07 kwi 2023 | Skoki

Skoki. Padł niechlubny rekord, najgorsza zima w historii. Statystyki dowodzą, jak źle FIS zarządza konkursami

Gregor Schlierenzauer w 2009 roku był głównym powodem wprowadzenia rewolucji przelicznikowej w skokach. Ale dziś FIS sobie z nimi nie radzi. (fot. PAP)

W sezonie 2022/23 Pucharu Świata w skokach aż 71 razy zmieniono belkę startową. To rekord. Postępuje naczelna choroba skoków narciarskich: kibice się denerwują, a jury niewzruszone – zamiast ustawiać ją dla najlepszych zawodników, sędziowie gorączkowo manipulują długością najazdu. Działacze FIS uważają, że krytyka jest przesadzona, a wszystko robi się w imię bezpieczeństwa. – Są liczby, które wprost mówią, jak istotny to problem – kontruje Andrzej Żurawski, statystyk i twórca serwisu Ski Excel.

DALSZĄ CZĘŚĆ PRZECZYTASZ POD REKLAMĄ

>> WARTO PRZECZYTAĆ. INDYWIDUALNY PLAN PRACY KUBACKIEGO? PREZES PZN ZOSTAWIA FURTKĘ

Na początek kilka absurdów. Gregor Deschwanden w Planicy w 2018 roku nie przeszedł kwalifikacji, mimo że skoczył 230,5 metra. Niedawno na Pucharze Kontynentalnym w Zakopanem 12. miejsce zajął Austriak z piątą najsłabszą odległością serii. A na ostatnich lotach w Oberstdorfie FIS rozegrała serię, w której długością rozbiegu manipulowano aż 14 razy. Podobne przykłady można mnożyć. Od wprowadzenia przeliczników za belkę i wiatr skoki przestały być sportem, w którym – jak przez dziesięciolecia – liczyło się to, kto skoczy najdalej i w ładnym stylu. Gdy w trakcie zawodów wieje mocniej, a to częste zjawisko, gigantyczny wpływ na kolejność miejsc mają rekompensaty za siłę podmuchów – zdaniem wielu mylne, bo nijak oddające rzeczywistość. Ale drugim grzechem jest irytująco częste zmienianie długości najazdu.

Sprawdziliśmy, co dokładnie znaczy częste. I wnioski są porażające

Legenda skoków ponownie w zawodach. Powrót tej zimy

Czytaj też

Legenda skoków ponownie w zawodach. Powrót tej zimy

Przeliczniki w skokach powstawały, żeby ratować zawody przed odwołaniem. Ale stały się zabawką

– To konieczność, poza tym sędziowie decydują się na to, mając konkretny powód – broni systemu Sandro Pertile, dyrektor Pucharu Świata. On sam, podobnie jak część fanów skoków wyrażających swoje opinie w Internecie, jest zmęczony nadmierną krytyką pracy sędziów FIS

Tylko że ci krytykujący też mają powód tak się wyrażać. Bo oni też są zmęczeni, tyle że przede wszystkim nadmierną manipulacją w długości rozbiegu.

W idealnym założeniu system powstał w 2010 roku po to, żeby uniknąć wpadek jury. Po pierwsze, pozwolił skracać albo wydłużać rozbieg (czyli kontrolować prędkość na progu), jeżeli warunki wietrzne nieoczekiwanie ulegają zmianie w trakcie rozgrywanej serii. Po drugie, pozwalał uniknąć niebezpiecznych, za długich prób. Walter Hofer, który zarządził tę rewolucję jako poprzednik Pertile, podawał nawet konkretne przykłady: skoki Gregora Schlierenzauera, który w szczycie formy w 2009 roku najpierw ustał cudem 149 m w Whistler, a kilka tygodni później upadł po locie na 224 m na starej skoczni w Vikersund, po czym sugestywnie popukał się w czoło. To był jasny komunikat: targnęliście się na moje zdrowie.

– Nikt nie chce oglądać więcej takich sytuacji. Stąd uznaliśmy, że matematyka i nauka muszą pomóc nam w zapewnieniu racjonalnego bezpieczeństwa – argumentował Hofer o kulisach zmian na łamach "Przeglądu Sportowego". I z tym akurat trudno było polemizować.

Konkretne liczby mówią: ze skokami i jury FIS jest coraz gorzej

Działacz miał rację i konkretne argumenty na stole. Idee rewolucji były słuszne, tyle tylko, że prawda o przelicznikach okazała się inna. A ich używanie zaczęło być chorobą zamiast lekarstwem.

– Gdyby ograniczyć się do pierwotnej idei możliwości zmiany belki, to te manipulacje najazdu w PŚ byłyby o połowę rzadsze. Zamiast tego jury dostało narzędzie nie do ratowania zawodów przed restartem serii, tylko do zarządzania przebiegiem konkursu. To nie tylko utrudnia śledzenie rywalizacji, ale też skłania do pytań o uczciwość. Bo jak porównać formę kogoś jadącego szybko z tym, który ma do wykorzystania o 2-3 metry krótszy najazd? – punktuje Andrzej Żurawski, statystyk i autor popularnego serwisu Ski Excel.

Ekspert w związku z tym publikuje dane. A te są porażające, bo okazuje się, że im dłużej skacze się z przelicznikami, tym mniej hamulców ma jury w temacie ustawiania belki.

ILE RAZY ZMIENIANO BELKĘ W KONKURSACH PŚ:
(sezon – zmiana belki w górę – zmiana belki w dół)

2010/11 – 4 – 32
2011/12 – 24 – 26
2012/13 – 19 – 31
2013/14 – 16 – 23
2014/15 – 21 – 32
2015/16 – 27 – 34
2016/17 – 11 – 39
2017/18 – 12 – 17
2018/19 – 11 – 34
2019/20 – 7 – 27
2020/21 – 8 – 26
2021/22 – 17 – 43
2022/23 – 13 – 58

PROCENT SERII KONKURSOWYCH PŚ, W KTÓRYCH ZMIENIANO BELKĘ

2010/11 – 48 proc.
2011/12 – 51
2012/13 – 43
2013/14 – 38
2014/15 – 40
2015/16 – 60
2016/17 – 57
2017/18 – 30
2018/19 – 51
2019/20 – 41
2020/21 – 36
2021/22 – 49
2022/23 – 58

Legenda skoków ponownie w zawodach. Powrót tej zimy

Czytaj też

Legenda skoków ponownie w zawodach. Powrót tej zimy

Wpadka Norwegów! "Zakończyli" karierę Kobayashiego

Czytaj też

Wpadka Norwegów! "Zakończyli" karierę Kobayashiego

To dowody, że wypacza się rywalizację. Ale na refleksję nie ma co liczyć

Z danych wprost wynika, że w sezonie 2022/23 padł niechlubny rekord. Nigdy wcześniej tak często nie obniżano najazdu, jak w zakończonej zimie. A pod względem liczby serii, które udało się FIS przeprowadzić bez manipulowania długością najazdu, tylko raz sezon wyglądał gorzej. Warto również zauważyć, że rządy Pertile – piewcy bezpieczeństwa w skokach, któremu zarzuca się zbyt dużą asekuranckość – trwają trzy lata.

– I niestety, ale ta dysproporcja pomiędzy podnoszeniem rozbiegu a jego obniżaniem z roku na rok rośnie – zauważa Żurawski. – Gdyby belka była zmieniana zgodnie z oryginalnym przeznaczeniem, czyli w reakcji na gwałtowną zmianę wiatru, to średnio dla całego sezonu liczba obniżeń i podwyższeń powinna być mniej więcej równa. Tymczasem, obniżeń jest dużo więcej, co sugeruje, że belka jest po prostu ustawiana za wysoko, co wypacza rywalizację – podsumowuje ekspert.

Szczytem absurdu są sytuacje, w których po ekstremalnych obniżeniach belek wychodzi na to, że w konkursach na mamutach ci skaczący z wyższych belek potrzebowaliby lotów na ok. 300 metrów, żeby nawiązać walkę o zwycięstwa.

Krytyka wobec takiego stanu rzeczy nie jest zatem przesadzona, jak bronią się działacze FIS. Niestety, te statystyki wprost dowodzą niekompetencji jury zawodów. Ale co gorsza, na refleksję i opamiętanie w kolejnych sezonach trudno będzie liczyć. Bezpieczeństwo przede wszystkim, mawia Pertile.

Wpadka Norwegów! "Zakończyli" karierę Kobayashiego