13 cze 2024 | Piłka nożna / Euro 2024

Zielinski mistrzem Niemiec i... okupantem Polski? Zaskakujący życiorys znaleziony w Hanowerze

Klemens Zielinski był Polakiem i zdobył mistrzostwo Niemiec? Przeprowadziliśmy małe śledztwo w Niemczech! (fot: Getty/TVP/Hannover96)

Piotr Kamieniecki, Mateusz Miga

Zielinski mistrzem Niemiec. Brzmi niewiarygodnie? A jednak już się wydarzyło. To zapomniana historia, która łączy się z czasami II Wojny Światowej, Republiką Federalną Niemiec i historią, w której Polacy ruszali do Zagłębia Ruhry, by pracować w miejscowych kopalniach. Przeprowadziliśmy małe śledztwo, by zrozumieć, o co chodzi z piłkarzem o tak polskim nazwisku.

DALSZĄ CZĘŚĆ PRZECZYTASZ POD REKLAMĄ

Obejrzeliśmy mecz Polaków razem z rywalami. "Macie przechlapane"!

KORESPONDENCJA Z HANOWERU

Reprezentacja Polski we wtorek dotarła do Niemiec. Drużyna Michała Probierza będzie przygotowywała się na boiskach akademii klubu Hannover 96. Barwy ekipy Die Roten reprezentowało w przeszłości dziesięciu Polaków. W tym gronie byli między innymi Roman Wójcicki, Andrzej Kobylański, Sławomir Majak, Dariusz Żuraw, Jacek Krzynówek czy Artur Sobiech. Krótki spacer po klubowych obiektach wystarczył, by w kronikach odkryć Klemensa Zielinskiego, mistrza Bundesligi z 1954 roku.

Klemens Zielinski został mistrzem Niemiec

W sklepie Hannoveru uwagę przyciąga pewna koszulka stylizowana na taką, którą piłkarze zakładali w przeszłości. To projekt z 1954 roku, kiedy Die Roten świętowali drugie w historii mistrzostwo kraju. To była gigantyczna sensacja. O wszystkim decydowało spotkanie z FC Kaiserslautern, które tworzyło trzon kadry RFN-u. Wielka niespodzianka stała się jednak faktem, a Hannover 96 pokonał Czerwone Diabły 5:1.

Młody fan modlił się o autograf "Lewego". Wydarzył się cud

Czytaj też

Robert Lewandowski i szczęśliwy kibic (fot. PAP / TVPSPORT.PL)

Młody fan modlił się o autograf "Lewego". Wydarzył się cud

– To hanowerski cud – zgodne były media. – To odmieniło życie moje i kolegów. Oderwaliśmy łatkę szarych myszek. Każdy dostał też niezbyt dużą premię na poziomie 1000 marek. Do tego doszły podarki od sponsorów i wakacje w Waging am See – mówił Hannes Tkotz, jeden z piłkarzy świętujących tytuł. Nas najbardziej interesuje jednak Zielinski. Polsko brzmiące nazwisko zwraca na siebie uwagę, choć nie ma wielu źródeł, które wspominają o podstawowym zawodniku Hannoveru z mistrzowskich czasów.

Wiadomo, że był napastnikiem. Wiadomo, że przed grą w Hanowerze występował też w Rot-Weiss Oberhausen, TSV Detmold oraz VfB Bielefeld. Doceniano jego rozumienie gry i boiskową inteligencję. – To jeden z najbystrzejszych piłkarzy, których widziałem – mówił trener Helmut Kronsbein.

Historia staje się jeszcze ciekawsza, gdy okazuje się, że Zielinski ma za sobą grę w tym samym klubie z Ernestem Wilimowskim. To piłkarz, który zapisał się w historii polskiego futbolu czterema bramkami w przegranym 5:6 meczu z Brazylią na mundialu w 1938 roku. Potem na lata został wyklęty, bo podpisał volkslist i grał w reprezentacji Trzeciej Rzeszy. Dla wielu stał się po prostu zdrajcą.

Polskie nazwisko i… gra w okupowanym Krakowie

Staramy się znaleźć odpowiedź na to, kim jest Zielinski. Historia prowadzi nas do czasów II Wojny Światowej, gdy piłkarz pojawia się w Krakowie. Trafia tam, by grać w lidze zarządzanej przez nazistów.

Zielinski występuje w klubie Molders Kraków. To zespół stworzony przy garnizonie Luftwaffe w Małopolsce. Wilimowski został tam oddelegowany jako żołnierz sił powietrznych. Podobnie było z Henrykiem Spodzieją, który potem grał w barwach AKS-u i Budowlanych Chorzów. Zakładamy, że również Zielinski był powołany do wojska i skierowano go do gry w garnizonowym klubie piłkarskim.

Młody fan modlił się o autograf "Lewego". Wydarzył się cud

Czytaj też

Młody fan modlił się o autograf "Lewego". Wydarzył się cud

Klemens Zielinski na pamiątkowej koszulce dostępnej w sklepie Hannover 96 (fot: TVP)

To był armagedon! Reprezentacja Polski dotarła do Niemiec na Euro

Czytaj też

Reprezentanci Polski dotarli do Hanoweru (fot. PAP)

To był armagedon! Reprezentacja Polski dotarła do Niemiec na Euro

Klub w Krakowie powstał na polecenie Hansa Franka, rezydującego na Wawelu zbrodniarza, który był generalnym gubernatorem okupowanych obszarów polskich. Zielinski występował w garnizonowej lidze nieregularnie. Pojawiał się w Krakowie i Polsce, by mierzyć się z innymi podobnie funkcjonującymi drużynami. Po drodze reprezentował też LSV Dievenow oraz LSV Putnitz działający w bazie lotniczej koło Damgarten.

Drużyna Molders została mistrzem okręgu krakowskiego. To była część kwalifikacji do turnieju o czempionat Generalnego Gubernatorstwa, w którym mierzyły się też ekipy z okręgów warszawskiego, radomskiego, lubelskiego i galicyjskiego. Klub Zielinskiego okazał się najlepszy. Z czasem piłka nożna na okupowanych terenach w Polsce odeszła w niepamięć. Wszystkie drużyny zostały rozwiązane w 1944 roku, kiedy postępowało natarcie sowieckiej armii.

Zielinski – Polak? Niemiec? RuhrPolen?

Polskie nazwisko. Piłkarz wojskowych klubów, które okupowały nasz kraj. Mistrz RFN-u. Kim więc był Zielinski?

To pytanie nurtuje i intryguje. Wiemy, że piłkarz urodził się w 1922 roku. Nie jest jednak znane jego miejsce urodzenia. Czas udać się po pomoc. Hannover 96 ma jedno z największych archiwów w Niemczech. – Klasyfikujemy go jako Niemca, ale… – mówi nam Christoph Lahner, który zajmuje się historią klubu z Dolnej Saksonii.

To w archiwum hanowerskiego klubu znajdujemy najrealniejszą wersję dotyczącą życia Zielinskiego. – Możliwe, że był potomkiem pierwszych "Ruhrpolen". W dziewiętnastym wieku do Zagłębia Ruhry przeprowadziło się wielu Polaków, którzy szukali zatrudnienia w kopalniach węgla. Stąd określenie "Ruhrpolen". Bardzo podobną historię miało wielu znanych piłkarzy. Tak było z Hansem Tilkowskim grającym w Borussii Dortmund czy Fritzem Szepanem, który występował w Schalke – opowiada nam Lahner z archiwum Hannover 96.

Wiele wskazuje na to, że Zielinski był potomkiem Polaków. Sam był jednak Niemcem, który zapewne nie miał wielkich związków z krajem jego przodków. Po zakończeniu kariery piłkarz był często zapraszany na mecze Hannoveru, jako jeden z bohaterów mistrzowskiego sezonu w 1954 roku.

Po zakończeniu kariery Zielinski nie miał już wielkiego związku z piłką. Były mistrz Niemiec zdecydował się na pracę w administracji urzędu miasta w Hanowerze. Zmarł w 2002 roku.

To był armagedon! Reprezentacja Polski dotarła do Niemiec na Euro