Radosław Pyffel: sprawa Shuai Peng była bardzo kłopotliwa dla chińskich władz

Hurkacz wskazał przełomowy moment. "Pokonałem barierę" [WYWIAD]

Maciej Łuczak, TVPSPORT.PL: – Czy przekonują pana informacje i obrazki, które płyną z Chin? Powinniśmy wierzyć w to, że Shuai Peng jest bezpieczna?
Radosław Pyffel: – Chiny to prawie zawsze historia z podwójnym albo nawet "poczwórnym dnem". Nigdy nie oczekuję, że to, co widzę w przestrzeni medialnej realnie wyjaśnia sprawę. Mając taką postawę łatwiej mi to przyjąć. A czy ta historia trzyma się kupy? Trudno mi oceniać. Na pewno pokazuje, że kryzys komunikacyjny, jaki nastąpił, został trochę załagodzony. Pojawienie się tenisistki w obecności działaczy olimpijskich pokazuje także wysoką pozycję działaczy olimpijskich w Chinach i ich dobre relacje z władzą. MKOL miał zawsze dobre relacje z Pekinem, a za chwilę mamy zimowe igrzyska w Pekinie… Kryzys wizerunkowy trochę złagodzono, ale nie sądzę, żebyśmy dowiedzieli się, co tak naprawdę działo się przez ostatnie kilkanaście dni. Nie napisze o tym żaden niezależny dziennikarz, ani nie powie o tym sama tenisistka. To niemożliwe.

– A na ile hasztag #WhereisPengShuai, cała akcja, w którą włączyli się sportowcy z ogromnymi zasięgami, to był kłopot dla Chin? Bardzo się tym przejęli, czy może sądzili, że chwile to potrwa, a potem ucichnie?
– Na pewno to wszystko co się działo, miało mniejsze znaczenie niż w przypadku społeczeństw w krajach demokratycznych. Władza jest autorytarna i przez to mniej podatna na takie działania. W sondażach jej nie spada, nie ma to przełożenia na pogorszenie popularności. Natomiast myślę, że były inne kwestie. Przede wszystkim atmosfera przed igrzyskami.

. #WhereIsPengShuai pic.twitter.com/51qcyDtzLq

— NaomiOsaka大坂なおみ (@naomiosaka) November 16, 2021

– Czyli gdyby nie igrzyska w 2022 roku to Chiny mniej by się tym przejmowały?
– Właśnie Chiny, w ich kulturze politycznej w ogóle nie przejmują się wizerunkiem, a już na pewno nie tak, jak my na Zachodzie. Często my interpretujemy zachowania Chin z perspektywy zachodniej, mamy oczekiwania, że będą ulegać presji, ale z reguły odgrywa to małe, a często marginalne znaczenie. Największe znaczenie mają twarde interesy, a nie sympatii opinii publicznej, które mają bardzo silny związek właśnie z kwestiami wizerunkowymi. W tym wypadku jednak duże znaczenie mogła mieć bliskość Igrzysk i jakieś czynniki z tym związane, o których nie wiemy. To, że pojawili się działacze MKOl-u może oznaczać, że to oni mediowali. Druga rzecz, na którą moim zdaniem warto zwrócić uwagę, to bardzo mocne stanowisko WTA. Niespotykane w związkach sportowych, dużo mocniejsze niż np. NBA. WTA zagroziło odwołaniem wszystkich turniejów w Chinach…

– Pytanie, czy nie zagrali va banque, bo WTA w dużej mierze stoi na chińskich pieniądzach.
– Chiny wszędzie są istotne, we wszystkich dziedzinach. Sam tenis, który tam się dopiero od kilku dekad zakorzenia, nie ma takiego statusu jak tenis stołowy, czy badminton. Ale to na pewno sport, który mocno się rozwija, Chińczycy lubią dyscypliny, gdzie liczy się spryt, technika i taktyka. Uprawia go na pewno co najmniej kilkadziesiąt milionów ludzi, pewnie ze dwa razy więcej niż populacja całej Polski i to ludzi już wcale nie biednych. Ewentualny rozbrat tej dyscypliny z Państwem Środka byłby ciosem dla obu stron. Światowy tenis straciłby Chiny, a Chiny światowy tenis. To najgorsze rozwiązanie.

– W zachodnim świecie każdy kto śledzi sportowców mógł tę sprawę zauważyć. A jak to wygląda w Chinach? Czy przeciętny mieszkaniec tego kraju mógł w ogóle się o tym dowiedzieć?
– Nawet jeśli oficjalnie hasztag o Shuai Peng był zbanowany, to jest spora grupa osób, która poprzez VPN może omijać różnego rodzaju blokady i oglądać to, co dzieje się na świecie. Więc ta sprawa musiała zostać zauważona.

– Ale rozumiem bardziej w drugim obiegu?
– Włącza się VPN, pomija się firewall of China, czyli zaporę internetową. Ale przeciętny Chińczyk żyje tym, czym żyją przeciętni ludzie, różnymi dramatami celebrytów, nowymi serialami itd. Natomiast na pewno część społeczeństwa była świadoma, że na Zachodzie o czymś takim dyskutowano.

Our official statement regarding Peng Shuai.#WhereIsPengShuai#CreatedByThePlayersForThePlayers�� pic.twitter.com/RKyaHVBwPY

— Professional Tennis Players Association (@ptpaplayers) November 18, 2021

– O molestowanie seksualne został oskarżony były chiński wysoko postawiony polityk. Czy takie zarzuty często są kierowane wobec takich osób?
– To jest ciekawe, bo chińską specjalnością są zniknięcia. Kiedyś zniknął Xi Jimping, w momencie gdy przejmował władzę, a jego konkurenci- choć tego też do końca nie wiemy- inspirowali masowe antyjapońskie protesty na ulicach chińskich miast. W zeszłym roku zniknął z kolei na kilka tygodni Jack Ma, kiedy wyraził publiczne niezadowolenie z decyzji chińskich regulatorów rynku finansowego. Teraz podobnie było z Peng Shuai. Zarzuty są wyjątkowo ciężkie i to z dwóch powodów. Po pierwsze w Chinach kluczowa jest twarz, oznaczająca coś w rodzaju reputacji, prestiżu, czasem godności. To sprawia, iż zasady o wielu rzeczach się nie dyskutuje, a jeśli już od takich dyskusji dochodzi, nie jest to coś naturalnego czy normalnego, jak w naszej kulturze, ale porównać to można do wybuchu granatu. A ta cała sprawa była publiczne, zarzuty nieudokumentowane, ale bardzo konkretne. To było brutalne pozbawienie twarzy byłego przedstawiciela elit władzy i to niespotykane w tamtejszej kulturze. Druga rzecz to choć pośrednie, ale mocne uderzenie w Xi Jinpinga, który lansuje Chiny moralne. My czasem mamy wrażenie, że Chiny się nie zmieniają, ale ostatnie dziesięć lat to zupełnie inna epoka. Chiny się konsolidują, robią się coraz bardziej zamknięte, zwarte, gotowe na konflikt. Xi lansuje też Chiny moralne, a tego typu historie uderzają w jego wizję, stają się kłopotliwym, publicznym jej zaprzeczeniem.

– Żadnej oficjalnej odpowiedzi na to nie było?
– Nie, absolutnie. Nie może być ani odpowiedzi, ani przyznania się. Jest kwestia rewolucji moralnej, którą organizuje Xi Jinping. To, że starszy mężczyzna ma romans z tenisistką, to wyglądałoby bardzo źle, byłoby totalnym zaprzeczeniem wszelkich moralnych aspektów, którymi ma się charakteryzować społeczeństwo. Ono ma być zwarte, gotowe, a rządzący moralni. W Chinach jest też cała akcja z obcinaniem zasięgów celebrytom, którzy zdaniem władz wypisują w sieci różne głupoty, prezentują złe wzorce zachowań. Patrząc na to w szerokim kontekście, to bardzo kłopotliwa sprawa dla chińskich władz.

A statement on the recent video of Peng Shuai posted by China state-run media 👇

— wta (@WTA) November 20, 2021

– Jaka przyszłość może czekać Shuai Peng? Ona będzie normalnie funkcjonowała w społeczeństwie?
– Myślę, że sprawa może się rozejść po kościach. Przynajmniej w oczach opinii publicznej, bo jak te relacje będą naprawdę wyglądać, to zapewne nie będzie przedmiotem dalszej dyskusji. To pokazuje choćby przykład Jacka Ma. Po ponad dwóch miesiącach zaczął pojawiać się publicznie, a ostatnio popłynął sobie prywatnych jachtem za granicę. To jest społeczeństwo, które zapomni o sprawie. Każdy będzie wiedział, że to się wydarzyło, ale nikt nie będzie pytał. W społeczeństwach demokratycznych nie byłoby to możliwe, co chwilę pojawiałaby się jakieś pytania, ludzie chcieliby wiedzieć, a dziennikarze drążyliby sprawę. Nawet jeśli w tej sprawie doszło do kompromisu, to tak naprawdę możemy się nawet nigdy nie dowiedzieć między kim a kim, nie mówiąc już o szczegółach tych ustaleń.