Porwanie, narty i tragiczne testy. Kobiety w Formule 1, czyli pięć nieustraszonych i koleżanka Kubicy

Formuła 1: sezon można jeszcze uratować. Będą wyścigi bez kibiców?

Kubica zaskakuje! "Nadal mogę ścigać się z kolegami"

Czytaj też

Kubica zaskakuje! "Nadal mogę ścigać się z kolegami"

Znają ich miliony. Są nie tylko postaciami tożsamymi z markami samochodów takimi jak Ferrari, Mercedes czy McLaren. Reklamują odzież, zegarki, okulary przeciwsłoneczne, są twarzami Red Bulla i właściwie czego tylko dusza zapragnie. Kiedyś siadali też przy bolidzie z zapalonym papierosem. Kto jak kto, ale bożyszcze kobiet i hulaka James Hunt do promowania Marlboro nadawał się idealnie.

Lata minęły, a Formuła 1 rozrosła się do granic niewyobrażalnych. Przystosowała się do nowych standardów, stała produktem medialnym i komercyjnym, ale to świat wciąż zamknięty dla pań. Przynajmniej do pewnego stopnia – w wyścigach nie jeżdżą. A może nie wciąż, bo wbrew pozorom kiedyś kobiety za kierownicą bolidów siadały. Jechały nawet w Grand Prix. Pięć z nich w kwalifikacjach, dwie w wyścigu.

Kubica zaskakuje! "Nadal mogę ścigać się z kolegami"

Czytaj też

Kubica zaskakuje! "Nadal mogę ścigać się z kolegami"

Ta pierwsza. Maria Teresa de Filippis

Włoszka do świata sportów motorowych trafiła w wieku 22 lat przez... zakład z braćmi, którzy nie dowierzali, że może być szybka za kółkiem. W młodości wolała jazdę konno. Później jazdę z wykorzystaniem koni mechanicznych. Wygrała 10-kilometrowy wyścig za kierownicą Fiata 500, a drugie miejsce w mistrzostwach Włoch sportowych aut otworzyły jej furtkę do Maserati.

W 1958 roku zadebiutowała w Formule 1 w Grand Prix Monako. Jechała Maserati 250F, w którym rok wcześniej jej idol Juan Manuel Fangio pojechał po tytuł mistrzowski. Na ulicach Monte Carlo nie zakwalifikowała się do wyścigu, ale w Belgii już jej się powiodło. Zajęła dziesiąte miejsce. Pojechała jeszcze w dwóch wyścigach. Rozstała się ze sportami motorowymi w 1959 roku po śmierci przyjaciela i partnera z zespołu Jeana Behry.

Ta jedyna. Lella Lombardi

Pierwszą kobietą w Formule 1 była Włoszka. Drugą i jedyną, która pojechała po punkty (tak naprawdę nawet nie jeden punkt) też była Włoszka. Lella Lombardi urodziła się w 1941 roku. Pierwszy samochód, którym ścigała się na Monzy, kupiła w 1965 roku. Po trzech latach znalazła się już we włoskiej Formule 3. W F1 zadebiutowała w 1974 roku, ale bez powodzenia. Na otwarcie kolejnego sezonu w RPA została jednak drugą po de Filippis kobietą, która wzięła udział w wyścigu.

Jej historyczny występ nadszedł nieco później. W tragicznym Grand Prix Hiszpanii, w barwach zespołu Lavazza March, zdobyła pół punktu. Jechała na szóstej pozycji, a zmagania przerwano kilka kółek po tym, jak bolid Rolfa Stommelena zabił pięcioro kibiców. Wyścig zastopowano po mniej niż trzech czwartych pełnego dystansu, więc przyznano połowę punktów. Tak Lombardi stała się jedyną w historii kobietą, która zapunktowała w F1.

Ta z nartami. Divina Galica

Postaci z interesującymi losami w Formule 1 nie brakowało. Divina Galica z całą pewnością może się do nich zaliczać. Tyle samo razy, co w kwalifikacjach do wyścigu F1, Brytyjka startowała w... zimowych igrzyskach olimpijskich. Zadebiutowała w wieku 19 lat w Innsbrucku w zjeździe i slalomie. Pojechała też cztery i osiem lat później do Grenoble i Sapporo. Zajęła nawet miejsce w czołowej "10".

W 1974 roku otrzymała zaproszenie na wyścig z udziałem celebrytów. Poszło jej tak dobrze, że załapała bakcyla do rajdów. W F1 trzykrotnie próbowała zakwalifikować się do wyścigu. Nie powiodło jej się w 1976 roku w Wielkiej Brytanii i dwa lata później w Argentynie oraz Brazylii.

Ta zwycięska. Desire Wilson

Jedyna w tym gronie kobieta spoza Europy i jedyna, która coś wygrała. Wilson pochodziła z Południowej Afryki. Jej kariera w samych mistrzostwach F1 trwała najkrócej, ponieważ stanęła na starcie tylko jednych kwalifikacji – w 1980 roku w Grand Prix Wielkiej Brytanii prowadziła rocznego Williamsa FW07.

W mistrzostwach mogła jechać raz, ale na stałe zapisała się w historii. Wcześniej, bo 7 kwietnia 1980 roku, Wilson stała się pierwszą i jedyną kobietą, która wygrała wyścig w bolidzie F1. Co prawda, nie Grand Prix, ale jedną z rund Brytyjskiej Formuły 1 zwanej Aurora F1 (seria nie przetrwała długo). Znamienne, że w całym cyklu triumfował wówczas Emilio de Villota.

Ta ostatnia. Giovanna Amati

W życiu odwagą wykazała się nie tylko na torze. 12 lutego 1978 roku, kiedy miała 19 lat, porwało ją trzech gangsterów. Na czele grupy stał Jean Daniel Nieto. Amati pochodziła z bogatej rodziny (mama aktorka, ojciec właściciel sieci kin), więc porywacze żądali pokaźnego okupu – 800 milionów lir, co wówczas dawało 933 tys. dol. 27 kwietnia, po przeszło dwóch miesiącach, kwota została przekazana po okazaniu paragonu za bilety na Gwiezdne Wojny.

Dwa lata później zaczęła jeździć w Formule Abarth i wkrótce dostała się do włoskiej Formuły Trzy (1985-1986). W końcu, w 1991 roku, szansę w F1 dał jej Brabham. Po trzech nieudanych startach w kwalifikacjach zastąpił ją Damon Hill. Po niej już żadna zawodniczka nie stanęła przed szansą jazdy w Grand Prix Formuły 1. Owszem, zdarzył się występ w sesji treningowej, ale to Włoszka jako ostatnia walczyła o prawo startu w wyścigu.

Najwyższa cena za spełnione marzenie

Kobiety nie straciły serca do szybkich aut. Nadal próbują przekonać, że też potrafią się ścigać. W ostatnich latach kilka z nich zdobyło uznanie zespołów Formuły 1. Są nieustraszone. I jak każdy, kto w bolidzie otwiera przepustnicę, wiedzą, że śmierć nigdy nie opuściła na dobre sportów motorowych. Spełnienie marzeń życiem przypłaciła córka wspomnianego kierowcy F1 Emilio de Villoty, Maria de Villota.

W 2012 roku, dzień przed dniem kobiet, zespół Marussia ogłosił, że 32-letnia Hiszpanka została kierowcą testowym i jeszcze w tym samym sezonie dostanie szansę jazdy bolidem F1. Ta szansa ją zabiła. Dosłownie. 2 lipca 2012 roku około godziny 9:30, na Duxford Aerodrome podczas próbnej jazdy po prostej nie wyhamowała i uderzyła w ciężarówkę. Trafiła do szpitala w stanie krytycznym z obrażeniami głowy. Wyszła z tego, ale straciła oko, a wypadek pozostawił na jej twarzy blizny.

Kiedy po kilku miesiącach odważyła się mówić o zdarzeniach z Duxford i ich konsekwencjach, przyznała, że straciła zmysły. Nie czuje ani smaku ani zapachu, wciąż też nękają ją bóle głowy. Dokładnie rok po pierwszym publicznym wystąpieniu Hiszpanki, 11 października 2013 roku, jej serce stanęło. Autopsja nie zostawiła złudzeń: zmarła w wyniku obrażeń neurologicznych odniesionych podczas feralnego testu.

Tragiczny wypadek de Villoty całkowicie nie ostudził zapału. Po jej śmierci zespoły F1 zakontraktowały trzy kobiety: w 2012 roku Williams w roli kierowcy rozwojowego zatrudnił Susie Wolff (z domu Stoddart), Sauber podjął krótką współpracę z Simoną de Silverstro, a Carmen Jorda była kierowcą rozwojowym Lotusa. Wolff jako pierwsza kobieta od czasu Amati, po 22 latach, wzięła udział w Grand Prix Formuły 1 – pojechała w treningu przed GP Wielkiej Brytanii. Z szybkimi autami wciąż ma do czynienia. Została żoną Toto Wolffa, dyrektora Mercedesa.

Blisko, ale wciąż za daleko

Dzisiaj jedyną kobietą w zespole Formuły 1 jest Tatiana Calderon (Williams zakontraktował Jamie Chadwick jako kierowcę rozwojowego). Kolumbijka, jak Robert Kubica, pełni rolę rezerwowej w Alfie Romeo Racing ORLEN. Jej najbliżej do F1. Ale w ślady Calderon pragnie pójść wiele zawodniczek. Dwadzieścia, w tym Polka Gosia Rdest, rywalizowało w ubiegłym sezonie w W Series, specjalnej serii wyścigowej dla kobiet. David Coulthard, wicemistrz świata z 2001 roku, wierzy, że kobiety pojadą w końcu w F1. Tylko że muszą być tak samo dobre, jak Hamilton, Verstappen czy Leclerc, czyli absolutna czołówka, żeby z nimi rywalizować.

– Naprawdę skoncentrowaliśmy się w W Series na wielkim talencie kobiet i myślę, że mamy tam kilka zawodniczek, które są w stanie jeździć w Formul 1. Teraz pojawia się pytanie, czy bycie w stanie wystarczy, czy szukamy Lewisa Hamiltona, Maxa Verstappena, Charlesa Leclerca? Szukamy ich kobiecych odpowiedników, ponieważ jeśli nie jesteś tak dobry jak Lewis, Max czy Charles, nie pokonasz ich – uważa były szkocki kierowca.

A zawodniczki nie przestają wierzyć, że w końcu pojadą obok Hamiltona, Verstappena czy Leclerca.