Pekin 2022. Skromny dom, wojsko i skoki narciarskie. Andreas Widhoelzl wygrał złoto IO w drużynie jako trener i zawodnik

Marius Lidvik – człowiek wielu talentów. Poznaj mistrza olimpijskiego w skokach

Najmłodszy z czwórki rodzeństwa Andi nie musiał zabiegać o uwagę. Był oczkiem w głowie rodziny, także starszego o dziesięć lat brata i kilka lat starszych sióstr. Zbyt wielu innych rozrywek modnych wśród młodych w liczącym cztery tysiące mieszkańców Fieberbrunn zresztą nie mieli. Otoczona górami gmina nie była w końcu centralnym punktem turystycznym, to miejsce raczej dla introwertyków.

Nic więc dziwnego, że szukało się tu emocji. Szukał ich też wspomniany pięcioletni chłopiec. A gdzie indziej można ich było upatrywać, jak nie w sukcesach młodego Toniego Innauera, który w Lake Placid sięgnął po olimpijskie medale? Przecież był też Hubert Neuper, który już w swoim debiucie w Pucharze Świata zajął drugie miejsce. Było kogo podziwiać, więc nikogo w domu nie dziwiło, że mały Andreas Widhoelzl nie był w stanie oderwać wzroku od telewizora.

Sam dom był bardzo skromny, ale pełen dziecięcego gwaru. Każdemu z czwórki dzieci państwo Widhoelzl starali się poświęcać sporo uwagi, co nie było łatwe, ponieważ pracowali jako kelnerzy, a matka dodatkowo dorabiała jako kucharka. Dwoili się i troili, by związać koniec z końcem. Ich wysiłek nie poszedł na marne. Wiele lat później Andi przyznał, że zapewnili mu szczęśliwe i beztroskie dzieciństwo.

Od marzeń do czynu z bolesnym lądowaniem

Zainteresowanie Andiego skokami nie słabło i… padło na podatny grunt. Rodzice zgodzili się na naukę jazdy na nartach, choć nie byli przekonani co do latania. Kolega Austriaka z przedszkola namówił go na pójście na trening do lokalnego klubu narciarskiego. Rodzice przyszłego skoczka bali się o zdrowie syna. Jak mogli wspomagali go jednak finansowo, choć bardzo dużą rolę w utrzymaniu w sporcie odegrał klub, który dostrzegł talent 7-latka.

Pierwsze sukcesy przyszły szybko. Andreas wygrywał w mistrzostwach regionu i Tyrolu, pokonując rywali w kolejnych kategoriach wiekowych. Wszystko się układało. Jako 12-latek był już faworytem większości lokalnych zawodów dla skoczków w jego wieku. Właśnie wtedy, w czasie jednego z konkursów, spełnił się najgorszy scenariusz dla rodziców młodego skoczka. Upadł na 30-metrowej skoczni. Choć kontuzja wydawała się groźna, skończyło się tylko na złamanym obojczyku, przez co czekała go miesięczna przerwa. Stracił start w mistrzostwach uczniów, ale nie pasję do sportu.

Stams. Tam, gdzie wykuwają talenty i przyszłość

Utalentowany zawodnik zwracał na siebie uwagę i dwa lata później mówili o nim wszyscy trenerzy młodzieżowi. Zakończenie etapu nauki rozpoczęło jednocześnie rozmyślania na temat przyszłości. Chciano go posłać do szkoły z internatem w Eisenerz. Paul Ganzenhuber, który w austriackim związku odpowiadał za młodzież, obawiał się, że nie będzie to odpowiednie miejsce dla niego. Liczyła się tylko kuźnia narciarskich talentów – Stams.

Finansowo rodzina nie była jednak w stanie udźwignąć takiego ciężaru. Dzięki wspólnym staraniom bliskich, trenerów i związku udało się uzyskać środki z regionalnego funduszu z Tyrolu i stypendium za naukę. W 1991 roku Widhoelzl był gotowy na nowy rozdział w życiu.

Jak się okazało, nie był on łatwy. Trafił bowiem na zmianę w skokach, która zrewolucjonizowała dyscyplinę. Uczył się stylu V, a jak sam wspominał, nie było to łatwe. Jego przewagą było jednak to, że był młody, starsi skoczkowie mieli znacznie większe problemy z roszadą. Do tego doszła codziennie powtarzająca się rutyna, oddalenie od rodziny, co nawet dla introwertyka, jakim był Widhoelzl, było trudne.

Awans do kadry B wiązał się ze zmianą na stanowisku szkoleniowym. Jego szkoleniowcem został Andreas Felder, który przede wszystkim stawiał na program siłowy, przez co cierpiała koordynacja skoczków. Nie przeszkodziło to Andreasowi w zajęciu drugiego miejsca w mistrzostwach świata juniorów 1993. Uplasował się tuż za rywalem, z którym podbili później międzynarodowe areny seniorskie, Janne Ahonenem. Co ciekawe, Wojciech Skupień był wtedy czwarty.

Debiutował też w Pucharze Świata. Zajął 24. miejsce.

Znaki zapytania, miłość i… służba

W sezonie 1993/1994 Andreas Widhoelzl miał sporo wątpliwości co do przyszłości. Życie sportowca wyczynowego wydawało mu się trudne i bardzo skromne, a co młodość, to młodość. Nie odnosił tylu sukcesów, co wcześniej, pojawiły się więc myśli o zakończeniu kariery. Wybiła mu je z głowy przyszła żona, którą poznał w wieku 17 lat.

Wszystko się układało. Trafił do kadry narodowej i kilkakrotnie do pierwszej dziesiątki Pucharu Świata. W czasie zawodów miał jednak problem. "Zjadała" go nerwowość, przez co tracił dobre miejsca po pierwszej serii. Spalił też skoki w konkursie drużynowym w czasie mistrzostw świata w Thunder Bay. Niektórzy skakali 40 metrów dalej od niego. Bardzo to przeżył.

Ponadto, ukończenie szkoły w Stams łączyło się dla niego z rozpoczęciem ośmiomiesięcznej służby wojskowej. Wrócił do skoków, a jego nowym współlokatorem został Stefan Horngacher, rewelacja skoczni zmagająca się przez rok z chorobą. Nawiązali tak silną więź, że już do końca kariery starszy z zawodników udzielał rad młodszemu koledze.

Kariera pod znakiem medali i traumy

Na swoim koncie jako zawodnik Andreas Widhoelzl ma między innymi złoto w drużynie z igrzysk w Turynie, indywidualny brąz z Nagano, złote medale mistrzostw świata z Oberstdorfu czy Ramsau (drużyna), a także wyróżnienia w mistrzostwach świata w lotach (srebrne medale i brąz drużynowo). Nigdy nie sięgnął po Kryształową Kulę. Najbliżej był tego w sezonie 1999/200, kiedy zajął drugie miejsce w klasyfikacji generalnej za Martinem Schmittem. Wygrał za to Turniej Czterech Skoczni (1999/2000) i Turniej Nordycki.

Za podstawę swoich sukcesów poza ciężką pracą uważał spokój w życiu rodzinnym. Młodo został ojcem. – Nigdy nie myślę przy rodzinie o skokach narciarskich. To idealny układ – powiedział w jednym z wywiadów.

Cieniem na bogatej karierze sportowca położyła się jednak tragedia, która wstrząsnęła skokami narciarskimi. 4 lutego 2001 roku Widhoelzl wracał do kraju z zawodów Pucharu Świata w Willingen razem z prowadzącym Martinem Hoellwarthem i trenerem Aloisem Lipburgerem. Auto, którym podróżowali, wpadło w poślizg na oblodzonej jezdni i koziołkując wylądowało na dachu w przydrożnym rowie. Skoczkowie doznali niewielkich urazów. Trener zginął na miejscu w wyniku obrażeń głowy.

"Śmierć Lissa bardzo mną wstrząsnęła. Wracaliśmy razem z zawodów w Willingen. Nasz samochód, w którym jechał też Martin Hoellwarth wpadł w poślizg. Wcześniej wysadziliśmy jednego z naszych kolegów i zostaliśmy w trójkę. Zrobiłem się zmęczony i zasnąłem na tylnym siedzeniu. Nagle poczułem, że naszym samochodem mocno zarzuca. Po chwili samochód uderzył w drzewo od strony pasażera. Było po wszystkim, zanim to wszystko do mnie dotarło. Udało mi się otworzyć tylne drzwi i wydostać z samochodu. Stałem boso w śniegu, ale byłem w tak w wielkim szoku, że nawet tego nie czułem. Kierowca jadący przed nami zatrzymał się, aby wezwać pogotowie i policję. Podszedłem do Lissa i położyłem mu plecak pod głowę. To wszystko jednak było na nic. Liss już wtedy nie żył” – wspomniał w swojej autobiografii (cytat za skijumping.pl).

– Uczył mnie w Stams. Postawił na mnie mimo że byłem jeszcze bardzo młody. Ta tragedia zbliżyła drużynę do siebie. Zdaliśmy sobie sprawę z tego, ile mieliśmy szczęścia. Sukces i porażką zeszły na dalszy plan – powiedział później w wywiadzie Andreas.

Życie po życiu i sukces, którego nie ma nikt inny

Choć Widhoelzl kochał skoki, chciał w życiu mieć więcej zawodowych fundamentów. W 2006 roku razem z przyjacielem założył internetową agencję sprzedaży, która pozycjonowała się na eBay. Wśród towarów znajdowały się między innymi używane sprzęty sportowe znanych zawodników. Studiował również pedagogikę społeczną w Stams i pomiędzy byciem ekspertem w telewizji zajął się pracą z młodzieżą.

Ten kierunek ewoluował najbardziej. Od maja 2013 roku pracował z Alexandrem Pointnerem i Heinzem Kuttinem jako asystent trenera. Szansę na prowadzenie kadry, z którą w 2006 roku sięgnął drużynowo po złoty medal igrzysk olimpijskich, dostał 31 marca 2020 roku.

Niecałe dwa lata później powtórzył sukces już jako szkoleniowiec reprezentacji. Jego podopieczni Stefan Kraft, Daniel Huber, Jan Hoerl i Manuel Fettner 14 lutego stanęli na najwyższym stopniu podium w Pekinie. Andreas Widhoelzl jest pierwszym trenerem w historii skoków, któremu udało się wygrać medal z najcenniejszego kruszcu w drużynie podczas igrzysk zarówno w czasie kariery zawodniczej, jak i trenerskiej.

#Widhoelzl jest pierwszym w historii trenerem, który zdobył drużynowe złoto olimpijskie zarówno jako zawodnik, jak i trener. Nie mam wszystkich danych co do trenerów, którzy sami zdobyli złoto a potem doprowadzili do tego konkretnego zawodnika. Na pewno był to Toni Innauer. https://t.co/M3OZTmDIky

— Filip Górecki (@FilipGorecki86) February 14, 2022