| Inne

SZARANOWICZ Z DYSTANSU #2. Znaleźć drogę, aby zrozumieć futbol

Na benefis Włodzimierza Szaranowicza przybyli ludzie futbolu: Jerzy Engel, Dariusz Szpakowski, Jacek Gmoch (fot. TVP)
Na benefis Włodzimierza Szaranowicza przybyli ludzie futbolu: Jerzy Engel, Dariusz Szpakowski, Jacek Gmoch (fot. TVP)

Jeżeli sprawą zajęli się Nobliści, to rzecz musi być poważna. W 2002 roku Daniel Kahneman otrzymał nagrodę Nobla za teorię błędów poznawczych. Zainspirowany tym podejściem Christoph Biermann przez 25 lat szukał innej drogi do zrozumienia futbolu.

DALSZĄ CZĘŚĆ PRZECZYTASZ POD REKLAMĄ
Szaranowicz powraca! Przeczytaj pierwszy felieton

Czytaj też

Włodzimierz Szaranowicz (fot. TVP)

Szaranowicz powraca! Przeczytaj pierwszy felieton

Dotychczas w bardziej tradycyjnym ujęciu futbol był pojmowany jako gra oparta na pewnego rodzaju mistycyzmie. Teoria opublikowana przez Noblistę w książkach "Pułapka myślenia" oraz "O myśleniu szybkim i wolnym" znakomicie sprowokowała do zmierzenia się z futbolową rzeczywistością. Co wspólnego może mieć naukowa praca ekonomisty ze sportem? Biermann odpowiedź zawarł w bogatym opracowaniu "Piłkarscy hakerzy", opisującym rewolucyjną zmianę w futbolu. Niemiec przypomniał również trafne słowa szwajcarskiego pisarza Maxa Frischa:

Przymierzamy historię jak ubrania. Piłka nożna to gigantyczna fabryka opowieści.

Teoria błędów poznawczych świetnie wpasowała się w nową narrację. W końcu statystyki to odrębny język z własną semantyką oraz idiomami. Z futbolem nieodłącznie związana jest nieprzemijająca magia, przeradzająca się w legendy czy wręcz mitologię. Pamiętamy przecież albo znamy z opowieści, fantastyczne chwile, które obrosły legendą: bramkarskie parady Zamory czy Jaszyna, gole Pelego, Van Bastena, Ronaldo czy Messiego, dryblingi Garrinchy, Besta, Cruijffa, Maradony. To nasza zbiorowa pamięć decyduje o tym, jak postrzegany jest futbol i co jest warte wyróżnienia. Mit musi być zrozumiały i wtedy staje się kultywowaną, pradawną i urzekającą opowieścią. Świat wydaje się bezsensowny, gdy nie możemy odczytać jego znaków, ani usłyszeć jego mowy.

Szaranowicz powraca! Przeczytaj pierwszy felieton

Czytaj też

Włodzimierz Szaranowicz (fot. TVP)

Szaranowicz powraca! Przeczytaj pierwszy felieton

Złota Piłka Diego Maradony trafi na aukcję

Czytaj też

Na głównym planie: Diego Maradona (fot. Getty Images)

Złota Piłka Diego Maradony trafi na aukcję

Dziś przetwarzaniem danych sportowych zajmują się profesjonalne agencje światowe. Prym wiodły sporty amerykańskie: NBA, NFL, MLB. To im zawdzięczamy trwające ćwierć wieku wzbogacenie danych, które dopowiadają obraz widowiska oraz tworzą wokół niego ogromny rynek. Szczegółowość podawanych informacji statystycznych dotyczy również transmisji sportowych.

Użycie modeli matematycznych sięga dalej i dotyka przede wszystkim pracy trenera. Pep Guardiola otoczony jest analitykami wedle maksymy "dobry analityk musi myśleć jak trener". Elementem najdokładniej monitorowanym jest kwestia dominacji w boiskowej przestrzeni. Najlepsi gracze nie czekają na pojedynki "jeden na jeden", tylko unikają starcia, czego najlepszym przykładem jest gra Lionela Messiego czy Cristiano Ronaldo. Kluczowa jest kwestia takiego ustawienia, kiedy piłka dociera do zawodnika bez konieczności kontaktu z przeciwnikiem. Dlatego dziś ćwiczy się poszczególne elementy gry, które stwarzają system podporządkowany takiej strategii.

Oczywiście taki system cechuje wielość podkategorii i zależności, które nie są w pełni przewidywalne, ale tendencji do schematyzowania futbolu zapewne nie unikniemy. Nawet geniusz Guardioli nie gwarantuje zwycięstw, ale jego podejście już jest zapisane w historii futbolu. Wystarczy wymienić słynny przykład Barcelony grającej olśniewający spektakl tiki-taki. Tak rodzi się miłość, która wybacza wszystkie porażki i żal na ślepy los.

Złota Piłka Diego Maradony trafi na aukcję

Czytaj też

Na głównym planie: Diego Maradona (fot. Getty Images)

Złota Piłka Diego Maradony trafi na aukcję

Dziś piłkarski kibic może samodzielnie przeanalizować niektóre kategorie statystyczne: bramki, strzały, podania, posiadanie piłki czy kreatywność poszczególnych piłkarzy. Trenerzy najważniejszych drużyn z pewnością otrzymują obraz każdego z piłkarzy szczegółowo przeanalizowany pod kątem wszystkich mierzalnych danych. Takiego "kłopotu" z pewnością nie miał Vincente Feola, trener reprezentacji Brazylii podczas Mistrzostw Świata w 1958 roku w Szwecji. Każde z nazwisk jego drużyny, było sławą a każdy z kibiców jednym tchem, zaczynał wymieniać zawodników od Pelego i Garrinchy. Ten ostatni był geniuszem dryblingu o nietypowej anatomii krótszej i wygiętej nogi, co dodatkowo przysparzało mu legendy i doczekał się nawet poetyckiego opisu pióra Paulo Mendesa Camposa:

Niczym poeta natchniony przez anioła, niczym kompozytor idący za melodią, która spadła z nieba, niczym tancerz zakochany w rytmie, Garrincha gra w piłkę wiedziony czystym natchnieniem i magią; niezmordowany, nieskrępowany, spontaniczny.

Garrinchę kochała Brazylia i świat futbolu, kobiety i mężczyźni i jedynie nie darzyli go uczuciem ośmieszeni obrońcy rywali. Miłość niejedno ma imię, ale na szczęście futbol ma ich znacznie więcej. 

Zobacz też
Nowe dyscypliny olimpijskie. Niektóre wracają po... przeszło stu latach
Flaga olimpijska (fot. Getty Images)

Nowe dyscypliny olimpijskie. Niektóre wracają po... przeszło stu latach

| Inne 
Polacy zagrają o ćwierćfinał!
Michał Bryl i Bartosz Łosiak (fot. Getty)

Polacy zagrają o ćwierćfinał!

| Inne 
Było blisko polskich medali na mistrzostwach Europy!
Daniela Tkaczuk (w niebieskim stroju – fot. PAP)

Było blisko polskich medali na mistrzostwach Europy!

| Inne 
Futbol po australijsku. Polacy zagrają... w Lidze Mistrzów!
Ekipa z Wrocławia będzie pierwszą w rozgrywkach Ligi Mistrzów (fot. materiały Lions Wrocław)

Futbol po australijsku. Polacy zagrają... w Lidze Mistrzów!

| Inne 
Mistrz świata oskarżony o molestowanie seksualne dzieci
Graeme Dott (fot. Getty)

Mistrz świata oskarżony o molestowanie seksualne dzieci

| Inne 
Najnowsze
Jokić pisze historię. Fantastyczne liczby
Jokić pisze historię. Fantastyczne liczby
| Koszykówka / NBA 
Nikola Jokić (fot. PAP/EPA)
Chciał rzucić sport w wieku 29 lat. Terapią był... debiut w kadrze
Marek Marciniak (fot. Paweł Bejnarowicz / ZPRP)
polecamy
Chciał rzucić sport w wieku 29 lat. Terapią był... debiut w kadrze
(fot. własne)
Maciej Wojs
Wielka szansa przed Zalewskim. Włosi są zgodni
Nicola Zalewski (fot. Getty)
Wielka szansa przed Zalewskim. Włosi są zgodni
| Piłka nożna / Włochy 
Rugby 7, turniej Challenger: 1/2 finału. Oglądaj mecze
Rugby 7, HSBC Challenger Sevens, Kraków – 1/2 finału. Transmisja online na żywo w TVP Sport (12.04.2025)
trwa
Rugby 7, turniej Challenger: 1/2 finału. Oglądaj mecze
| Inne / Rugby 
Tenisistki wkraczają do królestwa Świątek. Kto faworytką? [POWER RANKING]
Aryna Sabalenka i Iga Świątek (fot. Getty Images)
Tenisistki wkraczają do królestwa Świątek. Kto faworytką? [POWER RANKING]
| Tenis / WTA (kobiety) 
Czwarta runda sezonu F1. Kiedy wyścig o GP Bahrajnu?
Czwarta runda sezonu F1. Kiedy oglądać wyścig GP Bahrajnu? (fot. Getty)
Czwarta runda sezonu F1. Kiedy wyścig o GP Bahrajnu?
| Motorowe / Formuła 1 
Puchar Świata bez Wisły?! Znamy kulisy negocjacji
Dawid Kubacki i Kamil Stoch podczas zawodów Pucharu Świata (Fot. PAP)
Puchar Świata bez Wisły?! Znamy kulisy negocjacji
fot. Facebook
Sara Kalisz
Do góry