Kształtowanie umiejętności gry jeden na jednego

Podstawą większości akcji meczowych jest umiejętność gry jeden na jednego. W meczach piłki nożnej od rozgrywek młodzieżowych po rozgrywki na najwyższym europejskim poziomie, ten rodzaj gry stanowi znaczną część meczu. Statystyki pokazują, że zawodnicy wysokiej klasy realizują w trakcie meczu około 40 procent takich sytuacji. Prezentujemy tekst Grzegorza Faberskiego z magazynu "Trener", w jaki sposób uczyć piłkarzy radzenia sobie w pojedynkach z przeciwnikiem.

Pojedynki jeden na jednego stanowią najmniejszy wycinek gry, ale często decydują o wyniku całego meczu. Zespół, który wygrywa większość sytuacji jeden na jednego z reguły wygrywa mecz.

Umiejętność gry jeden na jednego jest bardzo ważnym elementem szkolenia piłkarzy. Zawodnicy muszą umieć utrzymywać się przy piłce, mimo agresywnego ataku przeciwnika. Skuteczny drybling zakończony strzałem lub podaniem do partnera wychodzącego na pozycję strzelecką, powinien być ważnym elementem każdego treningu. Im wyższa jest sprawność ogólna (szybkość, przyspieszenie w połączeniu ze zwinnością) i sprawność specjalna (dobre czucie piłki, krótkie prowadzenie, szybkie zmiany kierunku w połączeniu ze zwodami ciałem), tym bardziej pomysłowe i różnorodne są akcje w sytuacjach jeden na jednego, które mogą tworzyć zawodnicy zaskakując tym przeciwnika.

Przygotowanie kondycyjne, w powiązaniu z treningiem techniki ruchu i rozumieniem gry, ma duży wpływ na prowadzenie skutecznej gry jeden na jednego w wysokim tempie i na skróconym polu gry i z aktywnie przeciwdziałającym przeciwnikiem. Gra jeden na jednego kształtuje umiejętności właściwego zachowania w stale zmieniających się sytuacjach atakowania i bronienia. Przygotowuje zawodników do zadań, jakie stawia nowoczesna gra w piłkę nożną. Szukanie rozwiązań w poczynaniach indywidualnych w grze ofensywnej poprzez prowadzenie piłki, drybling, grę jeden na jednego, ma swoje uzasadnienie przy stosowaniu przez przeciwnika wariantu gry „na spalony”, podczas skracania pola gry, przewadze liczebnej przeciwnika oraz grze w defensywie (krycie każdy swego). Zawodnicy o wybitnych umiejętnościach wygrywania pojedynków jeden na jednego stanowią dużą wartość dla zespołu.

Należy pamiętać że:
– Gra jeden na jednego stanowi ryzyko utraty piłki, nie należy (nie zaleca się) jej podejmować pod własną bramką.
– Nie powinno się akceptować gry jeden na jednego, jeżeli jesteśmy w przewadze liczebnej (należy podać piłkę zawodnikowi znajdującemu się na lepszej pozycji).
– Nie należy podejmować gry jeden na jednego z przeciwnikiem o dużych umiejętnościach odbioru piłki.
– Ominięcie przeciwnika powinno skracać drogę do bramki przeciwnika.

Gra jeden na jednego jest najmniejszą z małych gier, ma dość istotne znaczenie w nauczaniu elementów techniki, taktyki, motoryki czy kształtowania cech osobowościowych oraz koordynacji ruchowej. Umiejętność ta zaliczana jest do jednej z najtrudniejszych do nauczenia i najbardziej pożądanych u piłkarza. Polega ona głównie na samodzielnej walce z przeciwnikiem, odpowiedniej ocenie sytuacji i powodzenia w podejmowanych działaniach. Charakteryzuje się ciągłym kontaktem z rywalem w atakowaniu i bronieniu, przez co jest bardzo wyczerpująca.

Gra jeden na jednego uczy samodzielności, zarówno w atakowaniu jak i w bronieniu, doskonali drybling, grę ciałem, zwody i umiejętność odbioru piłki, jak również postrzegania partnera i przeciwnika będącego na boisku i określenia powodzenia podejmowanych działań dla dobra całej drużyny. Umiejętność rywalizowania gry jeden na jednego w sytuacjach meczowych bardzo często istotnie wpływa na wynik sportowy.

Przy obecnych tendencjach w grze, jak: skracanie pola gry, stwarzanie przewagi liczebnej w defensywie, podwajaniu, a nawet potrajaniu zawodnika z piłką, wszystkie cechy, które się kształtuje podczas gry jeden na jednego, pozwalają skutecznie funkcjonować we współczesnym futbolu. Wykorzystując własne doświadczenie oraz obserwacje i dostępne materiały, opracowałem ćwiczenia, które mogą zostać wykorzystane do nauki i doskonalenia umiejętności gry jeden na jednego na różnych etapach szkolenia. Pozwalają także na wprowadzenie kilku zadań jednocześnie w grze jeden na jednego.

Ćwiczenie 1

Ustawienie: W rozsypce w określonym polu gry 20x20 m. Zawodnicy A z piłkami. Zawodnicy B bez piłek.

Opis ćwiczenia: Zawodnicy A prowadzą piłkę dowolnym sposobem i starają się dotknąć zawodników B. Zawodnicy B wykonują czynności zwodzące (dowolne lub określone wcześniej przez trenera) tak, aby nie dać się schwytać prowadzącym piłkę.
Modyfikacja: Można wprowadzić elementy rywalizacji i zabawy, np. po dotknięciu zawodnik B bierze piłkę od A i sam stara się schwytać tego bez piłki.

Ćwiczenie 2

Ustawienie: Jak na rysunku w odległości 10 m od siebie. W środku strefa a (bronienia i atakowania).
Opis ćwiczenia: Zadaniem ćwiczącego 1 (atakujący) jest wykonanie ruchu zwodzącego, jak najszybciej minąć ćwiczącego 2 (broniący). Zawodnik 2 przemieszcza się do tyłu, utrudniając to zadanie w wyznaczonej strefie A. Po wykonaniu tego minięcia następuje zmiana. Ćwiczący 2 staje się broniącym, a ćwiczący 3 atakującym. Natomiast, ćwiczący 2 przemieszcza się na miejsce, skąd rozpoczynał ćwiczący 1.
Modyfikacja:Ćwiczący 1, oprócz wykonywania minięcia, mogą dodatkowo wykonywać zmianę miejsc w grupie swoich zawodników w określony wcześniej sposób, np. bocznego ze środkowym. Wówczas broniących uczymy przekazywania lub krycia "każdy swego".

Ćwiczenie 3

Ustawienie: Jak na rysunku. Odległość pomiędzy pachołkami 5 m.
Opis ćwiczenia: Ćwiczący porusza się w określonym kierunku, wykonując przed każdym pachołkiem zwód. Przy pachołkach zewnętrznych zwód pojedynczy, a przy wewnętrznych podwójny. Bieg pomiędzy pachołkami wykonują w wolnym, natomiast zwód w szybkim tempie.
Modyfikacja: W przestrzeniach pomiędzy pachołkami możemy dodać ćwiczenia koordynacyjne lub określić sposób poruszania się.

Ćwiczenie 4

Ustawienie: Ćwiczący ustawieni w odległości ok. 10 m w linii prostej.
Opis ćwiczenia: Ćwiczący A podaje piłkę do B (1). Zawodnik B bez przyjęcia podaje do A (2). B staje się biernym obrońcą i porusza się do przodu. Ćwiczący A po minięciu B podaje piłkę do C (3). Zawodnik C po podaniu bez przyjęcia piłki do A (4), staje się biernym obrońcą i porusza się do przodu. Ćwiczący A po minięciu C, prowadzi piłkę na zewnątrz, wykonuje zwrot i długie podanie do B (5).
Modyfikacja: Ćwiczący, którzy są biernymi obrońcami, poruszają się w stosunku do atakującego do tyłu. Przesunięcie następuje o jedno miejsce do przodu jak wyżej.

Ćwiczenie 5

Ustawienie: Jak na rysunku.
Opis ćwiczenia: Ćwiczący A podaje piłkę do ćwiczącego B (1). B podaje bez przyjęcia piłkę do A (2) i staje się biernym obrońcą. Zawodnik A po minięciu B, podaje piłkę do C (3) i przemieszcza się do środkowego pachołka. Ćwiczący C rozpoczyna ćwiczenie z drugiej strony analogicznie jw.
Modyfikacja: Ćwiczący będący obrońcą staje się półaktywnym lub czynnym obrońcą.

Ćwiczenie 6

Ustawienie: Ćwiczący ustawieni jak na rysunku, tworzą kwadrat o bokach 15-20 m.
Opis ćwiczenia: Ćwiczący C podaje piłkę do D (1). D podaje bez przyjęcia piłkę do C (2) i staje się biernym obrońcą. C po minięciu D podaje piłkę do A (3). A podaje piłkę do wychodzącego D (4) i staje się biernym obrońcą. D po minięciu A podaje piłkę do B (5). Zawodnik B staje się biernym obrońcą, po podaniu piłki do A (6) itd. Zmiana miejsc następuje według kierunku poruszania się piłki. Ćwiczący C po minięciu D oraz podaniu do A, zajmuje miejsce D, itd.
Modyfikacja: Piłka znajduje się u zawodników A i C, którzy rozpoczynają ćwiczenie równolegle. Przy zawodnikach o dużych umiejętnościach technicznych możemy wprowadzić trzy lub nawet cztery piłki.

Ćwiczenie 7

Ustawienie: Jak na rysunku.
Opis ćwiczenia: Ćwiczący A i F rozpoczynają równocześnie, podając piłkę do E i B (1A, 1B). Następnie A staje się biernym obrońcą dla B, a zawodnik F dla E. Po minięciu zawodnik B podaje piłkę do D (2B), a zawodnik E podaje piłkę do C (2A). Po tym podaniu zawodnicy stają się biernymi obrońcami analogicznie do podanej piłki, tj. B dla D, E dla C. Ćwiczący D i C, po minięciu biernych obrońców, podają piłkę do A i F (3A, 3B) i analogicznie stają się ich biernymi obrońcami. Ćwiczenie rozpoczyna się od początku. Zawodnicy zmieniają miejsca z tymi, dla których byli biernymi obrońcami.

Ćwiczenie 8

Ustawienie: Jak na rysunku.
Opis ćwiczenia: Ćwiczący A, prowadząc piłkę, wykonuje w określony sposób ruchy zwodzące przy pachołkach 1, 2, 3, 4. Natomiast ćwiczący B wykonuje ćwiczenia koordynacyjne. Ćwiczący A po minięciu ostatniego pachołka (4) podaje piłkę do ćwiczącego B. Zawodnik B wykonuje ruch zwodzący tyłem do pachołka 5 i zaczyna ćwiczenie jw. Ćwiczący A po podaniu piłki, wykonuje ćwiczenia koordynacyjne i wybiega do podania.
Modyfikacja: Na miejsce pachołków dodajemy obrońców biernych lub półaktywnych. Wtedy ćwiczący podają piłkę do następnego i zamieniają się miejscami z tymi, dla których byli obrońcami.

Ćwiczenie 9

Ustawienie: Jak na rysunku.
Opis ćwiczenia: Ćwiczący A podaje piłkę do B (1) i staje się biernym obrońcą. Zawodnik B po minięciu A, podaje piłkę do zawodnika C (2) i staje się biernym obrońcą. Ćwiczący C, po minięciu B, podaje do ćwiczącego D (3). Zawodnik D ma za zadanie stojąc tyłem do współćwiczącego minąć go ruchem zwodzącym i podać na początek.
Modyfikacja: Każdy kolejny broniący ma za zadanie wykonać przewrót w przód przed przystąpieniem do działań defensywnych.

Ćwiczenie 10

Ustawienie: Jak na rysunku w odległości 15-20 m od siebie.
Opis ćwiczenia: Ćwiczący A podaje piłkę w określoną strefę, w której zawodnicy B i C rywalizują o przyjęcie i opanowanie tej piłki. Zawodnik, który opanuje piłkę, podaje z powrotem do A. Analogicznie zawodnik D z drugiej strony podaje do B i C.
Modyfikacja: Można wprowadzić rywalizację z liczeniem punktów. Wyżej wymienione czynności możemy wykonywać w walce o górną piłkę (gra ciałem, przyjęcie głową lub klatką piersiową).

Wszystkie ćwiczenia w magazynie "Trener"

Pobierz magazyn "Trener"!