| Piłka nożna / Euro 2025 kobiet

Rozwój piłki kobiecej czy "prymitywny wyzysk"? Jak się mają piłkarki w Arabii Saudyjskiej

Gianni Infantino (fot. Getty Images)
Gianni Infantino (fot. Getty Images)

Według doniesień "The Athletic" jednym z głównych sponsorów najbliższych mistrzostw świata piłkarek zostanie spółka z Arabii Saudyjskiej. Informacja ta wywołała oburzenie zarówno gospodarzy turnieju, jak i organizacji międzynarodowych zajmujących się walką o prawa kobiet. – To tak jakby McDonald's sponsorował kampanię na rzecz zdrowego odżywiania i walki z otyłością – skomentował Craig Foster, były kapitan reprezentacji Australii.

DALSZĄ CZĘŚĆ PRZECZYTASZ POD REKLAMĄ

Trudno o bardziej trafne porównanie. Jeszcze niedawno Saudyjki były niemal całkowicie wyłączone ze świata sportu. Opublikowany na początku 2012 roku raport Human Rights Watch w miażdżący sposób opisywał działania rządzących, starających się odebrać paniom możliwość do zorganizowanej aktywności fizycznej.

Utrudnianie im drogi na siłownie było wierzchołkiem góry lodowej. Kobiecy sport w Arabii praktycznie nie istniał, a dziewczynki nie miały prawa nawet do lekcji wychowania fizycznego. Dlaczego? "Przeciwnicy dopuszczenia kobiet do sportu uważają, że gdy te zaczną ćwiczyć, zrzucą skromne ubrania, zaczną niepotrzebnie spędzać czas poza domem i będą miały większe możliwości obcowania z mężczyznami" – zapisano.

Oskarżenia były dostatecznie mocne, by zarzucić państwu łamanie Karty Olimpijskiej. Pojawiła się groźba wykluczenia z igrzysk. W rezultacie... kilka miesięcy później Arabia Saudyjska po raz pierwszy w historii wysłała nie w pełni męską reprezentację. W Londynie wystartowały biegaczka Sarah Attar i judoczka Wojdan Shaherkani.

Sarah Attar podczas ceremonii otwarcia igrzysk w Londynie (fot. Getty Images)
Sarah Attar podczas ceremonii otwarcia igrzysk w Londynie (fot. Getty Images)

Nie był to jednorazowy gest, o czym świadczą późniejsze reformy. Od 2018 roku Saudyjkom wolno prowadzić pojazdy i wchodzić na trybuny stadionów, a od 2020 – grać w piłkę nożną w lokalnej lidze. Muhammad ibn Salman, faktycznie rządzący krajem od 2017 roku, wykonał delikatny zwrot ku standardom Zachodu.

TO WCIĄŻ NIE MIEJSCE DLA KOBIET

Nie oznacza to jednak, że Arabia Saudyjska stała się państwem przyjaznym kobietom. Badania przeprowadzone przez Council on Foreign Relations w 2021 roku każą plasować ten kraj na 186. miejscu na świecie, jeśli chodzi o równouprawnienie w miejscu pracy (na szczycie listy znajduje się Australia, a na trzecim miejscu Nowa Zelandia - gospodarze tegorocznych mistrzostw świata piłkarek).

Inny raport, dający nieco szerszy obraz, opublikował CEOWORLD Magazine. Porównał on 156 państw, biorąc pod uwagę: równouprawnienie w życiu publicznym, procent mandatów w parlamencie, poczucie bezpieczeństwa (w anonimowej ankiecie zapytano kobiety, czy boją się opuszczać dom po zmroku), średnie dochody, dostęp do nauki i do stanowisk kierowniczych. Arabia Saudyjska w tym zestawieniu zajęła 89. pozycję.

To suche liczby. W praktyce największym problemem nad Zatoką Perską jest wciąż obowiązujący system prawny, zakładający zwierzchnictwo mężczyzn. W 2019 roku w Arabii Saudyjskiej poluzowano prawo, dając kobietom po 21. roku życia możliwość uzyskania paszportu i podróżowania bez zgody opiekuna. Lecz to wciąż niewiele.

"Chociaż reformy wywarły pozytywny wpływ, brak całkowitego zniesienia przez władze systemu opieki mężczyzn nad kobietami grozi zniweczeniem tych skromnych korzyści" – opiniowali eksperci Amnesty International. I wskazywali, że nadal istnieje wiele sytuacji, w których kobieta potrzebuje zgody "opiekuna", którym początkowo jest ojciec, a później mąż.

Alex Morgan włączyła się do krytyki wobec ewentualnego sponsoringu mistrzostw świata przez Visit Arabia (fot. Getty Images)
Alex Morgan włączyła się do krytyki wobec ewentualnego sponsoringu mistrzostw świata przez Visit Arabia (fot. Getty Images)

Spore wątpliwości budzi między innymi proces zawarcia małżeństwa. Pomijając już fakt, że kobieta, w przeciwieństwie do mężczyzny, może poślubić wyłącznie muzułmanina, "gwarancje prawne nie chronią jej w pełni przed przymusowymi związkami" – alarmuje Amnesty International. I dodaje, że w przypadku ewentualnego rozwodu, to ojciec zyskuje znacznie więcej praw do opieki nad dzieckiem. Matka może natomiast całkowicie je stracić, gdy wyjdzie ponownie za mąż za niespokrewnionego z dzieckiem.

Podejście do kobiet stanowi tylko część zarzutów stawianych Arabii Saudyjskiej przez organizacje międzynarodowe. Większość dotyczy wprost łamania podstawowych praw człowieka. Opinią publiczną wstrząsnęło wiele spraw znad zatoki. Obecnie w saudyjskim więzieniu przebywa m.in. Salma al-Shehab – doktorantka uniwersytetu w Leeds, posądzona o "wspieranie osób dążących do zakłócenia porządku publicznego, podważanie bezpieczeństwa ogółu społeczeństwa i stabilności stanu oraz publikowanie fałszywych i tendencyjnych plotek".

Jej "rewolucyjna" działalność opierała się na... zamieszczaniu wpisów na Twitterze. Gdy wróciła do ojczyzny na wakacje, została aresztowana, a następnie skazana. Wyrok? 34 lata więzienia. A następnie kolejne 34 lata zakazu opuszczania kraju.

ANTY-KOBIECY I PRO-PIŁKARSCY

Wobec tych faktów nietrudno domyślić się jak wielkie zaskoczenie w środowisku wzbudziła informacja przekazana przez dziennikarzy "The Athletic", że jednym z głównych sponsorów tegorocznych mistrzostw świata piłkarek ma być Visit Arabia – saudyjska spółka promująca tamtejszą turystykę.

Szczególnie, że o całej sytuacji z mediów dowiedzieli się współorganizatorze turnieju: Australia i Nowa Zelandia. Federacje piłkarskie obu krajów solidarnie wyraziły rozczarowanie, że FIFA nie konsultowała z nimi tak ważnego, a zarazem kontrowersyjnego ruchu. "Jeśli doniesienia okażą się prawdziwe, będziemy zszokowani" – napisały w oświadczeniu.

Amnesty International współpracę FIFA z Arabią Saudyjską określiła mianem "prymitywnego wyzysku", a do głośnego sprzeciwu włączyła się Federacja Piłkarska Stanów Zjednoczonych, a więc aktualne mistrzynie świata. "Wierzymy, że nasz sport ma pozytywny wpływ w walce o równość. Nie możemy kontrolować, w jaki sposób dobierani są sponsorzy w wydarzeniach, w których uczestniczymy, ale możemy wyrazić swoje obawy" – czytamy w oświadczeniu.

Monika Staab jest selekcjonerką reprezentacji Arabii Saudyjskiej (fot. Getty Images)
Monika Staab jest selekcjonerką reprezentacji Arabii Saudyjskiej (fot. Getty Images)

– Moralnie to po prostu nie ma sensu – skomentowała z kolei Alex Morgan w rozmowie z BBC. – Dziwne, że Arabia Saudyjska miałaby sponsorować nasz turniej, podczas gdy ja, gdybym pojechała do tego kraju, nie otrzymałabym akceptacji, ani wsparcia – stwierdziła.

– To, co Arabia Saudyjska może zrobić dla piłki kobiecej, to stworzenie drużyny, która wreszcie pojawi się w rankingu FIFA. Póki co jej nie ma z powodu nikłej liczby rozegranych meczów – dodała.

ARABIA POWAŻNIE CHCE DO KOBIECEJ PIŁKI?

Ostatni z postulatów może zostać zrealizowany wyjątkowo szybko. Piłka kobieca w Arabii rozwija się bowiem w zaskakującym tempie, biorąc pod uwagę, że dopiero od 2018 roku panie mają prawo, by w ogóle pojawiać się na stadionach.

Pierwszą selekcjonerką tamtejszej kadry została Monika Staab, była niemiecka piłkarka, która w przeszłości prowadziła FFC Frankfurt (1999-2004), ale też reprezentacje Bahrajnu i Kataru. Pod jej wodzą w lutym 2022 roku Arabia Saudyjska zadebiutowała towarzyskimi starciami z Seszelami (2:0) i Malediwami (2:0).

– Najważniejszym było zdobycie doświadczenia, którego nam brakuje. Żadna z dziewczyn w przeszłości nie rozgrywała wielu meczów. Dlatego długa przerwa między tymi a kolejnymi spotkaniami była dla nas problemem. Mówimy o prawie siedmiu miesiącach, gdy nie miały okazji grać 11 na 11 – mówiła selekcjoner w rozmowie z "Arab News".

Łącznie w ubiegłym roku Saudyjki rozegrały tylko cztery mecze międzynarodowe. Braki w terminarzu uzupełniały kopiąc pod dachem. Spora część kadry równocześnie trenuje futsal, w którym arabska reprezentacja kobiet występuje już od 2019 roku.

Sezon 2022/23 ma być przełomowym. Arabia Saudyjska sprofesjonalizowała rozgrywki ligowe. W najwyższej klasie występuje osiem klubów, z czego aż pięć to sekcje męskich. Na czele tabeli mamy Al-Nassr, a niżej także: Al-Hilal, Al-Shabab, Al-Ittihad i Al-Ahli.

– To wspaniałe dla rozwoju. Mamy drużyny posiadające już obiekty, ugruntowaną pozycję w kraju i bardzo profesjonalne zaplecze – zachwyca się Staab. Jej rolą jest zresztą nie tylko kierowanie pierwszą drużyną, ale także, a może przede wszystkim, praca organiczna. Kilka miesięcy temu poleciła utworzenie trzech ośrodków szkoleniowych: w Rijadzie, Dżuddzie i Dammamie, których celem będzie poszukiwanie talentów w wieku od 5 do 17 lat.

Saudyjczycy chcą jak najszybciej wznieść kobiecą reprezentację na poziom międzynarodowy. Zakładają, że pierwszym dużym turniejem, w jakim ekipa Staab weźmie udział, będzie Puchar Azji 2026. Chcą go zresztą zorganizować. Póki co ich oferta jest jedyną oficjalną. Do walki o miano gospodarza przymierzają się jednak także Australia, Jordania i Uzbekistan.

Niemniej wygląda na to, że na Półwyspie Arabskim całkiem poważnie patrzy się na piłkę kobiecą. A może to tylko dobra mina do złej gry, cynicznie nastawiona na osiągnięcie określonych korzyści? Realne rozwijanie kobiecej piłki poprzez kontakty z FIFA, czy wyrabianie kontaktów w FIFA poprzez rozwój kobiecej piłki na pokaz?

Zobacz też
Wielki finał EURO kobiet! Oglądaj mecz Anglia – Hiszpania w TVP
Anglia – Hiszpania [NA ŻYWO]. Transmisja online finału EURO kobiet, live stream (27.07.2025). Gdzie oglądać?
transmisja

Wielki finał EURO kobiet! Oglądaj mecz Anglia – Hiszpania w TVP

| Piłka nożna / Euro 2025 kobiet 
Tego jej brakowało. Frappart sędzią finału Euro 2025
Stephanie Frappart sędziowała mecz Polek z Niemkami, a w niedzielę poprowadzi finał Anglia – Hiszpania. (zdjęcie: Getty Images)

Tego jej brakowało. Frappart sędzią finału Euro 2025

| Piłka nożna / Euro 2025 kobiet 
Euro? Zrobimy to lepiej niż Szwajcaria [KOMENTARZ]
Euro 2025 to nie tylko mecze, ale i wszystko, co wokół (fot. własne)

Euro? Zrobimy to lepiej niż Szwajcaria [KOMENTARZ]

| Piłka nożna / Euro 2025 kobiet 
Wiemy, kto zagra w finale Euro 2025 kobiet! Zobacz wyniki i plan transmisji w TVP
Euro 2025 kobiet w TVP! Zobacz terminarz i plan transmisji (fot. Getty Images)

Wiemy, kto zagra w finale Euro 2025 kobiet! Zobacz wyniki i plan transmisji w TVP

| Piłka nożna / Euro 2025 kobiet 
Miał być hit? Nie wyszło. Faworytki zepsuły statystykę Euro
Hiszpanki grały

Miał być hit? Nie wyszło. Faworytki zepsuły statystykę Euro

| Piłka nożna / Euro 2025 kobiet 
Kto drugim finalistą EURO kobiet? Oglądaj mecz Niemcy – Hiszpania!
Niemcy – Hiszpania [NA ŻYWO]. Transmisja online 1/2 finału EURO kobiet, live stream (23.07.2025). Gdzie oglądać?
transmisja

Kto drugim finalistą EURO kobiet? Oglądaj mecz Niemcy – Hiszpania!

| Piłka nożna / Euro 2025 kobiet 
Nastolatka uratowała Anglię! Szalony mecz w półfinale Euro
Alessia Russo i Elena Linari (fot. Getty Images)

Nastolatka uratowała Anglię! Szalony mecz w półfinale Euro

| Piłka nożna / Euro 2025 kobiet 
Kto pierwszym finalistą EURO? Oglądaj mecz Anglia – Włochy
Anglia – Włochy [NA ŻYWO]. Transmisja online 1/2 finału EURO kobiet, live stream (22.07.2025). Gdzie oglądać?
transmisja

Kto pierwszym finalistą EURO? Oglądaj mecz Anglia – Włochy

| Piłka nożna / Euro 2025 kobiet 
Angielsko-włoska batalia o finał Euro
Euro 2025 (fot. Getty Images)

Angielsko-włoska batalia o finał Euro

| Piłka nożna / Euro 2025 kobiet 
Euro 2025 kobiet: oglądaj transmisje w TVP Sport! [ZAPOWIEDŹ]
Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej Kobiet 2025

Euro 2025 kobiet: oglądaj transmisje w TVP Sport! [ZAPOWIEDŹ]

| Piłka nożna / Euro 2025 kobiet 
wyniki
terminarz
tabela
Wyniki
23 lipca 2025
Piłka nożna

Niemcy

Hiszpania

22 lipca 2025
Piłka nożna

Anglia

Włochy

19 lipca 2025
Piłka nożna

Francja

(k. 5 - 6)

Niemcy

18 lipca 2025
Piłka nożna

Hiszpania

Szwajcaria

17 lipca 2025
Piłka nożna

Szwecja

(k. 2 - 3)

Anglia

16 lipca 2025
Piłka nożna

Norwegia

Włochy

13 lipca 2025
Piłka nożna

Anglia

Walia

Holandia

Francja

12 lipca 2025
Piłka nożna

Polska

Dania

Szwecja

Niemcy

Terminarz
jutro
Piłka nożna

Anglia

16:00

Hiszpania

Tabela
 
Drużyna
M
+/-
Pkt
1
Norwegia
Norwegia
3
3
9
2
Szwajcaria
Szwajcaria
3
1
4
3
Finlandia
Finlandia
3
0
4
4
Islandia
Islandia
3
-4
0
Polecane
Najnowsze
Pogoń odbije się po klęsce? Oglądaj mecz z Motorem w TVP!
transmisja
Pogoń odbije się po klęsce? Oglądaj mecz z Motorem w TVP!
| Piłka nożna / PKO BP Ekstraklasa 
Pogoń Szczecin – Motor Lublin [NA ŻYWO]. Transmisja meczu Ekstraklasy, live stream (26.07.2025). Gdzie oglądać?
Polacy na uniwersjadzie: plan startów i wyniki w sobotę 26 lipca
Uniwersjada 2025: starty, medale i wyniki Polaków w sobotę 26 lipca [NEWS AKTUALIZOWANY]
Polacy na uniwersjadzie: plan startów i wyniki w sobotę 26 lipca
| Inne / Sport akademicki 
Stary prezes i nowy selekcjoner. Felieton Andrzeja Strejlaua
Jan Urban i Cezary Kulesza (fot. PAP)
Stary prezes i nowy selekcjoner. Felieton Andrzeja Strejlaua
fot. tvp
Andrzej Strejlau
Druga runda żużlowych IME. Oglądaj transmisję w TVP!
Żużel, TAURON SEC w Guestrow. Transmisja online na żywo 2. rundy IME w TVP Sport (26.07.2025)
transmisja
Druga runda żużlowych IME. Oglądaj transmisję w TVP!
| Motorowe / Żużel 
Transfer kadrowicza! Zasilił beniaminka Serie A
Sebastian Walukiewicz (drugi z lewej) zasilił beniaminka Serie A (fot. Getty Images)
Transfer kadrowicza! Zasilił beniaminka Serie A
| Piłka nożna / Włochy 
Wygrał etap TdF i wycofał się. Przez tydzień jechał ze złamanym żebrem!
Remco Evenepoel (fot. Getty)
Wygrał etap TdF i wycofał się. Przez tydzień jechał ze złamanym żebrem!
| Kolarstwo / Kolarstwo szosowe 
Aranżowany ślub i życie za 10 dolarów. Legenda o drodze na szczyt
Simon (fot. Volleyball World)
Aranżowany ślub i życie za 10 dolarów. Legenda o drodze na szczyt
fot. Facebook
Sara Kalisz
Do góry