20 mar 2021 | Motorowe / Formuła 1

Formuła 1: bez tytułu od 13 lat. Czy Ferrari znów będzie wygrywać?

Carlos Sainz Jr. (od lewej) i Charles Leclerc będą kierowcami Ferrari w sezonie 2021 (fot. Ferrari)

Roksana Ćwik

Najbardziej utytułowany, najbardziej doświadczony i najbardziej rozpoznawalny symbol Formuły 1 od kilku lat przeżywa kryzys. Sezon 2020 w wykonaniu Ferrari był najgorszym od 1980 roku, lecz wraz z nowym samochodem przychodzą nowe nadzieje. Czy Włosi zdołają podnieść rękawicę i zaczną walczyć o tytuły?

DALSZĄ CZĘŚĆ PRZECZYTASZ POD REKLAMĄ

Filigranowy Japończyk nie tylko w skokach. Poznaj AlphaTauri

Od kierowcy do założyciela

Enzo Anselmo Ferrari od najmłodszych lat miał styczność w samochodami i sportami motorowymi. Zanim założył pierwszy własny zespół, był kierowcą wyścigowym w Construzioni Meccaniche Nazionale. Wziął udział w 47 wyścigach, z czego 13 wygrał. Przestał się ścigać po narodzinach pierwszego syna Dino, w 1932 roku. Po przedwczesnej śmierci ojca, Enzo pracował w warsztatach samochodowych, skąd wyniósł duże doświadczenie. W 1929 założył zespół, który znamy po dziś dzień: Scuderia Ferrari, które na początku swojej przygody z wyścigami wykorzystywało samochody Alfa Romeo.

Celem Scuderii było wspieranie kierowców-amatorów w wyścigach drogowych, które cieszyły się w Europie ogromną popularnością. Kiedy w 1939 roku Alfa wykupiła zespół, rok później Enzo stworzył Auto Avio Construzioni Ferrari i zbudował swój pierwszy samochód Ferrari Tipo 815, który wystartował w słynnym wyścigu Mille Miglia. Po II wojnie światowej przeniósł swoją siedzibę do znanego nam wszystkim Maranello i mając do dyspozycji Ferrari Tipo 125 startował w wyścigach Grand Prix, które jeszcze nie zaliczały się do mistrzostw świata.

Młody Enzo Ferrari (fot. Ferrari)

Debiut w Formule 1

Włosi zadebiutowali podczas Grand Prix Monako w 1950 roku, ulepszonym Tipo 125. Pierwsze zwycięstwo przyszło w 1951 roku podczas Grand Prix Wielkiej Brytanii, a najwyższym stopniu podium stanął Argentyńczyk Jose Froilan Gonzalez. Dwa lata po swoim debiucie, Ferrari miało swojego pierwszego mistrza. Był nim Włoch Alberto Ascari, który następnie obronił tytuł w 1954 roku. Po chwilach radości w Ferrari nastała żałoba – w 1955 roku, podczas prywatnego testu Ferrari 750 na torze Monza, Ascari zginął. Rok później ścigając się samochodami Lancia, włosi znów mieli mistrza świata i został nim Argentyńczyk Juan Manuel Fangio.

Lata 60. był prawdziwą sinusoidą wygranych i przegranych, a większe triumfy święcono w legendarnym 24-godzinnym wyścigu Le Mans, w którym już w tym roku pojedzie Robert Kubica. Sukcesy Ferrari we francuskim klasyku zwróciły uwagę Forda, który nie miał w swojej ofercie lekkich samochodów sportowych i chciał kupić włoskiego producenta. Negocjacje postępowały i ustalono nawet cenę, lecz Enzo Ferrari wycofał się, gdy tylko usłyszał, że Ford chce decydować o tym, w jakich seriach Ferrari ma się ścigać.

Pojawienie się w zespole austriackiego kierowcy Nikiego Laudy znów przyniosły zespołowi mistrzowskie tytuły i wygrane w Formule 1. W 1975 roku ekipa zdobyła oba tytuły mistrzostw wśród kierowców i konstruktorów, ale w kolejnym sezonie znów musiała się mierzyć z dramatem swojego kierowcy. Podczas Grand Prix Niemiec na torze Nurburgring samochód Nikiego uderzył w bandę i zapalił się, a zawodnik z poważnymi poparzeniami ciała i zatruciem toksycznym dymem trafił do szpitala. Początkowo lekarze nie dawali zbyt dużych szans na przeżycie, ale wola walki oraz silna chęć powrotu na tor i ponownej walki o mistrzostwo spowodowała, że Austriak już 6 tygodni później wrócił do ścigania, wprawiając w osłupienie wiele osób. Co więcej, w kolejnym sezonie Lauda znów wywalczył tytuł dla Ferrari.

W sezonie 1979 kolejnym mistrzem świata dla włoskiego producenta został Jody Scheckter. Na tym jednak pasmo tytułów się skończyło, natomiast zespołu z Maranello nie opuszczały tragedie. W 1982, podczas kwalifikacji do Grand Prix Belgii doszło do wypadku, w którym zginął utalentowany i szybki kierowca, Kanadyjczyk Gilles Villeneuve, a w 1988 roku w wieku 90 lat zmarł Enzo Ferrari.

Złote lata Ferrari i era Schumachera

Na kolejny tytuł w klasyfikacji kierowców Ferrari musiało czekać aż do końca tysiąclecia, kiedy to ekipę poprowadził do triumfu Michael Schumacher. Pojawił się on w Formule 1 w 1991 w barwach Jordan-Honda. Następnie przeniósł się do prowadzonego przez charyzmatycznego Flavio Briatore Benettona, by w 1996 wyjechać na tor już w czerwonym samochodzie z wierzgającym koniem. Niemiec wraz z dyrektorem sportowym Jeanem Todtem i mistrzem strategii Rossem Brownem zbudowali zespół, który na wiele lat zdominował Formułę 1 i ustanowił nowe standardy.

Niemiec do pewnego czasu – zanim w stawce pojawił się Lewis Hamilton i wspólnie z Mercedesem wyznaczył nowe szczyty – był absolutnym rekordzistą. Siedmiokrotnie zdobył tytuł mistrza świata i wygrał 91 wyścigów. Okres jego panowania nie był jednak pozbawiony skaz – nieraz budził kontrowersje i otrzymywał kary, a w 1997 roku zdyskwalifikowano go z wyników całego sezonu. Ponadto, bardzo niefortunne zastosowanie przez Ferrari poleceń zespołowych w Grand Prix Austrii 2002 doprowadziło do ich zakazania w F1. W perspektywie czasu te incydenty straciły jednak na znaczeniu.

Ostatni mistrz świata i kryzys wyników

Ostatnim mistrzem świata Ferrari był Kimi Raikkonen, który zdobył swój tytuł w 2007 roku różnicą zaledwie jednego punktu. Ferrari skorzystało przy tym na potknięciach McLarena, który przeżywał wewnętrzny kryzys, a nawet został przyłapany z tajnymi dokumentami Ferrari, co zakończyło się dyskwalifikacją zespołu z mistrzostw oraz rekordową karą finansową 100 milionów dolarów.

Ferrari miało szansę na mistrzostwo rok później, ale popełnione błędy i zawodny samochód spowodowały, że Felipe Massa przegrał o jeden punkt z Lewisem Hamiltonem. Wkrótce jednak Ferrari znów musiało się zmierzyć z wypadkiem swojego kierowcy. Podczas kwalifikacji do Grand Prix Węgier w sezonie 2009, Massa został trafiony w głowę sprężyną pochodzącą z samochodu swojego rodaka Rubensa Barrichello. Massa po okresie rekonwalescencji powrócił do Formuły 1, ale jak zgodnie stwierdzono, nie był już tak szybki jak przed wypadkiem, a jedyna szansa na wygraną została mu odebrana, kiedy to w Grand Prix Niemiec 2010 został zmuszony przez zespół do przepuszczenia Fernando Alonso.

Była to tylko jedna z oznak głębszego kryzysu, w który popadło Ferrari i który trwa aż do dziś. Nie pomogła nawet osoba dwukrotnego mistrza świata Fernando Alonso, który aż trzykrotnie zajmował drugie miejsce w klasyfikacji, za każdym razem przegrywając z młodym Sebastianem Vettelem, który w 2015 roku miał zastąpić Alonso w Ferrari.

Wszyscy mieli nadzieję, że Ferrari będzie wygrywać z Niemcem, tak jak ten wygrywał z Red Bullem. Niestety, oczekiwania rozminęły się z rzeczywistością. Samochód odbiegał od swoich rywali nie tylko niezawodnością, ale również szybkością. Po wielu problemach z dojechaniem do mety, zmianach w strukturach zespołu i po pojawieniu się szybkiego i zdolnego Monakijczyka Charlesa Leclerca, Niemiec po miesiącach upokorzeń opuścił Maranello i w sezonie 2021 poprowadzi samochód Astona Martina. Miejsce Niemca zajął Hiszpan Carlos Sainz Junior, który wcześniej reprezentował barwy McLarena.

Sezon 2020 już na samym początku źle się rozpoczął dla Włochów. W czasie przedsezonowych testów na torze pod Barceloną, świat obiegła informacja o tajnym porozumieniu FIAi Ferrari, a nieoficjalnie Włosi mieli korzystać z nie do końca legalnego silnika w 2019 roku. Choć nie udało się tego wprost udowodnić, w zamian za umorzenie dochodzenia Ferrari miało wyjawić Federacji swoje sekrety tak, aby ta mogła nie tylko uszczelnić przepisy, ale też opracować lepsze metody sprawdzania zgodności aut z regulaminem.

Nowy sezon, nowa nadzieja?

Sugeruje się, że zmiana parametrów silnika tak, aby zapewnić jego zgodność z przepisami, kosztowała Ferrari w 2020 roku utratę około 20 koni mechanicznych. Było to bardzo odczuwalne na torze – pomimo dobrych startów i ryzykownych manewrów – głównie w wykonaniu Charlesa Leclerca – czerwone samochody były wyprzedzane niemal przez wszystkich na niemal każdej prostej. Zespół nie wygrał żadnego wyścigu i tylko w sprzyjających okolicznościach mógł powalczyć o kilka miejsc na podium. Szóste miejsce w klasyfikacji konstruktorów było najgorszym wynikiem Ferrari od 1980 roku.

Co gorsza, pandemia koronawirusa spowodowała przesunięcie o rok poważnych zmian regulaminowych i wprowadzenie zupełnie nowej generacji samochodów, na co Ferrari bardzo liczyło. Oznaczałoby to bowiem zaprojektowanie samochodu od początku i szansę na to, by nie powtórzyć błędów z poprzednich konstrukcji.

Zamiast tego, Ferrari musi drugi sezon z rzędu korzystać z tego samego samochodu. Wobec poważnego ograniczenia zakresu możliwych modyfikacji, zespół musiał mocno się natrudzić, aby poprawić swoje nieudane auto. Największe pole do popisu miał dział silnika, który rzekomo odzyskał całą straconą moc i Ferrari odrobiło tym samym dystans do rywali pod względem prędkości na prostych. Przeprojektowano też całą tylną część samochodu i poprawiono aerodynamikę. Przedsezonowe testy, które odbyły się na torze Sakhir w Bahrajnie, mogą napawać optymizmem.