Kolarstwo – sport śmiertelnie niebezpieczny. Zawodnicy, którzy zginęli podczas wyścigów

Zobacz też: Skrucha sprawcy dramatu w TdP. "Nie mogę znaleźć słów"

Największe wyścigi kolarskie świata obfitują w spektakularne sprinty, podjazdy i zjazdy. Nie zawsze są one bezpieczne. Kraksy w tej dyscyplinie sportu zdarzają się bardzo często i są traktowane jak chleb powszedni. Niektóre mają jednak dramatyczne konsekwencje. Lista kolarzy, którzy zginęli na etapach najważniejszych zmagań, jest zdecydowanie zbyt długa. Rozpoczyna ją Francisco Cepeda – pierwsza ofiara Tour de France. W 1935 roku Hiszpan podczas zjazdu z Col du Galibier – jednej z najbardziej emblematycznych przełęczy w Wielkiej Pętli – nie wyrobił na zakręcie i zjechał w skały. Upadek był tak mocny, że kolarz zmarł jeszcze tego samego dnia w szpitalu w Grenoble.

Kolarze, którzy zginęli podczas Tour de France

Drugą ze śmierci w Wielkiej Pętli była ta najbardziej kontrowersyjna, Toma Simpsona. Brytyjczyk, który w 1965 roku zdobył tytuł mistrza świata w wyścigu ze startu wspólnego, dwa lata później w tajemniczych okolicznościach zginął pod słynnym szczytem Mont Ventoux. W trakcie podjazdu na samotny szczyt w Prowansji Simpson wycieńczony spadł z roweru, lecz przy pomocy kibiców ponownie zasiadł na siodełku. Przejechał jeszcze kilkadziesiąt metrów, po czym runął na ziemię. Reanimacja nie przyniosła skutku.


Simpson zmarł w drodze do szpitala w Awinionie. Oficjalną przyczyną był atak serca – po kilku dniach okazało się jednak, że w jego organizmie wykryto alkohol i amfetaminę, które miały pomóc mu w osiągnięciu dobrego rezultatu. Zamiast tego przyniosły mu śmierć.

Narkotyki mogły być także przyczyną śmierci Knuda Jensena. Duńczyk był pierwszą ofiarą w kolarstwie podczas igrzysk olimpijskich. Siedem lat przed tragedią Simpsona, Jensen był jednym z faworytów wyścigu w Rzymie. Jego organizm nie wytrzymał czterdziestostopniowego upału. W wyścigu drużynowym do mety musiało dotrzeć co najmniej trzech z czterech kolarzy z danej reprezentacji. Jeden z Duńczyków wypadł wcześniej, Jensen chciał dojechać za wszelką cenę, lecz w pewnym momencie zgłosił kolegom, że słabnie. Niels Baunsoe i Vagn Bangsborg podtrzymali rodaka przed upadkiem, polali wodą, a ten poczuł się lepiej. Na chwilę. Jensen upadł i uderzył głową o chodnik. W ten sposób złamał kości czaszki.

Mimo akcji ratunkowej – nota bene przeprowadzanej w przegrzanym namiocie wojskowym – zmarł nie odzyskawszy przytomności. Podczas śledztwa trener duńskiej kadry przyznał się, że podał kolarzom zabronione specyfiki, w tym amfetaminę. Lekarze przeprowadzający sekcję jej nie wykryli, przynajmniej oficjalnie. Po latach jeden z doktorów przyznał się, że w organizmie Duńczyka znaleziono śladowe ilości wielu zakazanych substancji. Śmierć Jensena spowodowała, że Międzynarodowy Komitet Olimpijski utworzył komisję lekarską w 1961 roku. Od tego czasu badano olimpijczyków pod kątem stosowania dopingu.

Trzecią i jak na razie ostatnią tragedią w Tour de France była śmierć Fabio Casartellego. Mistrz olimpijski z Barcelony na piętnastym etapie Wielkiej Pętli w 1995 roku uczestniczył w kraksie na zjeździe z Col de Portet-d’Aspet w Pirenejach. Włoch upadając, uderzył głową w betonową barierę. Kask nie był obowiązkowym wyposażeniem kolarzy, więc nic nie zamortyzowało uderzenia. Casartelli stracił sporo krwi, nie odzyskał przytomności i zmarł kilka godzin później w szpitalu. Po jego śmierci zaczęto zastanawiać się nad koniecznością zakładania kasku. By tak się stało – niestety – potrzebna była jeszcze jedna śmierć. Śmierć Andrieja Kiwiliewa.

Do brzemiennego w skutki zdarzenia doszło 11 marca 2003 roku podczas Paryż-Nicea. Na trasie z La Clayette and Saint-Etienne doszło do wypadku z udziałem kilku kolarzy, m.in. Andrieja Kiwiliewa oraz Marka Rutkiewicza. Obaj jeździli w grupie Cofidis. Polakowi nie stało się nic poważnego, ukończył tamten etap. Kazach doznał poważnych obrażeń głowy i był w krytycznym stanie. Kiwiliewa, czwartego kolarza Tour de France 2001, pozostającego w śpiączce, przewieziono do szpitala w Saint-Etienne. W nocy jego stan się pogorszył i następnego dnia przed południem zmarł. Do tragicznego wypadku doszło zaledwie kilka kilometrów od domu Kiwiliewa. Tego dnia na mecie czekała na niego żona z jego półrocznym synem.

Kolarze, którzy zginęli podczas Giro d’Italia

Mimo obiekcji kolarzy UCI zdecydowała się wprowadzić przepis o noszeniu kasków. Pierwszy wyścigiem z nowymi zasadami było majowe Giro d'Italia. Podczas najważniejszego wyścigu w Italii w 2011 roku nawet kask nie uchronił Woutera Weylandta przed śmiercią. Na trzecim etapie Giro Belg podczas zjazdu zahaczył pedałem o murek, stracił kontrolę nad rowerem i uderzył w kolejny mur. Błyskawicznie udzielono mu pomocy, lecz po 40-minutowej reanimacji 26-latek zmarł. Podczas upadku doznał pęknięcia podstawy czaszki, sekcja wykazała też wiele wewnętrznych obrażeń. Nawet gdyby udało się go uratować, nie obyłoby się bez amputacji lewej nogi.

2011 @giroditalia Wouter Weylandt was killed in horrific crash. Memory of watching it live still haunts me. Cycling can be so tragic. Sad to see a racer pass away so unnecessarily. Here's the Leopard Trek and Tyler Farrar crossing the line the following day. #favcyclingmoments pic.twitter.com/kmJDUfIYYS

— Off The Back Podcast (@offthebackpod) February 27, 2019

Weylandt nie był jedyną ofiarą Giro d’Italia. W 1976 na trasie włoskiego wyścigu zmarł Juan Manuel Santisteban, dziesięć lat później Emilio Ravasio. Hiszpan zginął wskutek uderzenia głową o asfalt, śmierć Włocha była bardziej niespodziewana. Ravasio wywrócił się na jednym z etapów, lecz wstał i dojechał do mety. Kilka godzin później zapadł w śpiączkę i zmarł po szesnastu dniach.

Kolarze, którzy zginęli podczas Tour de Pologne

Trzeci najważniejszy wyścig wieloetapowy – Vuelta a Espana obył się bez śmiertelnego przypadku. W innych dużych wyścigach World Touru dochodziło jednak do tragedii. Podczas Tour de Pologne śmiertelne żniwo zostało zebrane dwukrotnie. W 1967 roku wskutek urazu głowy powstałego w kraksie zginął kolarz Legii Warszawa, Jan Myszak. W 2019 roku Bjorg Lambrecht uderzył w betonowy przepust i zmarł na skutek poważnych obrażeń wewnętrznych.

Urazy klatki piersiowej, jamy brzusznej, śledziony i wątroby były zbyt poważne, by uratować Belga, który zmarł niespełna półtora roku po swoim rodaku, Michaelu Goolaertsie. 23-latek dostał ataku serca na trasie słynnego klasyku Paryż-Roubaix i zmarł w szpitalu w Lille tego samego dnia.

W tym samym szpitalu w 2016 roku zmarł Antoine Demoitie. Kolejny z Belgów upadł podczas wyścigu Gent-Wevelgem, a na jego głowę najechał motocykl z operatorem kamery. To właśnie Belgowie w ostatnich latach byli najliczniej reprezentowaną nacją wśród zmarłych cyklistów. Dzień po Demoitie zmarł Daan Myngheer, który zasłabł podczas Criterium International.

Kolarze giną nie tylko podczas wyścigów. Czasem bardziej niebezpieczne są treningi. Zawodnikom zdarzają się kolizje z samochodami, a wówczas o tragedię nietrudno. W ostatnim dziesięcioleciu najwybitniejszym z cyklistów, który zginął w ten sposób był Michele Scarponi. Włoch został śmiertelnie potrącony przez furgonetkę 22 kwietnia 2017 roku. Zaledwie pięć dni wcześniej wygrał swój ostatni etap w karierze podczas Tour of the Alps w Austrii. Słynnego górala potrącił dobry znajomy jego ojca.

����Already two years ago, but nobody will ever forget you..@MicheleScarponi, sempre con noi.���� pic.twitter.com/YuHRGbm1Ij

— Astana Pro Team (@AstanaTeam) April 22, 2019

Tragedii w historii kolarstwa było bez liku. Przykład wypadku z udziałem Dylana Groenewegena i Fabio Jakobsena pokazuje, jak niewiele trzeba, by doszło do zagrożenia życia. Jeden zły ruch i drugi z Holendrów ledwo został odratowany. Na szczęście zagrożenie życia minęło. I oby tak też było ze wszystkimi zagrożeniami, jakie czyhają na kolarzy zarówno podczas wyścigów, jak i treningów. Powyższej listy nazwisk nie chcemy powiększać.