14 kwi 2021 | Inne / Tokio 2020

Tokio 2020. Za 100 dni igrzyska, a lekkoatleci nie wiedzą, czy mają regulaminowe buty

Justyna Świety-Ersetic i Lieke Klaver (fot. Getty Images)

Na ostatniej prostej przed rozpoczęciem igrzysk olimpijskich w Tokio w środowisku lekkoatletycznym trwa zamieszanie. – Rozwój technologii produkcji butów wymusza kontrole biegaczy. Tylko że nikt nie wie, jak jej dokonywać. Szkolną linijką? – mówi o niejasnych przepisach World Athletics Filip Moterski, szef sędziów w PZLA.

DALSZĄ CZĘŚĆ PRZECZYTASZ POD REKLAMĄ

Wszystko zaczęło się w październiku 2019 roku. Najpierw był bieg maratoński Eliuda Kipchoge w czasie poniżej dwóch godzin. Firma Nike, która dostarczyła mu buty na to wyzwanie, przygotowała model, jakiego dotąd nie widziano. Miał grubszą, wyprofilowaną w łódeczkę podeszwę, do tego sprężysty rdzeń, który oddawał energię. – Doping technologiczny – zarzucono biegaczowi, firmie i wszystkim, którzy tego nie skrytykowali. Ale później w środowisku przyszło zastanowienie. I rewizja opinii, bo za wynalazkiem podążyli inni producenci. W efekcie w ubiegłym roku na lekkoatletykę spadł grad rekordów świata na długich dystansach. Po ostatnim, Kenijki Ruth Chepngetich w półmaratonie (1:04:02), statystyk Tomasz Wieczorek napisał: "Przy wynikach powinni podawać model buta, w którym został uzyskany. Brzmi absurdalnie, ale na dziś to równie istotna informacja, co siła wiatru przy sprincie na 100 metrów."

– Problem w tym, że na sto dni do igrzysk w Tokio nadal nie wiadomo, jak sędziowie mają te buty sprawdzać – rozkłada ręce Filip Moterski, szef sędziów PZLA.

Igrzyska w Tokio coraz bliżej. Ile medali zdobędą Polacy?

Czytaj też

Bartosz Kurek podczas meczu Polska - Brazylia (fot. Getty)

Igrzyska w Tokio coraz bliżej. Ile medali zdobędą Polacy?

Wystarczy jeden przecinek, żeby inaczej interpretować regulamin

Rewolucję, która na naszych oczach trwa w sprzęcie do biegania, jedni porównują do upowszechnienia kroku łyżwowego w narciarstwie. Inni mówią, że to jak słynne poliuretanowe stroje w pływaniu. I tak jak FINA nie miała początkowo pojęcia, co zrobić z kosmiczną technologią, tak teraz problemy ma World Athletics.

Regulaminowe zapisy o tym, w jakich butach wolno się ścigać w zawodach, ustalono lata temu. Tak dla biegów ulicznych, jak i tzw. "kolców", których używa się na stadionach z tartanem. Przez lata tym najważniejszym punktem była jednak konieczność używania sprzętu dostępnego od co najmniej pół roku w otwartej sprzedaży – wszystko, aby w tyle nie zostawały mniej zamożne reprezentacje. Mało kto spodziewał się, że któregoś dnia istotniejsze od tego staną się kształty, wymiary i materiały.

– To jest wariactwo – przyznaje Moterski. – Nie tak dawno zapis dot. butów liczył 3/4 kartki w regulaminie. Dzisiaj to zapisane maczkiem trzy strony, a na tym się pewnie nie skończy. Nowe modele przynoszą nowe potrzeby opisywania konkretnych elementów obuwia. Swoją specyfikację mają już wszystkie bloki: biegacze, ale też miotacze i skoczkowie. Na posiedzeniach sędziów bywa, że po długich dyskusjach w przepisach zmienia się nie np. maksymalną wartość grubości wkładki w centymetrach, tylko jeden przecinek w zdaniu, który ograniczy interpretację – opowiada sędzia.

Ale chociaż od rozważań o butach środowisko boli głowa, to wciąż nie centymetry i szyk zdań jest największym problemem przed IO w Tokio. Lecz wytyczne, w jaki sposób ma się te buty mierzyć.

Igrzyska w Tokio coraz bliżej. Ile medali zdobędą Polacy?

Czytaj też

Igrzyska w Tokio coraz bliżej. Ile medali zdobędą Polacy?

Powrót Anity Włodarczyk po dwóch latach? Jest plan

Czytaj też

Powrót Anity Włodarczyk po dwóch latach? Jest plan

Na niektórych zawodach buty mierzyli szkolną linijką

Żeby ten bałagan jakkolwiek posprzątać przed walką o medale olimpijskie, World Athletics już w 2020 zaczęła badania butów na wybranych zawodach. Ale takie na szeroką skalę zaczęły się dopiero teraz.

– Nakazano: gdy zawodnik poprawi rekord świata, trzeba mu te buty zabrać i wysłać do laboratorium. Tylko co, gdy zawodnik za dwa, trzy dni ma kolejny występ? Albo nazajutrz? To irracjonalny zapis, który jest w sprzeczności z duchem sportu. A to nie wszystko. W przepisach zapisano, że pomiar podeszwy ma następować w dwóch miejscach: na środku pięty i przy śródstopiu. Po pierwsze, gdzie jest dokładnie ten drugi punkt? Po drugie, jak się tam dostać mechanicznie bez rozcięcia i de facto zniszczenia obuwia? I po trzecie, czym dokładnie to mierzyć? – wylicza problemy Moterski.

Według działacza federacja nie narzuciła organizatorom zawodów żadnych atestowanych urządzeń. Podobno minionego lata zdarzało się, że sędziowie dokonywali pomiarów podeszwy... szkolną plastikową linijką, którą przykładali od zewnątrz. Tymczasem dyskwalifikacja bądź nie (wartości są różne dla różnych konkurencji) zależy od milimetra w tę lub drugą stronę! Co więcej, taka linijka nie ma prawa odkryć, co zatopiono w środku danego modelu. A tam, jak już się dowiedzieliśmy, da się ukryć niemal wszystko. Od biedy pewnie i sprężyny.

PZLA ma do dyspozycji dwa egzemplarze miarek do butów, to coś w rodzaju suwnic. Te jednak są w stanie mierzyć but wyłącznie na pięcie. Na śródstopiu, czego się wymaga, nie.

Powrót Anity Włodarczyk po dwóch latach? Jest plan

Czytaj też

Powrót Anity Włodarczyk po dwóch latach? Jest plan

Rekordzista świata kończy karierę! Koniec marzeń o Tokio

Czytaj też

Rafał Omelko (trzeci od lewej) w 2018 roku został halowym rekordzistą świata. (fot. PAP)

Rekordzista świata kończy karierę! Koniec marzeń o Tokio

Sprawdźmy wszystkich. Test w maju na Stadionie Śląskim

Biegacze przed IO gorączkowo uczą się biegania w nowych modelach. Choćby na MŚ w półmaratonie w Gdyni kilkoro zdarzyło się wywrócić na prostym odcinku trasy. Z nieprzyzwyczajenia. Sędziowie równocześnie uczą się, jak w tym natłoku niewiedzy nie zwariować.

– European Athletics zasugerowała, żeby przed startem mierzyć buty tylko tych zawodników, u których mogą być jakieś podejrzenia. Ale jakie podejrzenia? I kiedy? Myślę, że dużym testem nowych przepisów będą mistrzostwa sztafet, które 1-2 maja gościmy na Stadionie Śląskim. World Athletics zamierza sprawdzać tam przed biegami wszystkich zawodników. Jestem ciekawy, o ile dłużej biegacze będą musieli w związku z tym przebywać w tzw. call-roomach, gdzie przychodzą rozgrzani i stamtąd wychodzą na bieżnię – kończy Moterski.

W 2017 roku na MŚ w Londynie Usain Bolt, który doznał kontuzji na ostatniej zmianie sztafety 4x100 metrów, powiedział: – gdy w końcu wystartował nasz bieg, mięśnie miałem zupełnie zimne. Zanim zaczęliśmy się ścigać, spędziliśmy w call-roomie dobre 40 minut. O jakieś 35 minut za dużo.

Rekordzista świata kończy karierę! Koniec marzeń o Tokio