1970: ciekawostki

IX Copa del Mundo - Coupe Rimet – Meksyk 1970

Termin: 31 maja – 21 czerwca (22 dni)
Liczba zespołów: 16
Mecze: 32
Gole: 95 (średnia na mecz 2,97)
Stadiony: 5
Miasta-gospodarze: 5 (Guadalajara, León, Mexico City, Puebla, Toluca)

Mistrz świata: Brazylia
Finał: Brazylia – Włochy 4:1
Mecz o 3 miejsce: RFN – Urugwaj 1:0
Król strzelców: Gerd Müller (RFN) – 10 goli
Uczestnicy: Anglia, Belgia, Brazylia, Bułgaria, Czechosłowacja, Izrael, Maroko, Meksyk, Niemcy Zachodnie, Peru, Rumunia, Salwador, Szwecja, Urugwaj, Włochy, ZSRR.

- Pierwszy mundial poza Europą i Ameryką Południową.
- Brazylia mistrzem świata po raz trzeci. Zdobyła na własność Puchar Rimeta.
- Zgłosiło się 75 krajów, ale ostatecznie grało tylko 70 (4 zgłoszenia odrzucono, 1 reprezentację zdyskwalifikowano – KRL-D za odmowę gry z Izraelem).
- Pierwszy raz w historii drużyna z Afryki miała zapewnione bezpośrednie miejsce w finałach.
- Po raz pierwszy dopuszczono zamiany zawodników trakcie gry.
- Po raz pierwszy wprowadzono żółte i czerwone kartki.
- Pierwszy raz grano piłkami firmy Adidas.
- Pierwszy raz przyznano nagrodę FIFA Fair Play (wygrało Peru).
- Debiutanci w finałach (3): Izrael, Maroko, Salwador.
- 28 sędziów, w tym 5 tylko liniowych.

Stadiony:
Estadio Jalisco, Guadalajara (8 meczów)
Estadio Nou Camp, León (7 meczów)
Estadio Azteca, Mexico City (10 meczów)
Estadio Cuauhtémoc, Puebla (3 mecze)
Estadio Luis Dosal, Toluca (4 mecze)

Fakty:
- Zgodnie z regulaminem Brazylia, trzeci raz wygrywając mundial, zdobyła na własność Puchar Rimeta. FIFA musiała ufundować nowe trofeum na kolejny turniej w 1974 roku.
- W półfinałach w Meksyku grali tylko byli mistrzowie świata (RFN, Urugwaj, Włochy i Brazylia).
- Do mistrzostw nie zakwalifikowała się Portugalia. Trzecia drużyna z 1966 roku zajęła ostatnie miejsce w grupie eliminacyjnej za Rumunią, Grecją i Szwajcarią. Po barażu z Czechosłowacją odpadły też Węgry, aktualny mistrz olimpijski z Meksyku’1968. Sensacją był awans Peru kosztem Argentyny.
- Polska wyprzedziła w grupie eliminacyjnej Holandię, ale zajęła tylko 2 miejsce, za Bułgarią.
- Przed losowaniem finałów nie było rozstawienia zespołów.
- Żaden piłkarz nie zobaczył czerwonej kartki.
- Pierwszy raz o kolejności w grupie, w przypadku równej liczby punktów, decydowała różnica, a nie stosunek goli.
- Grano piłkami „Telstar” produkcji Adidasa. Od tej pory ta firma zawsze dostarcza piłki na finały MŚ.

Pierwszy w historii kraj, który 3 razy zdobył mistrzostwo świata: Brazylia (poprzednio 1958 i 1962).
Pierwszy i jedyny w historii zawodnik, który 3 razy zdobył mistrzostwo: Pele (Brazylia).
Pierwszy mistrz świata jako zawodnik i potem jako trener: Mario Zagallo (Brazylia). Jako zawodnik wygrywał w latach 1958 i 62, jako trener 1970. Ten wyczyn powtórzył tylko Franz Beckenbauer (zawodnik – 1974, trener – 1990).
Pierwsi piłkarze, którzy zdobywali gole na 4 mundialach: Pele (Brazylia) i Uwe Seeler (RFN). Obaj strzelali na turniejach 1958, 62, 66, 70.
Pierwsza w historii zmiana zawodnika w trakcie meczu: Anatolij Puzacz za Wiktora Sieriebriannikowa w 46. minucie meczu ZSRR z Meksykiem, 31 maja 1970.
Pierwsze wejście rezerwowego bramkarza w trakcie meczu: Raducanu Necula za Stere Adamache, w 28 minucie meczu Rumunii z Brazylią, 10 czerwca 1970.
Pierwsza w historii żółta kartka: Jewgienij Łowczew (ZSRR) w 31 minucie meczu z Meksykiem, 31 maja 1970.
Pierwszy rezerwowy, który strzelił gola: Juan Basaguren (Meksyk) w meczu z Salwadorem, 7 czerwca 1970, wszedł na boisko w 78 minucie, strzelił w 83.
Zawodnik z największą wówczas w historii liczbą meczów: Uwe Seller (RFN) - 21 spotkań w latach 1958-70 (1980 minut na czterech mundialach). Jego rekord pobił dopiero Lothar Matthaeus (RFN) w 1998 roku – 25 meczów.
Pierwsze w historii losowanie wyznaczające kolejność w grupie: Meksyk i ZSRR skończyły rozgrywki z równą liczbą punktów (5) i różnicą bramek (5). Losowanie wskazało, że grupę wygrał Meksyk.
Pierwsza raz, gdy różnica bramek decydowała o awansie z grupy: Urugwaj i Szwecja miały po 3 punkty, ale Urugwaj różnicę +1, zaś Szwecja 0.
Pierwszy mecz zespołu z Afryki bez porażki: Maroko – Bułgaria 1:1, 11 czerwca 1970.
Pierwszy w historii oficjalny protest: ekipa ZSRR po ćwierćfinale z Urugwajem (0:1) twierdziła, że jedyny gol padł po wcześniejszym wyjściu piłki na aut. Protest odrzucono.
Ojciec, a potem syn na mundialu – pierwszy raz: Martin Vantolra grał dla Hiszpanii w 1934 roku (jeden mecz w ćwierćfinale z Włochami), a jego syn Jose Vantolra w 1970 roku reprezentował Meksyk (4 mecze). To pierwszy w historii przypadek pary ojciec-syn i bardzo szczególny, bo reprezentowali oni inne kraje. W czasie wojny domowej w Hiszpanii Martin Vantolra, będący w 1937 roku na tournee z Barceloną, postanowił nie wracać do kraju i został w Meksyku. Syn reprezentował już nową ojczyznę.
Pele, Uwe Seller i Karl-Heinz Schnellinger wystartowali na mundialu po raz czwarty (1958, 62, 66, 70) – wcześniej tylko Carbajal i Djalma Santos tego dokonali. Czwarty raz na mundialu był też Lew Jaszyn z ZSRR – tym razem jednak nie zagrał ani minuty. Czwarte mistrzostwa zaliczył też Bobby Charlton, ale grał „dopiero” trzeci raz (był w kadrze Anglii w 1958 roku tylko jako rezerwowy).
Pele został drugim w historii po Vavie zawodnikiem, który strzelał gole w dwóch meczach finałowych.

Ciekawostki:
- Firma Panini po raz pierwszy wydała album do kolekcjonowania naklejek z portretami piłkarzy uczestniczących w MŚ.
- Mecze w Toluce rozgrywano na wysokości 2680 m n.p.m.
- Dopuszczono zmianę dwóch zawodników w trakcie meczu. Każdy zespół spośród swoich 22 graczy zgłaszał do danego spotkania 16 (reszta siedziała na trybunach, bez prawa wejścia do gry - obecnie na ławce rezerwowych mogą siedzieć wszyscy zawodnicy z danej kadry).
- Regulamin nadal przewidywał, że w ćwierćfinałach i półfinałach w przypadku remisu po dogrywce miało być losowanie zwycięzcy (tylko finał miał być powtarzany). Ostatni raz obowiązywały takie zasady - w 1974 i 78 roku drugą fazę rozgrywano już w grupach, a w 1982 roku wprowadzono rzuty karne jako metodę ustalania zwycięzcy.
- Pierwszy mundial transmitowany w telewizji w kolorze.
- Maskotka mistrzostw: mały chłopiec w sombrero, Juanito.
- Przewaga trzech bramek w finale mś zdarzyła się wcześniej tylko w 1958 roku, a później tylko w 1998.
- Argentyna jedyny raz w historii odpadła w grach eliminacyjnych.
- Maroko było pierwszą drużyną z Afryki w finałach od 1934 roku.
- Jairzinho z Brazylii strzelał gole we wszystkich sześciu meczach Brazylii, łącznie z finałem.
- Ekipę Brazylii prowadził Zagalo (wcześniej dwukrotny mistrz świata), który zaledwie 2 miesiące przez turniejem zastąpił trenera Saldanhę.
- Ekipę Peru trenował Didi, niegdyś też dwukrotny mistrz świata z Brazylią.
- Ekipę Urugwaju prowadził Juan Hohberg, słynny strzelec dwóch goli w półfinale z Węgrami w 1954 roku.
- Sędzia Yamasaki, reprezentujący Meksyk, na poprzednich dwóch mundialach prowadził spotkania jako obywatel Peru.
- „Obrona stulecia” – tak określa się interwencję bramkarza Anglii Banksa po strzale głową Pele w meczu grupowym.
- „Mecz stulecia” to określenie półfinału Włochy-Niemcy, w którym aż 5 goli padło w dogrywce. Włosi wygrali 4:3.
- Pierwszy raz użyto terminu „grupa śmierci” na określenie rywalizacji Brazylii, Anglii, Czechosłowacji i Rumunii.
- W atmosferze zaciętej rywalizacji w eliminacyjnych meczach Hondurasu i Salwadoru doszło do „wojny futbolowej”, konfliktu zbrojnego między tymi państwami.