"Pele mówił, że jestem wielki". Jak Kazimierz Deyna zagrał w Manchesterze City?

Manchester City – Chelsea. Gdzie oglądać transmisję finału LM?

Mógł grać w jednej drużynie z Cruyffem, Chinaglią i Beckenbauerem. Dostawał propozycje od Realu, Interu oraz Milanu. Ale nic z tego nie wyszło. Stanęło na transferze do Manchesteru City, który był początkiem końca wielkiej piłkarskiej przygody. Kazimierz Deyna nie zrobił gigantycznej kariery poza Polską. Pomocnik wyjechał do ligi angielskiej późno, już jako 31–latek. Wszystko przez to, że komunistyczne władze długo zatrzymywały najlepszych zawodników w kraju.

Propozycja od Pele

Deyna wielkim piłkarzem był. Generał środka pola przez lata grał w Legii i stanowił o wartości reprezentacji Polski. Zawodnik ze Starogardu Gdańskiego czarował w barwach biało–czerwonych i wojskowych. W 1974 roku zajął nawet trzecie miejsce w walce o Złotą Piłkę. Wyprzedzili go jedynie Cruyff i Beckenbauerem. Wraz z nimi mógł pod koniec kariery zagrać w jednym klubie. Wszystko za sprawą propozycji, którą złożył mu Pele. Wielki Brazylijczyk dostrzegał dla Polaka miejsce w Cosmosie, klubie z Nowego Jorku.

Wszystko mogło się udać, gdyby legendarny piłkarz porozumiał się z Polakiem wcześniej. Do rozmowy doszło za późno, bo Deyna miał już uzgodnioną możliwość transferu do Anglii. Pomocnikiem przez lata interesowały się wielkie kluby, ale komunistyczny reżim nie chciał zgodzić się na wyjazd wojskowego oficera do kraju NATO. W przypadku piłkarzy akceptacja na transfer zagraniczny pojawiała się dopiero po trzydziestych urodzinach.

Dla Deyny była to okazja zaczerpnięcia zachodniego powietrza i zarobków. Aczkolwiek możliwości wyjazdy były już ograniczone. Najkonkretniejszy był Manchester City. Gracz Legii teoretycznie i tak nie trafił źle. Pomocnik trafiał do najwyższej klasy rozgrywkowej. Adam Musiał, jego kolega z kadry, nie miał tyle szczęścia, bo także związał się z klubem z Wielkiej Brytanii, lecz mowa było o czwartej lidze.

Klub z Manchesteru zapłacił za transfer Deyny raptem sto tysięcy funtów. Cena nie była wygórowana, bo w tym samym okresie do klubu trafiali mniej znani piłkarze, którzy kosztowali trzy razy więcej. Dodatkowo Anglicy musieli przesłać do stolicy między innymi sprzęt sportowy. Sam Deyna otrzymywał miesięcznie nieco ponad tysiąc funtów pensji.

Pożegnanie na wieczność

Transfer do Anglii był dla Deyny szansą wyrwania się z komunistycznej Polski. Pożegnanie piłkarza odbyło się w Warszawie, do której zespół City przyjechał na mecz. Pomocnik rozegrał jedną połowę w barwach Wojskowych, a drugą już jako gracz klubu z Manchesteru.

Kolejka do złożenia życzeń była bardzo długa. Deynę żegnali nawet działacze klubów, które sam piłkarz wielokrotnie krzywdził na ligowych boiskach. – Dziękuję wszystkim za przyjście na mój pożegnalny mecz. Życzę zdrowia i... zadowolenia z drużyny oraz dalszych sukcesów Legii – to były jedyne słowa, które pomocnik wypowiedział w kierunku licznie zgromadzonej publiki. Kibice zaśpiewali Deynie ”sto lat”, a potem już rozpoczął się mecz. Warszawianie wygrali ostatecznie 2:1.


Na początku listopada 1978 roku, Deyna wyleciał do Anglii. Pomocnik nigdy więcej nie pojawił się w Polsce. W kraju wielkie pożegnanie, w Anglii powitanie godne gwiazdy. Jego debiut w meczu z Ipswich (1:2) także stał się pewnego rodzaju symbolem. Spotkanie z udziałem Deyny transmitowała nawet Telewizja Polska, co w tamtych czasach było wyjątkowym wydarzeniem.

Angielskie głupki?

Deyna nie trafił do ligi skrojonej idealnie pod jego umiejętności. Fizyczność na angielskich boiskach nie pomagała mu w dobrej grze. Polak przez cały pobyt w Manchesterze wystąpił raptem w 39 procentach możliwych spotkań. W tym czasie strzelił dwanaście goli. Kolejni szkoleniowcy nie byli w stanie optymalnie wykorzystać Polaka na murawie. Wiecznie szukano mu właściwej pozycji. Sam gracz barwnie opisywał całą sytuację. – Szukają i nie mogą znaleźć. Ostatnio nawet wymyślili, że będę środkowym napastnikiem, który ma być jak lokomotywa, wyskoczyć w górę i walnąć łokciem stopera w twarz. Ja się z tego śmieję, ale czasami mam już tych głupków dość – mówił piłkarz cytowany przez Stefana Szczepłka w książce "Deyna".

Nie można jednak całej winy dostrzegać po stronie angielskiej. Sam Deyna nie był idealnie prowadzącym się piłkarzem. Polak potrafił symulować kontuzje, by omijać trudniejsze treningi. Były gracz Legii nie starał się, by nadrobić różnice motoryczne dostrzegalne w porównaniu z kolegami. Całą sytuację utrudniały demony piłkarza, który lubił odwiedzać polonijne kluby: tam wciąż był witany jak bohater. Ciemną stroną był fakt, ze za jazdę po alkoholu policja dwukrotnie zabierała mu prawo jazdy. Raz Deyna próbował nawet uciekać przed funkcjonariuszami. Wszystko to sprawiało, że pomocnik nie potrafił w pełni odnaleźć się w Anglii. Z czasem już wprost zaczął mówić, że chce odejść z ekipy City. – Problem jest taki, że Deyna nadaje na innych falach. On włączył Radio Four, reszta słucha Radio Luxembourg – uważał Alan Durban, ówczesny trener Stoke City.

Deyna już w marcu 1979 roku udzielił w Polsce wywiadu, w którym przyznał, że chce odejść z Manchesteru. Pomocnik myślał o grze w Stanach Zjednoczonych lub Francji. Jego słowa szybko dotarły do Anglii, gdzie władze klubu nie chciały komentować przemyśleń piłkarza. Sytuacji nie poprawiał fakt, że zawodnik miał trudności z nawiązaniem znajomości w szatni. Polak nie stworzył też nici porozumienia z kolejnymi trenerami. Objawiało się to też w jego słowach. – Nie potrzebuję Malcolma Allisona, żeby usłyszeć, że jestem wielkim piłkarzem. Pele powiedział mi, że jestem wielkim piłkarzem – stwierdził pewnego razu Deyna.

Czas lecieć jeszcze dalej

Deyna na lotnisku w Anglii był witany przez dziennikarzy i fotoreporterów. Kiedy żegnał się z Manchesterem, w gazetach ledwo dało się dostrzec małe wzmianki na ten temat. Zagraniczna przygoda polskiej legendy nie potoczyła się zgodnie z planem, choć to stało się potem symbolem.

W 1981 roku Deyna przeniósł się do Stanów Zjednoczonych. Grał tam w barwach San Diego Sockers. O ile na boisku nie było źle… Tak ostatnie lata życia wielkiego piłkarza nasączone były żalem. Problemy się mnożyły, plany sypały, a złe inwestycje i oszukujący doradca zdecydowanie nie pomogli. Deyna spotkał się jeszcze z kolegami z reprezentacji na turnieju seniorów, ale mimo pobytu w Europie, gracz nie zdecydował się odwiedzić Polski.

Deyna od 1979 roku do momentu śmierci nie odwiedził Polski. Zginął w wypadku samochodowym 1 września 1989 roku. Przez całe życie rozegrał ponad 700 oficjalnych meczów, w których strzelił 301 goli. W historii na zawsze zapisał się złotem i srebrem na igrzyskach olimpijskich w 1972 oraz 1976 roku, a także trzecim miejscu na mundialu w RFN. Pozostał jedynym Polakiem, który występował w Manchesterze City. Dla kibiców Legii był, jest i będzie legendą.

W sobotę były klub Deyny zmierzy się w finale Ligi Mistrzów z Chelsea. Początek transmisji w Telewizji Polskiej o godzinie 20:00. Spotkanie będzie można obejrzeć na antenie TVP 1, a także na TVPSPORT.PL oraz w aplikacji mobilnej.