| Piłka nożna

Puchar Zdobywców Pucharów, czyli sentyment nad rzeczywistością

Piłkarze Legii z Pucharem Polski (fot. PAP)
Piłkarze Legii z Pucharem Polski (fot. PAP)
Bartosz Pilarczyk

Zapowiedź stworzenia przez UEFA nowych rozgrywek klubowych podzieliła kibiców. Turniej, roboczo nazwany "Ligą Europejską 2", ma swoich zwolenników, ale i bardzo wielu przeciwników. Niektórzy zaczęli dywagować o wskrzeszeniu Pucharu Zdobywców Pucharów. Czy w obecnych realiach piłki nożnej byłoby to możliwe i w ogóle miałoby sens?

DALSZĄ CZĘŚĆ PRZECZYTASZ POD REKLAMĄ

Europejska centrala piłkarska pierwsze rozgrywki międzyklubowe – Puchar Europy Mistrzów Krajowych – zorganizowała w 1955 roku. Ich kształt był jasny, jak sama nazwa – każdy kraj wystawiał tylko jeden, mistrzowski, zespół. Według podobnej zasady przebiegały zmagania w drugich z kontynentalnych rozgrywek – Pucharze Zdobywców Pucharów. Na pomysł jego organizacji przedstawiciele UEFA wpadli na przełomie lat 50. i 60. Pierwsza edycja została rozegrana w sezonie 1960/1961, a jej triumfatorem została Fiorentina, która w finałowym dwumeczu ograła Glasgow Rangers. Od kolejnego roku decydujące spotkanie rozgrywano już na neutralnym gruncie i tak działo się aż do ostatniej edycji – w sezonie 1998/1999.

W 1971 roku po raz pierwszy przeprowadzono trzecie z europejskich rozgrywek – Puchar UEFA. Przez 16 wcześniejszych lat drużyny rywalizowały w nieoficjalnym poprzedniku tego turnieju – Pucharze Miast Targowych, który nie był przez UEFA uznawany jako oficjalny. Przez lata zatem podział był klarowny.

Czas zmian

Sytuacja zmieniła się w latach 90., gdy futbol zaczął ulegać komercjalizacji i globalizacji. Wobec nowych realiów coraz trudniej było utrzymać konserwatywne reguły, które rządziły rozgrywkami przez ostatnie dziesięciolecia. Nowy układ zaczął tworzyć się w najważniejszych rozgrywkach – PEMK został przekształcony od sezonu 1992/1993 w Ligę Mistrzów, która okazała się wielkim sukcesem finansowym i komercyjnym. Reforma była stopniowo wdrażana – pojawiła się faza grupowa, a od rozgrywek 1996/1997 więcej niż jedna drużyna z danego kraju.

Z czasem ten trend zaczął coraz wyraźniej się zaznaczać, aż doszło do kształtu, który istnieje obecnie – po cztery najlepsze drużyny z czołowych lig mają zarezerwowane miejsca w fazie grupowej. Hiszpanie i Anglicy, dzięki zwycięstwom Sevilli i Manchesteru United w Lidze Europejskiej, mieli nawet po pięć zespołów.

Wspomnienia a teraźniejszość

I właśnie z tego punktu powinniśmy wyjść w dyskusji o możliwości przywrócenia do życia Pucharu Zdobywców Pucharów. Wielu fanów z sentymentem wspomina te rozgrywki, w których polskie zespoły potrafiły zajść daleko i zapewnić niezapomniane emocje. Największym osiągnięciem, nie tylko w PZP, ale i w całej historii naszych występów w europejskich zmaganiach, był sezon 1969/1970. Górnik Zabrze, jako jedyny polski klub, zagrał w finale, w którym przegrał jednak 1:2 z Manchesterem City na Praterstadionie w Wiedniu. Do historii przeszły również boje Legii Warszawa w rozgrywkach 1990/1991. Wojskowi po drodze do półfinału rozprawili się z solidnym Aberdeen, a potem sensacyjnie wyeliminowali czołowy zespół kontynentu – Sampdorię Genua. W 1/2 finału lepszy okazał się Manchester United.

Jednak z samych wspomnień i sentymentów "ulepić" rozgrywki w zupełnie innych realiach byłoby bardzo trudno. Tak duży "drenaż" najlepszych zespołów do Ligi Mistrzów, a także Ligi Europejskiej, pozbawiłby sensu istnienia Puchar Zdobywców Pucharów. UEFA, a razem z nią najpotężniejsze kluby i federacje z pewnością nie chciałyby na własne życzenie odchodzić od ekskluzywnego "stołu" LM. Nieobecność zdobywców pucharów w najmocniejszych państwach znacząco obniżałby prestiż tych rozgrywek. By nie pozostawać gołosłownym, spójrzmy na rozstrzygnięcia z ubiegłego sezonu w Polsce i najwyżej rozstawionych federacjach.

35 lat od historycznego boju Lecha z Barceloną [WIDEO]
t
35 lat od historycznego boju Lecha z Barceloną [WIDEO]

Puchar (nie)zdobywców

W Hiszpanii po Puchar Króla sięgnęła FC Barcelona, która gra oczywiście w Lidze Mistrzów. Z kolei przegrana Sevilla zakwalifikowała się z rozgrywek ligowych do Ligi Europejskiej. Identycznie było we Włoszech, gdzie po podwójną koronę sięgnął Juventus, a finalista – Milan – zapewnił sobie prawo gry w Lidze Europejskiej. Podobną sytuację mamy w Anglii, z tym że to triumfator, Chelsea, załapał się do LE, a przegrany Manchester United – do LM. Prawdziwy kopciuszek zagrał w finale Pucharu Francji. Trzecioligowe Les Herbiers nie dało rady mistrzowi kraju, Paris Saint-Germain. Tylko w Niemczech po puchar sięgnął zespół, który nie zapewnił sobie gry w Europie poprzez ligę. Chodzi o Eintracht Frankfurt, lepszy w finałowym starciu od Bayernu Monachium.

Zdobywca krajowego pucharu nie zakwalifikował się do rozgrywek międzynarodowych także w Portugalii (Aves), Rosji (FK Tosno) i Turcji (Akhisar). Na Ukrainie zagrały z kolei dwie najmocniejsze drużyny – Szachtar Donieck i Dynamo Kijów – które startowały w Lidze Mistrzów. Triumfatorzy z Belgii (Standard Liege) i Holandii (Feyenoord Rotterdam) zapewniły sobie prawo występów w eliminacjach LE.

Gdyby istniałby PZP, w tym sezonie grałaby w nim Arka Gdynia, zresztą drugi sezon z rzędu. Po triumfie w sezonie 2016/2017 przegrała co prawda rok później, ale Legia Warszawa została mistrzem Polski i przystąpiła do eliminacji LM.

Ryzyko niezbyt opłacalne

Mnogość rozgrywek – 32-zespołowa LM z szeroką reprezentacją najlepszych federacji, a także 48-zespołowa LE pozbawiałyby sensu przywrócenie PZP. Miałby on sens jedynie, gdyby mieli w nim grać co najmniej finaliści krajowych rozgrywek pucharowych. Najmocniejsze drużyny z najsilniejszych krajów i tak wolałyby grać w LM, więc być może sensowne byłoby stworzenie rozgrywek dla krajów z niższych rankingowo miejsc. Z drugiej jednak strony powstałoby pytanie – dlaczego w rozgrywkach pod egidą UEFA mieliby występować przedstawiciele nie wszystkich członków organizacji?

Wprowadzenie w życie rozgrywek o Puchar Zdobywców Pucharów byłoby obecnie bardzo skomplikowane – pozostałe rozgrywki zostały zbyt zmodyfikowane, by teraz się z tych reform wycofywać. A jeżeli już PZP zostałby przywrócony, jego format budziłby wiele wątpliwości, a prestiż byłby raczej wątpliwy.

Retro TVP Sport: Legia Warszawa – Sampdoria Genua w PZP [wideo]
(fot. TVP Sport HD)
Retro TVP Sport: Legia Warszawa – Sampdoria Genua w PZP [wideo]

KRAJ ZWYCIĘZCA PUCHARU FINALISTA PUCHARU
Hiszpania FC Barcelona (LM) Sevilla (LE)
Anglia Chelsea (LE) Manchester United (LM)
Niemcy Eintracht Frankfurt Bayern Monachium (LM)
Włochy Juventus (LM) AC Milan (LE)
Francja PSG (LM) Les Herbiers
Rosja FK Tosno Awangard Kursk
Portugalia CD Aves Sporting CP
Belgia Standard Liege (LE) KRC Genk (LE)
Ukraina Szachtar Donieck (LM) Dynamo Kijów (LM)
Turcja Akhisar Fenerbahce (LM)
Holandia Feyenoord Rotterdam (LE) AZ Alkmaar (LE)
Polska Legia Warszawa (LM) Arka Gdynia

Pogrubione zostały drużyny, które nie zakwalifikowały się do pucharów z ligi.

ankieta
Czy chciałbyś przywrócenia Pucharu Zdobywców Pucharów?

Następne

fot. TVP/PAP
00:02:35

Stanowski: "Liga Europejska 2"? Wątpliwy prestiż i... ogromne pieniądze!

fot. TVP
00:11:22

Retro TVP: Górnik Zabrze – AS Roma i... awans po rzucie monetą

(fot. TVP SPORT HD)
01:45:51

Retro TVP Sport: mecz rewanżowy Legia Warszawa – Sampdoria Genua w PZP [wideo]

Stanowski: "Liga Europejska 2"? Wątpliwy prestiż i... ogromne pieniądze!
fot. TVP/PAP
Stanowski: "Liga Europejska 2"? Wątpliwy prestiż i... ogromne pieniądze!

fot. TVP
Retro TVP: Górnik Zabrze – AS Roma i... awans po rzucie monetą

(fot. TVP SPORT HD)
Retro TVP Sport: mecz rewanżowy Legia Warszawa – Sampdoria Genua w PZP [wideo]

Zobacz też
Wybrano najlepszego piłkarza wszech czasów!
Cristiano Ronaldo i Lionel Messi (fot. Getty Images)

Wybrano najlepszego piłkarza wszech czasów!

| Piłka nożna 
Ronaldo zadecydował. To już pewne!
Cristiano Ronaldo w barwach Al-Nassr (fot. Getty).

Ronaldo zadecydował. To już pewne!

| Piłka nożna 
Snajper jak marzenie. Pomógł obronić tytuł po raz pierwszy od 71 lat!
Viktor Gyokeres (fot. Getty Images)

Snajper jak marzenie. Pomógł obronić tytuł po raz pierwszy od 71 lat!

| Piłka nożna 
Pogoń znów przegrała w finale PP! Cztery zmarnowane karne
Piłkarki Czarnych Sosnowiec wywalczyły Puchar Polski (fot. 400mm.pl)

Pogoń znów przegrała w finale PP! Cztery zmarnowane karne

| Piłka nożna 
Były kapitan reprezentacji Brazylii w szpitalu. Został ranny w pożarze
Lucio (drugi od lewej) trafił do szpitala (fot. Getty)

Były kapitan reprezentacji Brazylii w szpitalu. Został ranny w pożarze

| Piłka nożna 
Wielki finał Euro U17 kobiet! Oglądaj Holandia – Norwegia w TVP
Holandia – Norwegia [NA ŻYWO]. Transmisja online finału Euro U17 kobiet na żywo w TVP Sport (17.05.2025)
transmisja

Wielki finał Euro U17 kobiet! Oglądaj Holandia – Norwegia w TVP

| Piłka nożna 
Polski bramkarz coraz bliżej portugalskiej ekstraklasy!
Kacper Bieszczad w barwach Zagłębia Lubin (fot. Getty Images)

Polski bramkarz coraz bliżej portugalskiej ekstraklasy!

| Piłka nożna 
Nie żyje legendarny piłkarz. Rozegrał ponad 120 meczów w reprezentacji
Gary Lineker i Emmanuel Kunde (fot. Getty Images)

Nie żyje legendarny piłkarz. Rozegrał ponad 120 meczów w reprezentacji

| Piłka nożna 
Afera w Brazylii! Sąd odwołał szefa piłkarskiej federacji
Ednaldo Rodrigues (fot. Getty Images)

Afera w Brazylii! Sąd odwołał szefa piłkarskiej federacji

| Piłka nożna 
Dobra, ale spóźniona reakcja PZPN na poziom sędziowania
Szymon Marciniak i Tomasz Marciniak. Młodszy brat często pomagał starszemu pracując w roli sędziego techniczego. Teraz sam będzie sędzią głównym Ekstraklasy. (400mm.pl, fot. Piotr Kucza)
polecamy

Dobra, ale spóźniona reakcja PZPN na poziom sędziowania

| Piłka nożna 
Najnowsze
Rywalizacja z Mbappe? Lewandowski: jestem skupiony na innych rzeczach
Rywalizacja z Mbappe? Lewandowski: jestem skupiony na innych rzeczach
| Piłka nożna / Hiszpania 
Robert Lewandowski i FC Barcelona mogli już świętować tytuł mistrzów Hiszpanii (fot. Getty Images)
Wielkie wyróżnienia. Polacy w najlepszej "6" Ligi Mistrzów!
Siatkarze Aluronu CMC Warty Zawiercie (fot. CEV)
Wielkie wyróżnienia. Polacy w najlepszej "6" Ligi Mistrzów!
zdj. własne
Jan Pęczak
Wybrano najlepszego piłkarza wszech czasów!
Cristiano Ronaldo i Lionel Messi (fot. Getty Images)
Wybrano najlepszego piłkarza wszech czasów!
| Piłka nożna 
Bułka negocjuje z uczestnikiem LM 2025/26!
Marcin Bułka (fot. Getty Images)
Bułka negocjuje z uczestnikiem LM 2025/26!
| Piłka nożna / Francja 
Tyle Aluron zarobi za finał LM. Kuriozalna kwota
Bartosz Kwolek z Aluronu CMC Warty Zawiercie (fot. CEV)
Tyle Aluron zarobi za finał LM. Kuriozalna kwota
| Siatkówka 
Żal do organizatorów LM. "Nie chce mi się płacić kar, ale..."
Bartosz Kwolek (w środku, fot. Getty Images)
Żal do organizatorów LM. "Nie chce mi się płacić kar, ale..."
zdj. własne
Jan Pęczak
Wielkie emocje na szczycie Serie A! Czterej trenerzy odesłani na trybuny!
Simone Inzaghi i Marco Baroni zostali odesłani na trybuny, podobnie jak Antonio Conte i Christian Chivu (fot. Getty Images)
Wielkie emocje na szczycie Serie A! Czterej trenerzy odesłani na trybuny!
| Piłka nożna / Włochy 
Do góry