Przewrotne losy trenerów. Gdzie jest dziś Fornalik, a gdzie Nawałka?

Trenerzy krytykują ESA 37. Rozwiązaniem liga 18-zespołowa?

"Nawałka stał się bohaterem i uśmiechającym się z reklam celebrytą. Fornalik mógł mu tych osiągnięć i popularności tylko zazdrościć. Nawałka wyszedł na światowca, a Fornalik był tym, który nie zdołał się wyrwać z krajowych opłotków" – tak pisał "Przegląd Sportowy" w lutym tego roku przed dopiero drugim w XXI wieku starciem byłych selekcjonerów w Ekstraklasie.

To była druga kolejka rundy wiosennej. Piast i Lech były wtedy sąsiadami w tabeli i grały w kratkę. Piłkarze Fornalika zdominowali przyjezdnych, rozbili ich 4:0 i rozpoczęli zwycięski marsz.

Od tamtego meczu przegrali jeszcze tylko raz. W chwili pisania tych słów są najlepiej grającą drużyną w Ekstraklasie i mają realne szanse co najmniej na wicemistrzostwo. Nawałki w Lechu już nie ma. Po porażce z Piastem Kolejorz wygrał jeszcze dwa mecze, ale potem już żadnego. Grał coraz słabiej i 30 marca krótka przygoda byłego selekcjonera w Poznaniu dobiegła końca.

Bilans Waldemara Fornalika w lidze:
344 mecze, 128 zwycięstw, średnio 1,38 pkt na mecz

Bilans Adama Nawałki w lidze:
143 mecze, 60 zwycięstw, średnio 1,50 pkt na mecz

Jakże inaczej postrzega się dziś obu trenerów. Jeszcze niedawno podział był jasny: Nawałka to zwycięzca, Fornalik to przegrany. Kibice wystawiali tę ocenę oczywiście na podstawie pracy z kadrą.

Gdy ją obejmował, Fornalik nadal był "Kingiem" – świeżo upieczonym wicemistrzem Polski i finalistą Pucharu Polski z Ruchem. Został drugi raz wybrany trenerem roku. W lipcu 2012 podjął się więc najbardziej prestiżowej pracy trenerskiej w kraju. Przystał na propozycję prezesa Grzegorza Laty i został selekcjonerem reprezentacji.

Frustracja snajpera

Krótko mówiąc: nie wyszło. W eliminacjach wygrał tylko trzy mecze – dwa z San Marino i jeden z Mołdawią. Nie potrafił pokonać Czarnogóry, nie potrafił choćby zremisować z Ukrainą. Małym sukcesem był remis z Anglią na początku kwalifikacji. Jego kadra zajęła dopiero czwarte miejsce w grupie. "Laga na Lewandowskiego" – tak można było opisać wtedy pomysł Polaków na grę. Nasz najlepszy napastnik był wówczas osamotniony, zblokowany i sfrustrowany.

– Kibice oczekiwali, że będzie seryjnie strzelał gole, a nie wszystko jeszcze było do tego przygotowane. To nie była tylko jego wina. Drużyna nie funkcjonowała tak jak dzisiaj. Robert nie miał tylu sytuacji i takiej swobody. Był wtedy bardzo spięty, bardzo mu zależało, a brakowało tych atumatyzmów. Zawsze starałem się go wspierać, pomóc mu w tej niekomfortowej sytuacji – wspominał Fornalik, gdy odwiedziliśmy go w jego pierwszym sezonie pracy w Gliwicach.

Kadencję Fornalika zapamiętamy jako nieudane poszukiwania "dziesiątki" dla reprezentacji. Kogoś, kto będzie pośrednikiem między głęboko grającymi pomocnikami i osamotnionym Lewandowskim. Zaczynał z Ludovikiem Obraniakiem, kończył z Adrianem Mierzejewskim, ale próbował też Piotra Zielińskiego, Mateusza Klicha, Radosława Majewskiego czy Szymona Pawłowskiego.

– Reprezentacja była wtedy na etapie przebudowy. Na polu bitwy, czyli w eliminacjach. Zawodnikom nie można było odmówić, że bardzo chcieli. Zależało im, żeby drużyna wygrywała i się rozwijała. Ale wielu z nich dopiero zaczynało swoją przygodę z kadrą. Mam tu na myśli Glika, Krychowiaka, Grosickiego, Milika... – wymieniał w rozmowie z TVPsport.pl.

Wyznał wtedy, że sam chciał od początku grać z dwójką napastników, ale plany pokrzyżował mu wyjazd Milika do Bayeru Leverkusen, gdzie przestał grać. – To był dla nas trudny moment, bo moją koncepcją od początku była gra w systemie 4-4-2 z Lewandowskim i Milikiem w ataku oraz Krychowiakiem i Polanskim w środku pola. W momencie, w którym Arek wyjechał, trzeba było szukać innych rozwiązań. Pojawił się Mierzejewski, który miał kilka bardzo dobrych asyst. W ostatnich dwóch meczach za mojej kadencji – z Ukrainą i Anglią – mieliśmy co najmniej cztery stuprocentowe sytuacje. Nie udało się ich wykorzystać, ale gra wyglądała wtedy naprawdę nieźle – wspominał.

Trzeba zmienić trenera!

Mierzejewskiego w kadrze dziś nie ma. Ale są Zieliński i Klich – kolejni piłkarze odkryci dla reprezentacji przez Fornalika. W rozmowie z obecnym trenerem Piasta wyczuć można żal o to jak traktowała go prasa i jak oceniono jego pracę z kadrą. Czy przygotował zespół dla Nawałki? Wprost tego nie przyzna, ale...

– Często jest tak w klubach. Przychodzi trener, który zmienia drużynę, dokonuje wielu ruchów kadrowych, przepracowuje z nią okres przygotowawczy. Mija miesiąc, dwa, trzy, widać, że drużyna zaczyna funkcjonować, ale przychodzą dwie, trzy porażki i co się dzieje? Trzeba zmienić trenera! I jego następca ma dobrze ukierunkowany zespół. Wystarczy tylko iść za ciosem, zmienić pewne akcenty. I tak to się dzieje – mówił nam w wywiadzie przeprowadzonym do "Projektu: Lewy".

Nikt nigdy nie zdoła wymiernie ocenić, na ile rzeczywiście Nawałka korzystał z fundamentów wylanych przez Fornalika. Na początku sam próbował wielu nowych nazwisk, ale ostatecznie w większości wrócił do tych "starych", sprawdzonych przez poprzedniego selekcjonera. Genialnym ruchem na pewno było przekazanie opaski Lewandowskiemu, choć Fornalik twierdzi, że dużo lepsza gra "Lewego" w kadrze po przejęciu roli kapitana to przypadek.

Bilans Waldemara Fornalika z reprezentacją:
18 meczów, 8 zwycięstw, średnio 1,56 pkt na mecz

Bilans Adama Nawałki z reprezentacją:
51 meczów, 27 zwycięstw, średnio 1,84 pkt na mecz

Na pewno różnią ich okoliczności. Fornalika zatrudniał Lato, a po trzech miesiącach PZPN miał już nowego prezesa. Selekcjoner nie był wybrany przez Zbigniewa Bońka, więc siłą rzeczy nie miał takiego wsparcia jak Nawałka. Miał też dużo mniej czasu na eksperymenty. Fornalik musiał grać o punkty po jednym meczu towarzyskim. Nawałka miał blisko rok i siedem sparingów na przygotowanie zespołu.

Różni ich wiek (Nawałka jest siedem lat starszy), charakter i warsztat. Co pewnie ważne dla szefa PZPN, Nawałka miał dużo większe doświadczenie piłkarskie, osiągnął jako zawodnik zancznie więcej, grał w jednej drużynie z Bońkiem, bywał w świecie.

Fornalik to człowiek ze Śląska i na razie nigdzie indziej nie osiągnął sukcesu. Dzisiaj to on jest na fali, a Nawałka – po mundialu i po Lechu – pewnie długo nie znajdzie pracy w Polsce. Zwłaszcza ze swoimi wymaganiami. Co nie znaczy, że za rok czy dwa role się nie odwrócą. Jak to w piłce. Jesteś tak dobry jak twój ostatni mecz.