosu. W tańcu mogłem wszystko kontrolować”.
W jak World Final
Dokładnie: Red Bull BC One World Final. Światowy finał, w którym co roku biorą najlepsi b-boys i b-girls z całego świata. Także z Polski. By w nim wystąpić, trzeba najpierw wziąć udział w krajowych eliminacjach – Red Bull BC One Cypher Poland – wygrać je, a następnie przejść jeszcze tzw. cypher ostatniej szansy (Last Chance Cypher), który odbywa się już w przeddzień Światowego Finału. Do tej pory podczas Red Bull BC One World Final mieliśmy kilku reprezentantów. Taka sztuka udała się b-boym: Klejowi, Thomazowi i Wigorowi, oraz B-Girl Paulinie.