09 lut 2022 | Inne

Pierwsze zimowe igrzyska olimpijskie rozpoczęły się 98 lat temu. Kim był pierwszy mistrz?

Lodowisko w Chamonix, oficjalne wyniki jazdy na 500 m, Charles Jewtraw (fot. raport olimpijski Chamonix 1924)

Pierwszym mistrzem zimowych igrzysk olimpijskich został panczenista Charles Jewtraw. Amerykanin kilka miesięcy wcześniej... zakończył karierę. Do rywalizacji przystąpił bez przygotowania, a dystans 500 metrów jechał pierwszy raz w życiu. – Nie czułem stresu. Doskonale wiedziałem przecież, że nie mam żadnych szans – wspominał po latach.

DALSZĄ CZĘŚĆ PRZECZYTASZ POD REKLAMĄ

Mistrzowie z loterii. Wylosowali bobslej, a później wywalczyli na nim olimpijskie złoto

Miał 10 procent szans na przeżycie. "Módlcie się o raka"

Czytaj też

William Flaherty jako dziecko wygrał z rzadkim nowotworem. Uratował go jego brat, Charles (Fot.PAP/Olympics)

Miał 10 procent szans na przeżycie. "Módlcie się o raka"

ZIO Pekin 2022. Kiedy odbyły się pierwsze igrzyska?
* * *

Zimowe igrzyska narodziły się de facto w 1925 roku w Pradze. Wówczas Kongres MKOl uznał imprezę zorganizowaną rok wcześniej w Chamonix za pierwszą edycję. Rywalizujący pod Mont Blanc zawodnicy nie byli więc świadomi, w jak wielkim przedsięwzięciu biorą udział. Choć już wówczas Międzynarodowy Tydzień Sportów Zimowych był objęty "wysokim patronatem MKOl". Miał stanowić preludium do letnich igrzysk, które w tym samym roku odbyły się w Paryżu.

Na inaugurację zmagań, 26 stycznia 1924, rozegrano wyścig łyżwiarzy szybkich na 500 metrów. Za faworytów przed startem uchodzili Norweg Ronald Larsen, jego rodak Oskar Olsen i Fin Clas Thunberg. Wszystkich zaskoczył Jewtraw, który wystartował w 15. parze z Kanadyjczykiem Charlesem Gormanem.

Amerykanin był mistrzem kraju z 1921 i 1923 roku. Niewiele przemawiało jednak na jego korzyść. Po drugim triumfie wycofał się bowiem ze sportu. – Chciałem ruszyć dalej, zdobyć wykształcenie – tłumaczył w wywiadzie, którego w 1983 roku udzielił "Sports Illustrated". – Gdy dostałem telegram, że wysyłamy drużynę do Francji, byłem zaskoczony. W ogóle nie trenowałem i prawdę mówiąc, nie chciałem tam jechać. Mój nauczyciel przekonał mnie, że powinienem – mówił.

Aż do startu nic nie układało się po jego myśli. Bardzo źle zniósł podróż przez ocean. – Czułem się fatalnie. Momentami modliłem się, żeby statek zatonął – przyznał. Na miejscu okazało się natomiast, że... nie do końca zna zasady. W Ameryce ścigano się na dystansie 440 jardów, a na torze przebywało jednocześnie do sześciu zawodników. W Chamonix po raz pierwszy w życiu wystartował na 500 metrów, jadąc w parach, po wyznaczonym torze.

Ruszył z zewnętrznego i znakomicie utrzymał się przy Gormanie. Gdy udało mu się poprawnie dokonać zmiany, okazało się, że na wewnętrznym zdecydowanie odjechał rywalowi. Do mety dotarł z czasem 44,0, półtora sekundy przed Kanadyjczykiem. Wywalczył złoto, wyprzedzając drugiego Olsena o 0,2 sek. oraz ex-aequo trzecich Larsena i Thunberga o 0,8 sek.

– To było jak bajka. W dniu zawodów nie czułem nawet stresu. Doskonale wiedziałem przecież, że nie mam żadnych szans – opowiadał po latach w "Sport Illustrated". Po tym sukcesie Jewtraw ostatecznie zakończył karierę. Przeprowadził się do Nowego Jorku, gdzie pracował w Spalding Sporting Goods Company. Zmarł w 1996 roku w wieku 95 lat.

Największą gwiazdą wśród panczenistów na igrzyskach w Chamonix, mimo tego sukcesu, został nie Amerykanin, a Thunberg. Fin do brązu wywalczonego na sprinterskim dystansie dołożył złote krążki za 1500 i 5000 metrów oraz wielobój, a także srebro za 10 000 metrów.