Formuła 1 od zawsze borykała się z dyskusjami na temat decyzji sędziowskich, jednak w poprzednim sezonie rozgorzały one z niespotykaną siłą po kontrowersyjnym finale w Abu Dhabi i wygranej Maksa Verstappena z Lewisem Hamiltonem na ostatnim okrążeniu. Kto za nie odpowiadał i do jakich zmian w związku z nimi doszło?
PILNUJĄCY PORZĄDKU CZY WPROWADZAJĄCY ZAMĘT?
Specyfika sportów motorowych wymusza występowanie kontrowersyjnych sytuacji. Nie jesteśmy od nich wolni również w przypadku tradycyjnego ruchu drogowego. Wielu z nas borykało się z kolizją bądź wypadkiem, gdzie strony zdarzenia nie potrafiły dojść ze sobą do porozumienia i konieczne było wzywanie policji oraz dochodzenie swoich racji na drodze prawnej. Serie wyścigowe mają zaimplementowane szczegółowe mechanizmy sędziowskie.
W Formule 1 do końca zeszłego sezonu decyzje na temat karania ewentualnych przewinień oraz rozstrzygania winy podejmował zespół złożony z siedmiu osób. Spośród nich tylko dwóch mogło liczyć na stały angaż przy każdym wyścigu. Dyrektor wyścigowy posiadał decydujący głos. To on ponosił pełną odpowiedzialność za ewentualną neutralizację bądź zatrzymanie sesji wyścigowej. Nadzór nad startami pełnił sędzia startowy. Wszelkie oświadczenia dyrektora wyścigowego przekazuje dyrektor toru, który musi być z nim w stałym kontakcie. Dodatkowo na każde Grand Prix wyznacza się czterech stewardów. Trzech z nich jest wybieranych przez FIA, które w tym gronie stara się uwzględnić perspektywę uczestników wyścigów, którą reprezentuje jeden z byłych kierowców. Ich skład dopełnia reprezentant rodzimego związku motorowego.
Mimo ciągłych rotacji wśród stewardów wciąż obecne są głosy oskarżające ich o sprzyjanie danym kierowcom. Pod pręgierzem najczęściej stawiani są ci, którzy mają za sobą karierę na torze. Wytyka im się skłonności do traktowania znajomych kierowców czy zespołów bardziej pobłażliwie. Uwagę na problem zwracali między innymi Fernando Alonso czy Lewis Hamilton. Kierowca Mercedesa mówi również o konieczności równouprawnienia względem płci. Najbardziej znaną kobietą na tym stanowisku jest Hiszpanka Silvia Bellot, która obecnie pełni funkcję dyrektora wyścigowego w Formule 2 i Formule 3, będąc najmłodszą osobą na tym stanowisku w historii tych serii.
Stewardzi oczywiście się bronią. Owszem, ich decyzje mogą zapadać długo po zakończeniu wyścigu, ale wynika to z dokładności procesu. Panel sędziowski ma dostęp do wszystkich zakamarków i tajemnic wyścigowych zmagań. Posiada on również przywilej wezwania na rozmowę samych zainteresowanych, z czego dość często korzysta. Tymczasowa struktura sprawia, że FIA nie musi ponosić kosztów na utrzymanie stałego zespołu przez cały sezon. Niestety niejednokrotnie zarzuca się części stewardów brak odpowiednich kwalifikacji. Te argumenty pojawiają się nie rzadziej niż te dotyczące stronniczości.
Ah the good ol' cooldown room memories ��
— Formula 1 (@F1) November 4, 2021
Who could forget this moment from our 2016 race in Mexico?! ��
When a last minute penalty for Max Verstappen led to Sebastian Vettel's podium run! ��#MexicoGP ���� #F1 pic.twitter.com/AXtPgox5g1
"You were a true racer... You were our friend."
— Formula 1 (@F1) July 13, 2019
At a memorial event at Silverstone in honour of Charlie Whiting, Sebastian Vettel delivers a tribute on behalf of all his fellow drivers pic.twitter.com/lvM09e0N3C
NAGŁA ZMIANA. NA STANOWISKU I NA TORZE
Śmierć legendarnej postaci zaskoczyła wszystkich. Anglik zmarł na zator płucny tuż przed pierwszą rundą sezonu 2019. Konieczne było znalezienie zastępstwa. Naturalnym kandydatem wydawał się być Michael Masi, asystujący wcześniej Whitingowi oraz pełniący rolę dyrektora w Formule 2 i Formule 3. Przodownictwo w panelu sędziowskim Formuły 1 objął tymczasowo, po kilku miesiącach uznano, że powinien pozostać na stałe. Większość zespołów dobrze oceniała jego pracę, choć nie brakowało uwag dotyczących przyznania kary czasowej Sebastianowi Vettelowi w trakcie Grand Prix Kanady 2019, przez co Niemiec stracił szansę na zwycięstwo w wyścigu.
Australijczyk przez długi czas pozostawał w cieniu, będąc osobą praktycznie nieznaną, co nie zdarza się często w Formule 1. Przyszedł moment, w którym seria była na językach wszystkich. Rywalizacja Maxa Verstappena z Lewisem Hamiltonem w sezonie 2021 należała do grona najwspanialszych w historii sportu. Za pojedynkiem dwóch wybitnych kierowców stało kilku równie wyraźnych aktorów. Masi na pewno nie chciał się znaleźć wśród nich, nie taka jest wszak rola sędziów. Stało się jednak inaczej.
Gorąco było od pierwszego wyścigu. Kontrowersyjne zakończenie Grand Prix Bahrajnu i zwlekanie z przerwaniem Grand Prix Azerbejdżanu były jedynie preludium do dalszej części zmagań. W końcu doszło do bezpośrednich starć koło w koło. Iskrzyło nie tylko między kierowcami, ale między szefami zespołów. Bezpośrednia komunikacja była dostępna również dla postronnych widzów i niejednokrotnie wzbudzała większe emocje niż wydarzenia na torze.
The FIA has detailed the timeframe for its inquiry into the controversial events of the Abu Dhabi GP, with the 'final decisions' to be announced on March 18.
— Sky Sports News (@SkySportsNews) January 13, 2022
BĘDZIE INACZEJ. ALE CZY LEPIEJ?
FIA nie mogło zlekceważyć sytuacji. Masi musiał odejść. Dyrektorów wyścigu w tym sezonie będzie dwóch i będą się zmieniać po wyścig. Tę rolę przyznano Niels Wittichowi i Eduardo Freitasowi. Obaj mają długoletnie doświadczenie w pełnieniu tej funkcji w innych seriach. Wittich znany jest z DTM, gdzie również mierzył się z poważnymi wyzwaniami. Ostatni wyścig poprzedniego sezonu emocjami dorównywał temu rozegranemu dwa miesiące później w Formule 1. Liam Lawson, który przystępował do niego z pozycji lidera klasyfikacji generalnej, nie ukończył go ze względu na kraksę z innym kierowcą, nie ze swojej winy. Z kolei dwaj kierowcy Mercedesa, Philip Ellis i Lucas Auer otrzymali polecenie przepuszczenia swojego kolegi z zespołu, który dzięki temu zapewnił sobie tytuł. Freitas ma za sobą karierę w WEC.
1
1:37:15.735
2
++6.812
3
++34.742
4
++39.812
5
++56.781
6
++59.857
7
++60.603
8
++64.135
9
++65.858
10
++70.674
11
++72.095
12
++76.592
13
++77.301
14
++84.477
15
+1 lap
16
DNF
17
DNF
18
DNF
19
DNF
20
DNS
1
1:24.892
2
1:24.995
3
1:25.010
4
1:25.029
5
1:25.084
6
1:25.121
7
1:25.374
8
1:25.471
9
1:25.593
10
1:25.711
11
1:25.746
12
1:25.826
13
1:25.864
14
1:25.889
15
1:25.950
16
1:26.440
17
1:26.446
18
1:26.504
19
1:26.574
20
1:27.060
1
1:25.498
2
1:25.566
3
1:25.585
4
1:25.606
5
1:26.104
6
1:26.112
7
1:26.119
8
1:26.125
9
1:26.129
10
1:26.256
11
1:26.332
12
1:26.332
13
1:26.377
14
1:26.422
15
1:26.499
16
1:26.501
17
1:26.894
18
1:27.597
19
1:27.600
20
1:27.878
1
1:25.816
2
1:26.038
3
1:26.117
4
1:26.286
5
1:26.314
6
1:26.383
7
1:26.430
8
1:26.523
9
1:26.524
10
1:26.624
11
1:26.840
12
1:26.876
13
1:26.904
14
1:26.941
15
1:26.980
16
1:27.159
17
1:27.165
18
1:27.174
19
1:27.226
20
1:27.289
1
1:26.892
2
1:26.915
3
1:27.042
4
1:27.095
5
1:27.163
6
1:27.217
7
1:27.304
8
1:27.351
9
1:27.367
10
1:27.432
11
1:27.678
12
1:27.844
13
1:27.909
14
1:27.958
15
1:28.057
16
1:28.086
17
1:28.142
18
1:28.147
19
1:28.332
20
1:28.397
1
1:23:47.693
2
+2.695
3
+19.820
4
+29.020
5
+62.396
6
+67.754
7
+1 lap
8
+1 lap
9
+1 lap
10
+1 lap
11
+1 lap
12
+1 lap
13
+1 lap
14
+1 lap
15
+1 lap
16
+2 laps
17
DNF
18
DNF
19
DNF
20
DNS
1
1:03.971
2
1:04.492
3
1:04.554
4
1:04.582
5
1:04.763
6
1:04.926
7
1:04.836
8
1:04.846
9
1:05.052
10
1:04.846
11
1:05.128
12
1:05.143
13
1:05.063
14
1:05.278
15
1:05.218
16
1:05.329
17
1:05.364
18
1:05.369
19
1:05.582
20
1:05.606
1
1:04.324
2
1:04.442
3
1:04.534
4
1:04.574
5
1:04.790
6
1:05.018
7
1:05.053
8
1:05.062
9
1:05.139
10
1:05.182
11
1:05.182
12
1:05.243
13
1:05.283
14
1:05.314
15
1:05.326
16
1:05.366
17
1:05.366
18
1:05.519
19
1:05.546
20
1:06.023
1
1:04.580
2
1:04.737
3
1:04.898
4
1:05.022
5
1:05.190
6
1:05.229
7
1:05.292
8
1:05.411
9
1:05.457
10
1:05.511
11
1:05.537
12
1:05.543
13
1:05.547
14
1:05.613
15
1:05.698
16
1:05.765
17
1:05.814
18
1:05.835
19
1:05.918
20
1:06.176
1
1:05.542
2
1:05.607
3
1:05.697
4
1:05.766
5
1:05.780
6
1:05.874
7
1:05.946
8
1:06.017
9
1:06.099
10
1:06.110
11
1:06.130
12
1:06.140
13
1:06.160
14
1:06.170
15
1:06.189
16
1:06.246
17
1:06.262
18
1:06.369
19
1:06.510
20
1:06.738
DNS
Kliknij "Akceptuję i przechodzę do serwisu", aby wyrazić zgody na korzystanie z technologii automatycznego śledzenia i zbierania danych, dostęp do informacji na Twoim urządzeniu końcowym i ich przechowywanie oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez nas, czyli Telewizję Polską S.A. w likwidacji (zwaną dalej również „TVP”), Zaufanych Partnerów z IAB* (1024 firm) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów TVP (93 firm), w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej, a także zgody na udostępnianie przez nas identyfikatora PPID do Google.
Twoje dane osobowe zbierane podczas odwiedzania przez Ciebie naszych poszczególnych serwisów zwanych dalej „Portalem”, w tym informacje zapisywane za pomocą technologii takich jak: pliki cookie, sygnalizatory WWW lub innych podobnych technologii umożliwiających świadczenie dopasowanych i bezpiecznych usług, personalizację treści oraz reklam, udostępnianie funkcji mediów społecznościowych oraz analizowanie ruchu w Internecie.
Twoje dane osobowe zbierane podczas odwiedzania przez Ciebie poszczególnych serwisów na Portalu, takie jak adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń końcowych i identyfikatory plików cookie, informacje o Twoich wyszukiwaniach w serwisach Portalu czy historia odwiedzin będą przetwarzane przez TVP, Zaufanych Partnerów z IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów TVP dla realizacji następujących celów i funkcji: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostęp do nich, wyboru podstawowych reklam, wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profilu spersonalizowanych reklam, tworzenia profilu spersonalizowanych treści, wyboru spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, stosowania badań rynkowych w celu generowania opinii odbiorców, opracowywania i ulepszania produktów, zapewnienia bezpieczeństwa, zapobiegania oszustwom i usuwania błędów, technicznego dostarczania reklam lub treści, dopasowywania i połączenia źródeł danych offline, łączenia różnych urządzeń, użycia dokładnych danych geolokalizacyjnych, odbierania i wykorzystywania automatycznie wysłanej charakterystyki urządzenia do identyfikacji.
Powyższe cele i funkcje przetwarzania szczegółowo opisujemy w Ustawieniach Zaawansowanych.
Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać w Ustawieniach Zaawansowanych lub klikając w „Moje zgody”.
Ponadto masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, przenoszenia, wniesienia sprzeciwu lub ograniczenia przetwarzania danych oraz wniesienia skargi do UODO.
Dane osobowe użytkownika przetwarzane przez TVP lub Zaufanych Partnerów z IAB* oraz pozostałych Zaufanych Partnerów TVP mogą być przetwarzane zarówno na podstawie zgody użytkownika jak również w oparciu o uzasadniony interes, czyli bez konieczności uzyskania zgody. TVP przetwarza dane użytkowników na podstawie prawnie uzasadnionego interesu wyłącznie w sytuacjach, kiedy jest to konieczne dla prawidłowego świadczenia usługi Portalu, tj. utrzymania i wsparcia technicznego Portalu, zapewnienia bezpieczeństwa, zapobiegania oszustwom i usuwania błędów, dokonywania pomiarów statystycznych niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania Portalu. Na Portalu wykorzystywane są również usługi Google (np. Google Analytics, Google Ad Manager) w celach analitycznych, statystycznych, reklamowych i marketingowych. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych oraz realizacji Twoich praw związanych z przetwarzaniem danych znajdują się w Polityce Prywatności.