16 sie 2022 | Czytelnia VIP

Prawda czasu czy prawda ekranu? Sport blisko bajki o baseballu

Baseballiści Cincinnati Reds i Chicago Cubs wychodzący z pola kukurydzy na mecz na „Polu marzeń” (fot. Getty)

Sebastian Muraszewski

Film "Field of Dreams" z 1989 roku, znany w Polsce pod tytułem "Pole marzeń" stał się symbolem amerykańskiego stylu życia, którego filarem jest baseball. Czy MLB uda się wskrzesić te uczucia i przekonać do siebie nowych kibiców?

DALSZĄ CZĘŚĆ PRZECZYTASZ POD REKLAMĄ

Futbol na Tajwanie. Polacy przychylni, Chińczycy niezadowoleni

Rozmawiając z kukurydzą

Impulsem działań Raya Kinselli, głównego bohatera "Pola marzeń" stał się głos, jaki usłyszał w polu kukurydzy. Głos, który niósł za sobą początkowo mglisty przekaz: "Jeśli to wybudujesz, on przybędzie". Kolejne wizje rozjaśniały sytuację. Na polu miało powstać boisko baseballowe. Kinsella, w którego rolę wcielił się Kevin Costner, interesował się tym sportem od najmłodszych lat, zachowując pasję nawet po przeprowadzce do stanu Iowa, gdzie założył rodzinę.

Film oparty na książce Williama Patricka Kinselli przedstawia historię zespołu Chicago White Sox z 1919 roku, który był odpowiedzialny za jeden z największych skandali w historii amerykańskiego sportu. White Sox mieli celowo sprzedać finał ligi, czyli World Series. Kary były bezlitosne. Ośmiu baseballistów zostało dożywotnio zawieszonych. Najbardziej znanym z nich był Joe Jackson.

Podczas gdy przedwojenna Polska żyła legendą grającego na bosaka Leonidasa, to w Stanach Zjednoczonych mówiono o "bosym Joe". Jackson zyskał ten przydomek po grze w jednym ze spotkań w skarpetkach. Nie udowodniono mu nigdy udziału w handlowaniu meczami, jednak i tak spotkała go dyskwalifikacja. Do dziś trwają spory co do przywrócenia jego dobrego imienia.

Baseballiści Black Sox oskarżeni o ustawianie spotkań i pogrążeni w infamii. (fot. Wikimedia)

Pole marzeń" doczekało się wielu nagród, nominacji do Oscarów i powszechnego uznania. Dzieło ma kultowy status, bo trafiło w 2017 roku do National Film Registry, czyli na listę filmów ważnych dla amerykańskiej kultury. Co i rusz mówi się o nowej adaptacji. Za scenariusz serialu ma odpowiadać Michael Schur, znany z takich produkcji jak The Office czy Parks and Recreation.

Boisko powstałe na potrzeby filmu przetrwało i stało się atrakcją turystyczną. Leży na polach należących do dwóch rodzin, ale jedna z nich zdecydowała się na sprzedanie swojej części działki. Niedługo po premierze filmu zaczęto tam organizować wydarzenia, na które przyjeżdżali również aktorzy. Zyski liczone są w milionach dolarów.

Gra duchów

Baseball zmaga się ostatnio ze sporym kryzysem. Nieudane kontrakty telewizyjne ograniczyły liczbę kibiców. Kolejnym ciosem był lokaut z 1994 roku. Strajk zawodników nie był niczym niezwykłym. Takie sytuacje zdarzały się wielokrotnie. Problem stanowiła jego długość. Udało się dojść do porozumienia dopiero po ośmiu miesiącach. Nie przeprowadzono jednak play-offów, a po przerwie okazało się, że kibice są mniej skłonni do przychodzenia na trybuny. Średnia frekwencja spadła o 20%.

Sport tracił status narodowej rozrywki, stając się powoli regionalną zabawą. Kiedyś nazwiska najlepszych baseballistów znali wszyscy Amerykanie, dzisiaj przez specyfikę transmisji popularność gwiazd ligi jest słaba w porównaniu z innymi sportami. Według badania przeprowadzonego przez Washington Post w ubiegłym roku, zaledwie 11% ankietowanych wskazało baseball jako ulubiony sport. W grupie do 30. roku życia było zaledwie 7.

Liczba młodych zawodników grywających regularnie jest wyższa niż kilka lat temu, gdy sięgała najniższych wartości w historii pomiarów. Wciąż jednak są kłopoty ze zbyt małą liczbą obiektów do treningów oraz baseballistów z mniejszości afroamerykańskiej. Problemem w zachęceniu latorośli może być coraz większa długość spotkań. Nie różni się co prawda zbytnio od znanej z futbolu amerykańskiego, bo mecz trwa średnio około trzech godzin. W tym zawierają się liczne przerwy. Najważniejsze starcia kończą się jednak w okolicach północy czasu wschodniego, gdy najmłodsi śpią.

Pewne ożywienie zainteresowania baseballem miało miejsce na przełomie wieków, gdy zawodnicy zaczęli bić kolejne rekordy. Okazało się, że nie miało to jednak czystego podłoża. Stosowanie sterydów i innych niedozwolonych środków było na porządku dziennym. Nie wiadomo, ilu graczy je zażywało. MLB przymykała najczęściej na to oko, chcąc podtrzymać zainteresowanie ligą. Zmiany wymusiła dopiero komisja w amerykańskim Kongresie.

Weronika Nowakowska dołącza do TVP Sport

Powrót do gry w pandemicznym sezonie 2020 również nie obył się bez sporów. Podobnie było przed tym sezonem. Zawodnicy będą zarabiać jeszcze więcej. Zmieniono też mechanizm draftu. Nie będzie już zachęty do celowego przegrywania spotkań, jak to drzewiej bywało. Wybór jako pierwszy zostaje rozdysponowany w ramach loterii z osiemnastoma drużynami w puli. Do tej pory to najgorsi mieli ten przywilej, teraz zwiększono tylko prawdopodobieństwo wylosowania przez nich pierwszych wyborów.

Czy to niebo? Nie, to Iowa

Rozgrywanie spotkań sezonu zasadniczego na neutralnym terenie jest obecne od lat w ligach amerykańskich. Na ogół ma to służyć zwiększeniu zainteresowania daną dyscypliną za granicami USA i przynieść znaczne profity. Około dwa miliony chętnych zgłosiło chęć kupna biletów na mecz NFL w Monachium. Na Allianz Arenie pomieści się zaledwie 75 tysięcy widzów. Londyński mecz również budzi podobne zainteresowanie, co nie może dziwić, patrząc na liczbę kibiców futbolu amerykańskiego w Wielkiej Brytanii oraz w Niemczech oraz wcześniejsze sukcesy podobnych przedsięwzięć. MLB ma już za sobą organizację takich wydarzeń w Meksyku, Tokio, Sydney i Londynie.

Na rynku wewnętrznym szlaki przetarła NHL noworocznymi spotkaniami w ramach Winter Classic. Hokeiści grający pod gołym niebem od 2008 roku gromadzą dziesiątki tysięcy kibiców na stadionach i miliony przed telewizorami. Nie dziwi, że każdy zespół w lidze stara się o występ w tym wydarzeniu. Prekursorem Winter Classic był mecz Heritage Classic z 2003 roku. W rozgrywanym nieregularnie Heritage Classic rywalizują ze sobą kanadyjskie drużyny. Podobnie jak w Winter Classic, przygotowywane są specjalne trykoty, nawiązujące do strojów retro danych drużyn.

Sukces tamtych inicjatyw skłonił więc MLB do realizacji podobnego projektu. Zaczęło się od meczów będących elementem finałów rozgrywek dziecięcych w Pensylwanii. Znane wszem i wobec "Pole marzeń" wydawało się być najlepszym motywem. Niespełna czterotysięczne Dyersville miało zobaczyć profesjonalny mecz. Okazało się, że konieczne jest wybudowanie tymczasowego, większego obiektu, który miał pomieścić osiem tysięcy widzów. Znajdował się blisko filmowej areny, zaledwie kilkadziesiąt kroków. Oczywiście w polu kukurydzy. New York Yankees i Chicago White Sox mieli się zmierzyć 13 sierpnia 2020 roku, w 33. rocznicę premiery filmu. Pandemia pokrzyżowała jednak te plany.

Udało się dopiero w 2021 roku. Efekt przerósł wszystkie oczekiwania. Stacja Fox, która pokazywała to spotkanie, pobiła rekord oglądalności w sezonie zasadniczym. A nie był jakiś szczególny mecz dla układu sił w tabeli. Należy bowiem wiedzieć, że każda drużyna w sezonie gra ich dokładnie 162, nie licząc play-offów. Przyczyna? U wielu widzów klimat towarzyszący temu starciu wywołał szczególne emocje! Specjalnie przygotowany wstęp, Kevin Costner wyprowadzający drużyny na boisko oraz sceneria z zachodem słońca w tle sprawiły, że wszystko wyglądało jak z bajki. Mecz dostarczył filmowych doznań. White Sox wygrali 9:8.

Ameryka odkryła więc baseball na nowo. MLB była chwalona za spełnienie marzeń wielu fanów, którzy wrócili wspomnieniami do dawnych lat. Okazało się raz jeszcze, że nostalgia najlepiej się sprzedaje. Niemal błyskawicznie ogłoszono następną edycję MLB at Field of Dreams. Reklamodawcy wykupili od razu spoty w przerwach tegorocznego meczu. Zasięgi nie ustępowały poprzedniej edycji. Do gry zaproszono Cincinnati Reds oraz Chicago Cubs. Ten drugi zespół wydawał się naturalnym wyborem, bo ma filialną drużyną w stanie Iowa. Wszystkie stroje, podobnie jak rok temu, nawiązywały do tych sprzed ponad stu lat. Cubs wygrali 4:2, choć spotkanie w polu kukurydzy nie było już tak efektowne jak poprzednio. Widzowie nie zobaczyli bowiem żadnego home run’a, czyli zdobycia wszystkich czterech baz za jednym zamachem.

Magia podwórka. Skromnego podwórka

Władze innych lig zastanawiają się już poważnie nad implementacją spotkań w tak niezwykłych okolicznościach. Chodzi o przyciągnięcie widza, głównie takiego, który nie przejawia zainteresowania sportem, bądź zgasło ono w nim na pewnym etapie życia. Słychać przebąkiwania NBA, chociaż podkreślany jest kłopot z utrzymaniem boiska koszykarskiego w stanie nadającym się do gry. Pierwszy turniej olimpijski w tej dyscyplinie sportu w 1936 roku był bowiem pod gołym niebem, a ulewa wpłynęła na losy meczu finałowego. W zeszłym roku konieczne okazało się przerwanie meczu NHL nad jeziorem Tahoe, bo tafla lodu atakowana promieniami słońca zaczęła… topnieć.

Mówi się teraz o budowie ośrodka baseballowego na Polu Marzeń. Inwestycja miałaby kosztować 80 milionów dolarów, a w jej ramach powstałoby dziewięć boisk baseballowych i softballowych oraz hotel. Spotkało się to jednak ze sprzeciwem kibiców. Słusznie zauważono, że miejsce straciłoby urok. Realizacja tych planów uniemożliwi rozegranie meczu MLB w tej okolicy za rok, aczkolwiek liga nie zamyka się na współpracę w przyszłości. Tylko czy będzie jeszcze popyt na taki mecz? Wydarzenia określane jako wyjątkowe mogą szybko spowszednieć, jeśli staną się niemalże codziennością. Niemniej warto oderwać się od tradycyjnego biegu spraw. I odkryć to, co jest w życiu najpiękniejsze. Po prostu nowe pole marzeń...