06 mar 2014 | Piłka nożna

1950: honor Szkotów, podwójni Irlandczycy

George Young, kapitan reprezentacji Szkocji (fot. Getty Images)

Leszek Jarosz

W eliminacjach MŚ 1950 po raz pierwszy wystąpiły federacje z Wysp Brytyjskich i był to start niezwykle oryginalny. Szkocja wywalczyła prawo gry w mistrzostwach świata, ale zrezygnowała z udziału... bo przegrała z Anglią i nie została mistrzem Wysp Brytyjskich. Z kolei kilku Irlandczyków grało w dwóch reprezentacjach.

DALSZĄ CZĘŚĆ PRZECZYTASZ POD REKLAMĄ

Honor Szkotów

W 1946 roku federacje z Wysp Brytyjskich (Anglia, Szkocja, Walia i Irlandia), po latach izolacji, wróciły do FIFA. Przed mundialem zaoferowano im nadzwyczajne warunki, byle tylko w końcu przystąpiły do rywalizacji o Puchar Świata. Uznano, że British Home Championship (Mistrzostwa Brytyjskie) będą traktowane jak eliminacje do MŚ i że dwa pierwsze zespoły będą mogły wystąpić na turnieju w Brazylii, w 1950 roku.

Szkoci niespodziewanie ogłosili, że pojadą na mundial tylko wtedy, gdy wygrają Home Championship. Zarówno oni, jak i Anglicy bez problemów pokonali Irlandię Północną i Walię. O mistrzostwie miał więc decydować mecz Szkocja – Anglia w Glasgow, na Hampden Park. W tabeli nie liczyła się różnica bramek i w przypadku remisu mistrzem Wysp, z równą liczbą punktów, byłyby razem Szkocja i Anglia.

Jednak 15 kwietnia 1950 r. Szkoci, w obecności ponad 130 tysięcy widzów, przegrali 0:1. George Graham, szef Scottish Football Association był nieugięty. – Drugie miejsce oznacza, że do Brazylii nie jedziemy. Potem i kapitan Szkocji George Young i kapitan Anglii Billy Wright apelowali, by SFA zmieniła decyzję. Ale Graham uparcie powtarzał, że byłoby to "niehonorowe", a Szkocja nie rzuca słów na wiatr...

Podwójni Irlandczycy

Największym chyba kuriozum w historii mundiali jest fakt, że czterech piłkarzy wystąpiło w dwóch różnych reprezentacjach w trakcie jednej i tej samej edycji MŚ. Byli to Irlandczycy: Tom Aherne, Con Martin, Reg Ryan i Davy Walsh. Najpierw w 1949 r. w meczach eliminacyjnych reprezentowali Irlandię (Eire), a potem 8 marca 1950 r. wystąpili w eliminacyjnym meczu Irlandii (Północnej) przeciwko Walii.

Wyspa Irlandia, podzielona politycznie na niezależne Południe i wchodzącą w skład Korony Brytyjskiej Północ, od 1921 roku posiadała dwie federacje piłkarskie. W niepodległym Dublinie istniała FAI, w kontrolowanym przez Londyn Belfaście IFA. Obie używały w meczach międzypaństwowych nazwy Irlandia i obie uważały, że reprezentują całą, niepodzieloną wyspę. Powoływały więc graczy bez patrzenia na polityczne podziały.

Początkowo problem nie dotyczył mundiali, bo od 1928 r. IFA z Północy (tak jak Anglia, Szkocja i Walia) nie była członkiem FIFA. W eliminacjach 1934 i 1938 grał tylko zespół z Dublina. Ale sprawy się skomplikowały, gdy w 1946 r. federacje brytyjskie wróciły do FIFA i obie Irlandie rozpoczęły walkę o awans do finałów mistrzostw świata w 1950 r.

Zespół z Dublina grał w grupie ze Szwecją i Finlandią. Zajął 2 miejsce za Szwedami i odpadł. Z kolei drużyna z Belfastu, też pod nazwą Irlandia, walczyła w mistrzostwach Wysp Brytyjskich, które przez FIFA traktowane były jak kwalifikacje do MŚ. Federacja z Belfastu traktowała jednak British Home Championship przede wszystkim jako "normalne rozgrywki brytyjskie" i tradycyjnie powoływała piłkarzy z całej wyspy. Piłkarze problemu nie mieli i w efekcie 4 zawodników grających już wcześniej w eliminacjach dla Eire wystąpiło w barwach Irlandii Północnej.

FIFA zareagowała dopiero po fakcie i skardze Dublina. Na kongresie władz światowej piłki w 1953 roku ustalono, że dwie irlandzkie federacje działają w ramach granic politycznych – jedna to Republika Irlandii, druga to Irlandia Północna, a zawodnicy mogą reprezentować tylko jedną z nich.

Więcej na profilu: HISTORIA MUNDIALI