15 lut 2021 | Inne

Eddie Eagan – jedyny w historii mistrz zimowych i letnich igrzysk olimpijskich

Eddie Eagan w 1920 roku w Antwerpii (L) i w 1932 w Lake Placid (drugi od prawej) (fot. Getty)

Dla polskich kibiców 15 lutego to rocznica złotych medali Zbigniewa Bródki i Kamila Stocha na zimowych igrzyskach olimpijskich 2014. Ale równo 82 lata wcześniej do historii przeszedł inny olimpijczyk. Amerykanin Eddie Eagan został jedynym do dziś sportowcem, który wywalczył złote medale zarówno na letnich, jak i na zimowych igrzyskach.

DALSZĄ CZĘŚĆ PRZECZYTASZ POD REKLAMĄ

Bobsleje były najpopularniejszą dyscypliną zimowych igrzysk olimpijskich Lake Placid 1932. Rywalizację czwórek oglądało na żywo 14 tysięcy widzów! Zaczęła się ona 14 lutego i wtedy też miała skończyć, ale po proteście zawodników, trzeci i czwarty przejazd przełożono na 15 lutego.

Tor zbudowano specjalnie na igrzyska. Wcześniej w całych Stanach nie było żadnej bobslejowej trasy. Był bardzo szybki, idealny do bicia rekordów, ale i niebezpieczny. Podczas treningów na przełomie stycznia i lutego, w odstępie kilku dni, dwie niemieckie czwórki wypadły z trasy i przeleciały kilkadziesiąt metrów w dół zboczem góry van Hoevenberga, na której powstał tor.

Po bolesnych wypadkach kilku zawodników musiało się wycofać, a w drugiej niemieckiej drużynie pojechali po prostu zwerbowani na szybko Niemcy mieszkający w okolicy. Jakiekolwiek doświadczenie w jeździe bobem miał jedynie pilot, na co dzień sprzedawca szampana, Walther von Mumm. Nic dziwnego, że ta załoga zajęła ostatnie, siódme miejsce.

Amerykańska czwórka na mecie toru w Lake Placid (fot. Getty)

Faworytami były dwie ekipy gospodarzy. Wygrała jednak czwórka, na którą stawiała mniejsza część widowni. Prowadzona przez 21-letniego Billy'ego Fiske, z którym jechali 40-letni Clifford Gray, 48-letni Jay James O'Brien i 34-letni Edward Eagan.

Mimo młodego wieku, Fiske obronił olimpijskie złoto sprzed czterech lat, z St. Moritz. Z kolei O'Brien, który tydzień później świętował 49. urodziny, był najstarszym triumfatorem tamtych igrzysk. To on namówił do startu Eagana, mistrza olimpijskiego w boksie sprzed 12 lat.

Granerud dogonił Małysza: nierealne, był moim idolem

Czytaj też

Halvor Egner Granerud, Granerud Zakopane, Granerud wygrał, wygrana Graneruda

Granerud dogonił Małysza: nierealne, był moim idolem

Podróże z markizem

Urodzony w Denver, w skromnej, robotniczej rodzinie, Eddie wżenił się w prominentny ród Colgate'ów, ale sam wszystko osiągnął ciężką pracą. Po I wojnie światowej ukończył prawo na Yale i Harvardzie, a następnie sztukę na brytyjskim Oksfordzie.

Tam poznał markiza Douglasa Douglas-Hamiltona, szkockiego arystokratę, deputowanego do Izby Lordów, później komandora lotnictwa, ale również zapalonego pięściarza, mistrza Szkocji amatorów w wadze średniej.

Eagan był już wtedy mistrzem olimpijskim z Antwerpii 1920 w kategorii półciężkiej. Razem z Hamiltonem ruszyli w podróż po Europie. – W każdym kraju Eddie mierzył się z tamtejszym mistrzem amatorów. Ukończył podróż niepokonany – wspominała jego żona, Peggy. Wyprawa przerodziła się w taką dookoła świata. Eagan i Hamilton dawali pokazy boksu nawet w Indiach, Australii i Nowej Zelandii.

Późnij dwukrotny olimpijczyk poświęcił się karierze prawniczej. Był weteranem II wojny światowej w stopniu pułkownika. Przez kilka lat przewodził komisji sportu w stanie Nowy Jork. Organizował liczne walki bokserskie. Zmarł w 1967 roku, w wieku 70 lat.

Granerud dogonił Małysza: nierealne, był moim idolem

Czytaj też

Granerud dogonił Małysza: nierealne, był moim idolem

Z lewej: Eagan sparuje z Douglasem Douglas-Hamiltonem w 1925 r. Z prawej: podpisuje kontrakt na walkę Jake'a La Motty z Marcelem Cerdanem w 1949 (fot. Getty)

Fantastyczna piątka

W 2014 roku jego wyczyn próbowała powtórzyć Lauryn Williams. Mistrzyni olimpijska z Londynu w lekkoatletycznej sztafecie 4x100 metrów dwa lata później wystartowała w bobslejowej dwójce z Elaną Meyers. Zdobyły srebro, bijąc w pierwszym przejeździe rekord toru. Po czterech przejazdach do zwyciężczyń – Kanadyjek – zabrakło im 0,10 sekundy...

Olimpijczyków, którzy startowali zarówno zimą, jak i latem, był w historii ponad 130. Ostatni, znany przypadek to charakterystyczny reprezentant Tonga Pita Taufatofua, który reprezentował to polinezyjskie państewko w taekwondo na igrzyskach w Rio i w biegach narciarskich w Pjongczangu.

Ale tylko pięcioro sportowców w historii może się pochwalić medalami zdobywanymi tak zimą, jak i latem. Poza Eddiem Eaganem i Lauryn Williams, są to:

Norweg Jacob Tullin Thams
złoto na ZIO Chamonix 1924 w skokach narciarskich
srebro na IO Berlin 1936 w żeglarstwie

Niemka Christa Luding-Rothenburger
złoto na ZIO Sarajewo 1984 w łyżwiarstwie szybkim
złoto i srebro na ZIO Calgary 1988 w łyżwiarstwie szybkim
srebro na IO Seul 1988 w kolarstwie torowym
* Jako jedyna zdobywała medale letnich i zimowych igrzysk w tym samym roku. Dziś to już niemożliwe.

Kanadyjka Clara Hughes
2x brąz na IO Atlanta 1996 w kolarstwie torowym
brąz na ZIO Salt Lake City 2002 w łyżwiarstwie szybkim
złoto i srebro na ZIO Turyn 2006 w łyżwiarstwie szybkim
brąz na ZIO Vancouver 2010 w łyżwiarstwie szybkim
* Jako jedyna ma więcej niż jeden medal tak zimą jak i latem.

Elana Meyers i Lauryn Williams (L) i Gillis Grafstroem (P) (fot. Getty)

W historii raz zdarzyło się również, że w programie letnich igrzysk olimpijskich znalazł się hokej na lodzie i łyżwiarstwo figurowe. Miało to miejsce w 1920 roku w Antwerpii (tam, gdzie Eagan wywalczył złoto w boksie). Dlatego też w kronikach zapisanych jest kilkudziesięciu olimpijczyków, którzy startowali zarówno na letnich, jak i zimowych igrzyskach (cztery, osiem czy też dwanaście lat później), ale w jednej dyscyplinie.

Spośród nich szczególny przypadek stanowi Szwed Gillis Grasftroem – indywidualny mistrz olimpijski w łyżwiarstwie figurowym z Antwerpii 1920, Chamonix 1924, St. Mortiz 1928 i wicemistrz z Lake Placid 1932. Jest jedynym obok Eagana był mistrzem olimpijskim zarówno z letnich, jak i zimowych igrzysk. I choć osiągnięcie tego wybitnego łyżwiarza ma nieco inny charakter, bo nie reprezentował on dwóch różnych dyscyplin, to być może Szwed z Amerykaninem, przy kawie w Lake Placid, wspominali razem sukcesy z Antwerpii.