Co łączy zwycięzcę Pucharu Świata, zwycięzcę Pucharu Świata w lotach oraz zwycięzców 19 z 32 konkursów sezonu? Wszyscy mają ukończone 30 lat. Czasy szalonych nastolatków w skokach narciarskich odeszły do lamusa. Dziś zachwycamy się nagłymi wystrzałami zawodników, którym stuknął trzeci krzyżyk.
Skoki narciarskie nie są tak romantycznym sportem jak jeszcze kilkanaście lat temu. To świat przeliczników, sprzętowych batalii czołowych nacji i masa standaryzowanych obiektów z K i HS zbliżonymi odpowiednio do 125. i 140. metra. W porównaniu do czasów dawnych zniknął jeszcze jeden znak rozpoznawczy tej dyscypliny – nastolatkowie szturmujący najważniejsze imprezy.
"Złote Dzieci" już się nie rodzą
Historia skoków zapisana jest licznymi popisami "Złotych dzieci". Patrząc tylko od lat 80. mieliśmy mistrzów olimpijskich przed 20. urodzinami: Jensa Weissfloga, Toniego Nieminena i Thomasa Morgensterna. Mieliśmy nastoletnich zdobywców Kryształowej Kuli: Mattiego Nykaenena, znów Nieminena, Primoża Peterkę czy Gregora Schlierenzauera.
Zdarzały się też wyskoki całkowicie szokujące, jak ten wielokrotnie przypominany w czasach "małyszowych" – Tommi Ingebrigsten został mistrzem świata seniorów 1995 niedługo po triumfie w czempionacie juniorskim. Miał wówczas niespełna 18 lat. Dekadę później wszystkich rywali zaskoczył z kolei Rok Benković, zdobywając złoto "Weltmeisterschaft" w Oberstdorfie.
Skoki niewątpliwie zyskiwały na tym, że co jakiś czas na scenę wchodził zdolny junior, który rozstawiał po kątach faworytów. Nastoletni Schlierenzauer został mistrzem świata w lotach (debiutując na mamucie!) i wygrał 28 konkursów Pucharu Świata (łącznie ma 53 zwycięstwa, więc po “20” triumfował… rzadziej).
Ostatnim juniorem (trzymając się współczesnych wytycznych, a więc uwzględniając zawodników U20), który wygrał zawody Pucharu Świata, był Domen Prevc w 2019 roku w Vikersund. Pięć lat później wciąż nie doczekaliśmy zawodnika urodzonego w XXI wieku, który zwyciężyłby w konkursie elity! Jedynie dwóch – Daniel Tschofenig (2002) i Kristofer Eriksen Sundal (2001) stało na podium.
Skoki narciarskie stały się dziś sportem bardziej dla 30-latków niż nastolatków. Co więcej, miniony sezon (oraz kilka poprzednich) pokazuje, że życia zawodnika tej dyscypliny często zaczyna się w pełni dopiero po "30-stce".
Przygody "Genialnych dzieciaków" zastępuje opowieści o wytrwałości i kolejach losu. Taką napisał Pius Paschke, który w grudniu w Engelbergu zwyciężył po raz pierwszy w zawodach Pucharu Świata. W wieku 33 lat, 6 miesięcy i 27 dni stał się najstarszym debiutantem na najwyższym stopniu podium w dziejach cyklu.
Policjant z Bawarii ma za sobą lata spędzone na uboczu, w Pucharze Kontynentalnym. My jednak taką historię znamy z własnego podwórka. Aleksander Zniszczoł kilkaset razy występował w zawodach "drugiej ligi". Skreśliło go wielu, a jednak on wciąż trwał w skokach i odebrał swoją nagrodę, dwukrotnie stając na podium w sezonie 2023/24.
W ostatnim konkursie cyklu obok wiślanina na "pudło" wdrapał się Daniel Huber. 31-letni Austriak stał się sensacją zimy, a może właściwie wiosny, bo na najwyższe obroty wszedł, gdy śniegu w środkowej Europie było już niewiele. A jeszcze w styczniu był za słaby, aby w ogóle pojechać na mistrzostwa świata w lotach. W marcu sięgnął po Małą Kryształową Kulę, a w Planicy wygrał z przewagą ponad 43 punktów – największą w dziejach przeliczników!
Na 19 zwycięstw 30-latków w sezonie 2023/24 składa się oczywiście przede wszystkim 13 triumfów Stefana Krafta, który został najstarszym zwycięzcą "generalki" Pucharu Świata. Poza Paschke i Huberem smak zwycięstwa z "3" z przodu poznał też Peter Prevc. Na podium stawali z kolei inni "wiekowi": Stephan Leyhe (1992), Karl Geiger (1993), Gregor Deschwanden (1991) i Zniszczoł (1994).
Kraft osiągnął w minionych miesiącach życiową formę. Przypomina to przypadek Kamila Stocha z sezonu 2017/18. Polak też był świeżo upieczonym 30-latkiem i też zaczął wykręcać na skoczni niesamowite wyniki – z triumfami w Pucharze Świata , na igrzyskach i w Turnieju Czterech Skoczni. Obaj oprócz wciąż dobrej dynamiki dokładali wspaniałe umiejętności lotu, kształtowane przez wiele lat.
Dlaczego młodszym jest tak trudno nawiązać dziś walkę ze starszymi, a niekiedy nawet wejść do Pucharu Świata? Przy okazji niedawnej rozmowy zapytaliśmy Kacpra Juroszka, 23-latka, chwalonego powszechnie za moc progu, nazywanego talentem, który jednak minionej zimy nawet raz nie wystąpił w zmaganiach najwyższego szczebla. – Powtarzalność, to cechuje starszych zawodników. Mają wypracowane pewne schematy. Potrafią skoczyć więcej takich skoków, z których można coś dalej poprawiać.
Granice długowieczności przesuwają się w sporcie generalnie, a skoki są tu po prostu jaskrawym przykładem. Austriackimi bohaterami zimy byli urodzeni w 1993 roku: Kraft i Huber, a nie dwanaście lat młodszy Stephan Embacher, który został mistrzem świata juniorów, zapracował na miano jednego z najlepszych młodych zawodników ostatnich sezonów, ale miewał problemy z samymi powołaniami na zawody elity.
Czasy “starych” to dobra informacja dla Polaków. Stoch, Żyła i Kubacki i tak znajdują się w czołówkach wszelkich klasyfikacji “weteranów”. Kamil to drugi najstarszy zdobywca Pucharu Świata, Piotr jest najstarszym mistrzem świata w historii, a i Dawid zwyciężał w zawodach już w wieku chrystusowym.
Każdy z nich na koniec przyszłej zimy będzie miał jednak już ponad 35 lat, a to wiek, w którym odnotowano już jednak mniej sukcesów. Skokowy “prime” trwa natomiast na pewno do 31-32. roku życia, a w tej kategorii znajduje się Zniszczoł – niedawno świętujący “30”. Fundamenty, które buduje w ostatnich sezonach oraz umiejętność lotu mogą tu tylko zaprocentować.
482.1
475.0
455.8
451.6
449.4
438.9
434.0
422.2
420.4
10
419.8
11
419.7
12
413.3
13
412.5
14
403.1
15
400.8
16
400.4
17
399.4
18
397.9
19
397.1
396.0
21
384.2
22
382.3
377.5
24
372.6
371.6
26
364.5
27
357.3
355.7
320.5
314.1
1
1749.3
2
1720.2
3
1707.2
4
1680.6
5
1673.1
6
1484.1
7
1458.0
8
1350.9
9
561.6
10
551.6
459.1
454.8
444.1
443.6
433.5
430.1
418.3
418.2
417.7
10
409.4
11
409.1
12
408.7
13
404.1
14
401.1
398.4
16
397.7
17
397.5
394.5
19
392.7
20
389.6
21
389.4
22
387.7
386.4
24
386.2
381.5
26
377.7
374.0
372.6
29
365.0
30
363.6
231.1
228.9
226.0
225.7
225.5
225.3
225.0
218.2
214.6
212.4
212.0
12
211.6
13
211.0
14
210.0
15
209.1
208.5
205.8
18
205.3
19
202.9
20
202.5
21
202.1
22
201.2
23
197.0
196.7
25
196.4
195.0
27
193.6
193.4
193.2
191.5
1
813.4
2
809.3
3
802.5
4
762.1
5
699.9
6
681.3
7
667.2
8
601.6
9
383.9
10
382.6
11
382.3
12
380.8