21 paź 2014 | Piłka nożna

Katar pomaga biednym i... buduje zespół na MŚ

Radosław Przybysz

Aspire Football Dreams (dążenie do piłkarskich marzeń – tłum.) – tak nazywa się program odszukiwania i rozwoju piłkarskich talentów z 17 krajów świata. Objął już ponad 3,5 miliona chłopców z Afryki, Azji i obu Ameryk. Kto działa z takim rozmachem? Katarczycy. Według wielu – mają w tym interes.

DALSZĄ CZĘŚĆ PRZECZYTASZ POD REKLAMĄ

Wszystko zaczęło się nieco ponad dekadę temu, gdy Niemiec Andreas Bleicher przyleciał do Kataru – niewielkiego państwa o populacji 300 tysięcy mieszkańców i nieograniczonych możliwościach finansowych dzięki naturalnym złożom ropy i gazu. Bleicher spotkał się z szejkiem Jassimem bin Hamadem al-Thanim – starszym bratem emira Kataru i wielkim pasjonatem futbolu. Nie zajęło mu długo, by namówić go do zainwestowania w program, który pomoże piłce w kraju i na świecie.

Odkrył Messiego, odkrywa Afrykę

Katarska rodzina królewska robi wszystko, by zaistnieć na świecie. Inwestuje miliardy petrodolarów w architekturę, kulturę, naukę. Nie inaczej jest ze sportem. Sportowych tradycji i talentu w tym małym emiracie jednak jest tyle, co wody na pustyni. Szejk Jassim zaprosił więc do kraju dziesiątki trenerów i skautów z Europy, którzy mieli pomóc Bleicherowi w rozpoczęciu projektu. Był wśród nich Josep Colomer – odkrywca talentu Leo Messiego.

Założenie było następujące: skauci ruszają na poszukiwanie utalentowanych chłopców w siedmiu krajach z centralnej i północnej Afryki. Najbardziej utalentowana pięćdziesiątka trafia na testy w stolicach danych państw, a następnie trzech finalistów leci do stolicy Kataru – Ad-Dauhy. Ich sen się rozpoczyna. Rodzina otrzymuje rocznie pięć tysięcy dolarów, a oni sami szansę na zawodową karierę. W pierwszym roku próbie poddano 430 tysięcy młodych Afrykanów – więcej niż ma cała populacja Kataru.

Sukces przerósł oczekiwania. Dziś Aspire ma swoje ośrodki w 17 krajach, również z Azji, Ameryki Południowej i Środkowej. Planuje inwestycje w kolejnych. W 2014 roku sprawdził możliwości 3,5 mln chłopców. W międzyczasie otwarto przejściową akademię w Senegalu, do której trafia część talentów oraz zakupiono klub piłkarski w Belgii – Eupen, do którego zawodnicy trafiają, gdy proces ich kształcenia zbliża się ku końcowi. Kilku z nich poszło inną drogą, opuściło akademię i dołączyło do drużyn w Europie. Ale tylko kilku.

Mapa państw, w których Aspire wyszukuje talenty:

Młodzi adepci akademii Aspire

(fot. nytimes.com)

Reszta gra w zespołach Aspire, w różnych kategoriach wiekowych i wygrywa kolejne turnieje młodzieżowe, pokonując juniorów z takich firm, jak Real Madryt czy Manchester United. Katarczycy nie tylko dają szansę na lepsze życie dzieciom z Ghany, Kamerunu, Senegalu, Paragwaju czy Wietnamu, ale też pomagają im rodzinom, budują w tych krajach ośrodki zdrowia, fundują zakup siatek przeciw roznoszącym choroby komarom. Pomagają im m.in. Leo Messi i Pele, a finansowo wspierają Nike czy Bonus Sports Marketing – firma... Sandro Rossella, byłego prezydenta Barcelony.

Opcja pierwsza: kadra na mundial

Każdy, kto poczytał nieco o funkcjonowaniu światowego futbolu, zada pytanie: no dobrze, a gdzie jest haczyk? Właśnie. Obserwatorzy, którzy nie przyjmują wszystkiego tak, jak się im to poda, doszukali się dwóch możliwości wykorzystania Aspire. Pierwsza – znana Katarczykom od lat – to naturalizacja. Od lat próbują budować swoją siłę w różnych dyscyplinach poprzez nadawanie obywatelstwa sportowcom z innych państw. W 2004 próbowali tego również w piłce z trzema Brazylijczykami, ale FIFA wprowadziła nowe zasady, szybko ukrócając ich zapędy.

– Owszem, szejkowie zaproponowali to na początku funkcjonowania programu, ale odrzuciliśmy taką możliwość – mówił Bleicher w rozmowie z "New York Times". – Gdybyśmy naturalizowali tych chłopców, cały świat miałby do nas pretensje. Zabiliby nas. Nie jesteśmy głupi, nie ma takiej opcji – dodał. Sam szef FIFA Sepp Blatter miał ponoć również tego typu podejrzenia, ale gdy odwiedził ośrodek Aspire, porzucił je.

Zastanawia jedna kwestia, której w swoim tekście analizującym działalność Aspire, nie dostrzegł nawet dziennikarz "New York Timesa". Czemu tylko najbardziej utalentowani, najlepsi chłopcy trafiają do centrum w Ad-Dausze, a pozostali trenują w Senegalu? Przypomnijmy, że według regulaminu FIFA, żeby naturalizować piłkarza, musi on spędzić co najmniej pięć lat w danym kraju. Do mundialu 2022, na którym Katar zagra na pewno, zostało jeszcze osiem lat. Ambitni Arabowie będą chcieli zaprezentować się jak najlepiej. Za wszelką cenę.

Reprezentacja Kataru U-17

Opcja druga: wpływ na komitet

Druga wątpliwość dotyczy właśnie MŚ w 2022, a dokładnie wyboru ich gospodarza. Wyboru, który był dużą niespodzianką i który powoduje sporo problemów. FIFA uparcie trwa jednak przy Katarze jako gospodarzu. Autorzy "NYT" w 2009 (na rok przed wyborem organizatora) dotarli do dokumentów przesłanych przez dział marketingu Aspire, w których przekonywano, w jaki sposób program pomoże kandydaturze Kataru.

W Komitecie Wykonawczym FIFA, który wybierał gospodarza mundialu, zasiadło 24 delegatów. Pięciu z nich reprezentowało kraje, w których pomagało Aspire. "Oni wszyscy zagłosują na Katar" – można przeczytać w dokumencie. Dodatkowo, tuż przed wyborem, szejkowie obiecali rozszerzenie programu na Tajlandię i Nigerię – tak, z tych krajów również pochodzili delegaci. Choć sprawa budzi wątpliwości, oficjalnie niczego nie udowodniono. I pewnie to się nie zmieni.

Wersja, którą sprzedaje się fanom, jest taka, że szejk Jassim i jego trenerzy robią to w imię lepszej przyszłości futbolu, państw, z których wyciągają utalentowanych chłopców, a także im samym – przecież w innym wypadku ich piłkarski talent pozostałby niedostrzeżony. Jedyną korzyścią dla Kataru ma być konkurencja, którą znacznie zwiększa zagraniczny zaciąg. Dzięki niemu, najlepsi katarscy juniorzy mogą uczyć się od lepszych i rozwijać w jednej z najnowocześniejszych akademii świata, by w przyszłości zasilić kadrę. Tak jak dziś zasilają rezerwy Eupen – belgijskiego klubu należącego do Aspire. W pierwszym składzie jest na razie miejsce tylko dla tych bardziej utalentowanych – z Afryki, Azji i Ameryk...